کشف سنگ‌نگاره‌های اسرارآمیز شترهای باستانی در صحرای عربستان
مجموعه‌ی سنگ‌نگاره‌ی اسرارآمیز باستانی، تصویر حکاکی‌شده از چندیدن شتر واقعی را روی صخره‌ای نشان می‌دهد که در نزدیکی حاشیه‌ی جنوبی صحرای نفود در عربستان سعودی کشف شده است.
بر اساس مطالعه‌ای که در نشریه تحقیقات باستان‌شناسی در آسیا منتشر شده است، این اثر هنری باستانی ۱۲ شتر وحشی را در اندازه‌ی واقعی به تصویر کشیده است؛ گونه‌ای از شتر که هزاران سال پیش در این بخش از صحرای عربستان پرسه می‌زد. این گونه اکنون منقرض شده و هرگز نام علمی دریافت نکرده است.
مکان کشف سنگنگارهها با نام سایت ساهوت، برای مدت‌های طولانی توسط باستان‌شناسان دیگر در دست بررسی بوده، اما این اولین باری است که کسی متوجه وجود سنگ‌نگاره‌های شتر بر رخنمون می‌شود.
ماریا گوگنین، نویسنده ارشد مطالعه و محقق پسادکترا در مؤسسه علوم تاریخ انسان ماکس پلانک در آلمان، به لایوساینس گفت: «ما از مطالعه‌ی دیگری متوجه وجود این سایت شدیم؛ اما پیدا کردن این بخش بسیار دشوار بود چون مکانش دقیق مشخص نبود. پیمودن مسیر هم آسان نیست.»
تاریخ‌گذاری رادیوکربن نشان می‌دهد که سایت ساهوت بین دوره‌های پلیستوسن و هولوسن میانی بارها مسکونی بوده است
یافتن رخنمون در تپه‌های شنی تنها چالش باستان‌شناسان نبود. حکاکی‌های جدیدتری نیز روی سنگ‌نگاره‌های شترها وجود دارد، با گذشت زمان لایه‌ای از حکاکی‌های شگفت‌انگیز و عجیب به شترها اضافه شده است و این موضوع را که هرکدام از این آثار هنری دقیقاً در چه زمانی و به دست چه کسانی از چه فرهنگی خلق شده‌اند، با لایه‌ای از رمز و راز پوشانده شده است.
گوگنین می‌گوید که رخنمون‌ها شامل یک خوشه‌ی متراکم از هنر صخره‌ای از دوره‌های مختلف تاریخی است. هرکدام از این حکاکی‌ها در مراحل مختلفی انجام شده است و از نظر سبک با هم متفاوت هستند. همچنین، بیشتر سنگنگارهها در داخل شکاف‌های صخره‌ها حکاکی شده‌اند و دسترسی به آن‌ها و تاریخ‌گذاری رادیوکربن این آثار بسیار دشوار است.
با این حال، تاریخ‌گذاری رادیوکربن دو ترانشه (فرورفتگی در زمین) و دو آتشدان در نزدیکی شترها نشان می‌دهد که سایت ساهوت بارها بین دوره‌های پلیستوسن (۲٫۶ میلیون تا ۱۱٬۷۰۰ سال پیش) و هولوسن میانی (هفت هزار تا پنج هزار سال پیش) منطقه‌ی مسکونی بوده است.
مدل طبیعی سنگنگارهها خز و جنس حیوانات را هم به تصویر می‌کشد و سرنخ‌هایی را از زمان خلق این آثار ارائه می‌دهد. گوگنین می‌گوید که نکته‌ی قابل‌توجه در مورد شترهای تراشیده‌شده‌ی زیبا این است که بیشتر آن‌ها نر هستند. برخی از حکاکی‌ها شترهایی را به تصور می‌کشد که اندام دولای خود را نشان می‌دهند؛ کیسه‌ای که از کنار دهان شتر نر آویزان است و برای جذب ماده‌ها استفاده می‌شود.
- دیگر گهواره بشریت؛ عربستان چگونه تکامل انسان را شکل داد؟17 شهریور 00مطالعه '13
بر اساس نمادها، محققان این فرضیه را مطرح می‌کنند که احتمالاً این آثار هنری در فصل جفت‌گیری شترها ساخته شده است. این دوران به عنوان دوره‌ی فحل‌شدگی نیز شناخته می‌شود و بین نوامبر و مارس رخ می‌دهد. گوگنین می‌افزاید که شترهای وحشی در تصاویر هنوز «پرزهای خود را پوست‌اندازی نکرده بودند» و موهای زمستانی داشتند.
برای پی بردن به اهمیت این سایت باستان‌شناسی به تحقیقات بیشتری نیاز است. گوگنین گفت: «هیچ منبع آبی شناخته شده‌ای در این سایت موجود نیست؛ بنابراین ممکن است چیزهای دیگری برای جذب مردم به این منطقه وجود داشته باشد. شاید این نقطه مکان مناسبی برای توقف در راه سفر به مکان دیگری بود. باید مکان مهمی بوده باشد؛ اما هنوز از علت آن مطمئن نیستیم.
سایت ساهوت تنها مکانی در عربستان سعودی نیست که سنگ‌نگاره‌های شتر در آن یافت شده است. در سال ۲۰۱۸، باستان‌شناسان یک «رژه‌ی دو هزار ساله» از شترهایی به اندازه‌ی واقعی را در استان الجوف در صحرای شمال غربی عربستان کشف کردند.
نظرات