بینی بزرگ شما ممکن است نتیجه خویشاوندی دور با نئاندرتال‌ها باشد

پژوهشگران در تجزیه‌و‌تحلیل ژنومی جدیدی که افراد با تبارهای اروپایی، بومی آمریکا و آفریقایی را تحت پوشش قرار می‌دهد، درمجموع ۲۶ منطقه ژنتیکی را پیدا کردند که ارتباط محکمی با شکل صورت انسان داشتند.

به‌گزارش ساینس آلرت، بومیان آمریکا معمولا دارای ژنی به نام ATF3 هستند که به نئاندرتال‌ها برمی‌گردد. اگرچه این ژن عمدتاً به خاطر نقشی که در بازسازی بافت عصبی دارد، شناخته شده است، بیان آن توسط ژن دیگری تنظیم می‌شود که می‌تواند بر شکل صورت اثر بگذارد.

براساس شواهدی که نشان می‌دهند ATF3 هنگام شکل‌گیری چهره ما فعال می‌شود، پژوهشگران پیشنهاد می‌کنند وجود آن ممکن است تفاوت قابل‌توجهی در رشد بینی ایجاد کند. اگرچه، آن‌ها دریافتند که در افراد اروپایی‌تبار، ATF3 اساساً وجود ندارد.

مطالعات گذشته روی جمجمه نئاندرتال‌ها نشان داده است بینی آن‌ها معمولا نسبت‌به بینی انسان‌های امروزی بلندتر بوده است.

توسعه ژن ATF3 می‌تواند مسئول حداقل بخشی از این تغییر باشد. ژن‌های دیگری که بینی انسان را شکل می‌دهند نیز وجود دارند و مطالعات اولیه نشان می‌دهد برخی از آن‌ها ممکن است از نئاندرتال‌ها یا دنیسووان‌ها به ارث رسیده باشد.

با توجه به ماندگاری ژن ATF3 در طول نسل‌ها در آمریکای لاتین، دانشمندان فکر می‌کنند این ژن ممکن است در برخی محیط‌ها از نظر بقا مفید بوده باشد. به‌عنوان مثال، مطالعات گذشته نشان می‌دهند شکل بینی انسان می‌تواند به گونه‌ای تغییر کند تا بهتر با شرایط آب‌وهوایی محیط خود سازگار شود و دما و رطوبتی را که تنفس می‌کنیم، تنظیم می‌کند. چینگ لی، ژنتیکدان دانشگاه فودان چین می‌گوید: «ژن جدیدی که شناسایی کردیم، ممکن است از نئاندرتال‌ها به ارث رسیده باشد تا به انسان‌ها کمک کند با آب‌و‌هوای سردتر سازگار شوند، زیرا اجداد ما از آفریقا بیرون آمدند.»

البته، درحال‌حاضر، این موضوع فقط در حد حدس و گمان است. برخی از ژن‌ها بدون اینکه ازنظر بقا مزیتی داشته باشند، می‌توانند در طول نسل‌ها باقی بمانند. مطالعه حاضر بین مناطق ژنومی و ویژگی‌های چهره ارتباطاتی را پیشنهاد می‌کند، اما رابطه علت و معمولی را مشخص نمی‌کند.

با‌این‌حال، مطالعات ژنومی اخیر نشان می‌دهند که در اروپا و آسیا، نئاندرتال‌ها و انسان‌های ماقبل تاریخ مرتباً با هم تلاقی پیدا می‌کردند.

کاستوب ادهیکاری، ژنتیکدان کالج دانشگاهی لندن می‌گوید: «در ۱۵ سال گذشته، از زمانی که ژنوم نئاندرتال توالی‌یابی شده است، دریافته‌ایم که ظاهرا اجداد ما با نئاندرتال‌ها تلاقی داشته‌اند و بخش‌هایی از دی‌ان‌ای نئاندرتال‌ها در ژنوم ما باقی مانده است.»

برخی از ژن‌های به اشتراک گذاشته حاصل از این تلاقی‌ها هنوز در ژنوم ما وجود دارند و تعداد کمی از آن‌ها با مزیت‌های سلامتی نظیر زایمان ایمن‌تر و افزایش مقاومت دربرابر ویروس‌ها یا عفونت‌های پوستی و خونی مرتبط هستند. این موضوع که این ژن‌ها چگونه این مزیت‌ها را حاصل می‌کنند، به‌خوبی درک نشده است. اما این واقعیت که دانشمندان می‌توانند از ارتباطات مذکور برای بررسی اثر ژن‌ها استفاده کنند، برای پژوهش‌های بالینی آینده بسیار ارزشمند است.

آندرس رویز لینارس ژنتیکدان کالج دانشگاهی لندن می‌گوید: «بیشتر مطالعات ژنتیکی تنوع انسان، ژن‌های اروپایی‌ها را بررسی کرده‌اند. نمونه متنوع مطالعه ما از شرکت‌کنندگان دارای تبار آمریکای لاتین دامنه یافته‌های مطالعات ژنتیکی را گسترش می‌دهد و به ما کمک می‌کند ژنتیک همه انسان‌ها را بهتر درک کنیم.»

این مطالعه در مجله‌ی Communications Biology منتشر شد.