یلوه آلدابرا: پرنده‌ای که پس از هزاران سال دوباره تکامل پیدا کرد

جزایر مرجانی آلدابرا که در سواحل جنوب شرقی آفریقا در شمال ماداگاسگار قرار دارد، منزلگاه پرنده شگفت‌انگیزی است که دو بار تکامل پیدا کرده است تا بدون قدرت پرواز باشد.

یلوه آلدابرا در نگاه اول معمولی به‌نظر می‌رسد: پرنده‌ای تقریبا به اندازه مرغ یا پشتی خاکستری، سر و سینه قرمزرنگ و گلویی سفید. این پرنده یکی از زیرگونه‌های یلوه گلوسفید (Dryolimnas cuvieri) است که به لطف انقراض پرندگانی مانند دودو (Raphus cucullatus) به دست انسان، اکنون تنها پرنده بی‌پرواز زنده در اقیانوس هند است.

به‌گزارش لایوساینس، مطالعه‌ای که سال ۲۰۱۹ در مجله‌ی Zoological Journal of the Linnean Society منتشر شد، سوابق فسیلی یلوه‌ها را در جزیره آلدابرا بررسی کرد و شواهدی از یلوه بی‌پروازی در این جزیره قبل از غرق شدن در ۱۳۶ هزار سال پیش پیدا کرد.

آب‌گرفتگی که تا حدود ۱۱۸٬۰۰۰ سال پیش ادامه داشت، به انقراض زیرگونه‌های بی‌پرواز یلوه منجر شد، اما پس از آن اتفاق جالبی رخ داد. وقتی جزیره مرجانی بار دیگر ظاهر شد، یلوه گلوسفید (که قدرت پرواز دارد) دوباره در جزیره مرجانی ساکن شد و تکامل خود را آغاز کرد تا بار دیگر بی‌پرواز شود.

پژوهشگران دریافتند فسیل‌های پا متعلق به یلوه‌ها که مربوط به حدود ۱۰۰ هزار سال پیش می‌شد، سنگین‌تر و محکم‌تر از پاهای یلوه‌های گلوسفید امروزی بودند. به‌گفته‌ی نویسندگان، این امر نشان می‌دهد یلوه‌ها در جزیره سنگین‌تر شدند و قدرت پرواز خود را از دست ‌دادند.

به‌نظر می‌رسد بی‌پرواز بودن ویژگی مفیدی برای یلوه‌ها در جزیره مرجانی محل سکونت آن‌ها باشد. این پرندگان تخم‌های خود را روی زمین می‌گذارند، بنابراین داشتن پاهای قوی برای دویدن بلافاصله پس از بیرون آمدن از تخم ممکن است به آن‌ها کمک کند زنده بمانند.

یلوه آلدابرا با از دست دادن دوباره قدرت پرواز اساسا دو بار تکامل پیدا کرده است و طی فرایندی به نام «تکامل تکراری» از مرگ برخاسته است. طی این فرایند، گونه‌ای منقرض می‌شود، اما سپس گونه دیگری ظاهر می‌شود و همان ویژگی‌ها را تکامل می‌دهد به‌طوری‌که تقریبا با گونه ازدست‌رفته یکسان است. به‌گفته‌ی هیوم، مورد شناخته‌شده مشابهی وجود ندارد که در آن یک گونه پرنده دوبار بی‌پرواز شود. این‌طور نبود که دو گونه متفاوت در جزیره ساکن شوند و قدرت پرواز خود را از دست بدهند. هر دو از یک گونه اجدادی ظاهر شدند.