با نابودی حشرات، چه چیزی جای آن‌ها را خواهد گرفت؟

فروپاشی جمعیت حشرات می‌تواند اکوسیستم‌ها را از هم بپاشد. دانشمندان به این موضوع فکر می‌کنند که آیا ربات‌ها و پهپادها می‌توانند این شکاف را پر کنند. بااین‌حال، اگر با سرعت کافی عمل نکنیم و سقوط امپراتوری‌های کوچک حشرات موجب فروپاشی کل اکوسیستم شود، چه؟

به‌راحتی می‌توان پیش‌بینی کرد که با‌‌توجه‌‌‌به ماهیت نامتوازن جوامع، چگونه کاهش ذخایر برخی از موادغذایی و کاهش جمعیت‌ حیوانات وحشی، رنج مستمری را بر جوامع آسیب‌پذیر و فقیر تحمیل خواهد کرد و شاید کمیاب‌ترشدن منابع بنیادی، موجب ایجاد درگیری شود.

درحال‌حاضر، به‌منظور حل مشکل کاهش جمعیت حشرات به پروژه‌هایی امید بسته‌ایم که در مراحل اولیه قرار دارند: ایجاد گرده‌افشان‌های اصلاح‌شده ژنتیکی که دربرابر بیماری و موادشیمیایی مقاوم هستند یا ساخت دستگاه‌هایی که گرده‌ها را به‌سمت گیاهان پرتاب می‌کنند تا به باروری آن‌ها کمک کنند.

دانشمندان دیگر روی تقلید و بازآفرینی ظاهر و عملکرد حشرات کار می‌کنند. پژوهشگران دانشگاه هاروارد ربات‌های کوچکی را اختراع کرده‌اند که توانایی شنا‌کردن دارند و بدون اینکه آسیب ببینند، موانع را رد می‌کنند.

پژوهشگران هلندی با الهام‌گرفتن از مگس‌های میوه و حرکت سریع بال‌های آن‌ها، رباتی با بال‌هایی از جنس مایلار ساخته‌اند. مایلار ماده‌ای است که در تولید پتوهای فضایی استفاده می‌شود. ربات دل‌فلای (DelFly) دانشگاه فناوری دلفت قابلیت معلق‌ماندن و چرخیدن دارد و در چند ثانیه به سرعت زیاد انسان می‌رسد.

ماتج کاراسک، پژوهشگری که روی این پروژه کار می‌کند، می‌گوید حتی پیش از اینکه کار روی دل‌فلای را آغاز کند، مجذوب چابکی و آگاهی فضایی حشرات بوده است. ربات‌های کاراسک جایگزین دقیقی برای مگس یا زنبور نیستند. آن‌ها با پهنای بال ۳۳ سانتی‌متر، ۵۵ برابر مگس میوه هستند. همچنین، هنوز مشکل حمل محموله‌های بزرگ گرده بدون ازدست‌دادن قابلیت مانور وجود دارد.

شاید راه‌حل این مسئله ارتشی از پهپادهای هگزاکوپتر (شش‌پره) بزرگ‌تر باشد؛ مانند ناوگانی که شرکت آمریکایی دراپ‌کوپتر اداره می‌کند اولین‌بار در سال ۲۰۱۸ در نیویورک باغ سیبی را به‌طور خودکار گرده‌افشانی کرد. شاید هم پاسخ بازوی رباتیک پیشرفته‌ای باشد که با استفاده از دوربین‌ها، چرخ‌ها و هوش مصنوعی می‌تواند بدون خستگی گیاهان را پیدا کند و عمل گرده‌افشانی را انجام دهد.

وزارت کشاورزی ایالات متحده‌ی آمریکا بودجه یکی از این تلاش‌ها را تأمین می‌کند که به‌گفته‌ی یکی از کارشناسان برجسته‌ی آن، یعنی مانوج کارکی از دانشگاه ایالتی واشینگتن، جایگزینی واقعی برای فرایند گرده‌افشانی طبیعی خواهد بود و حتی انتظار می‌رود که به همان اندازه یا حتی بیشتر از گرده‌افشان‌های طبیعی مانند زنبورها کارآمد باشد.

حشره‌شناسان از هر پیشنهادی مبنی‌بر اینکه حشرات گرده‌افشان را می‌توان به‌نوعی با فناوری مقایسه کرد، بیزار هستند. دیو گولسونِ زیست‌شناس خاطرنشان می‌کند که زنبورها در گرده‌افشانی گل‌ها بسیار ماهر هستند؛ زیرا حدود ۱۲۰ میلیون سال است که در حال تقویت مهارت‌های خود هستند.

علاوه‌بر‌این، حدود ۸۰ میلیون کندوی زنبور عسل در جهان وجود دارد که هریک با دَه‌هاهزار زنبور پر شده است که به‌رایگان غذا می‌خورند و تولیدمثل می‌کنند. گولسون می‌پرسد: «هزینه جایگزینی آن‌ها با ربات‌ها چقدر خواهد بود؟ تکبر زیادی است که فکر کنیم می‌توانیم آن را بهبود بخشیم.»

وقتی به راه‌حل‌های فناورانه فکر می‌کنیم، شاید بهتر باشد که بیشتر به این مسئله فکر کنیم که چرا تقاضا برای آن‌ها وجود دارد. برای مثال، اگر بخواهیم به‌منظور اینکه فضای بیشتری را دراختیار حیات‌وحش قرار دهیم، در مناطق کوچک‌تری کشاورزی فشرده انجام دهیم، رویکرد کشاورزی عمودی با محصولاتی که در طول سال در انبارها و کانتینرها روی هم چیده شده‌اند به‌همراه استفاده از روشنایی LED و هیدروپونیک (آب‌کشت) به‌جای استفاده از خاک و آفت‌کش‌ها، احتمالاً به‌خوبی با گرده‌افشان‌های رباتیک سازگار خواهد بود.

جوامع غربی ممکن است با مفهوم غیرشهودی خوردن حشرات به‌عنوان راهی برای نجات آن‌ها دست‌و‌پنجه نرم کنند. زمین‌های وسیعی که ما آن‌ها را به بیابان‌های تنوع زیستی تبدیل کرده‌ایم، در بسیاری از مواقع حتی مستقیماً غذای مردم را فراهم نمی‌کنند. یک‌سوم کل زمین‌های زراعی برای تولید غذای دام استفاده می‌شود که خود یک‌چهارم از زیستگاه‌های بدون یخ زمین را اشغال می‌کنند.

میل‌ورم (لارو سوسک‌های تاریکی) و جیرجیرک‌ها هر دو منابع عالی پروتئینی هستند که می‌توانند در فضاهای محدود به تعداد بسیار زیادی تکثیر شوند، جایگزین کمتر مخربی برای رژیم‌های غذایی سنتی غربی هستند و به کاهش فشارهای ناشی از فعالیت‌های کشاورزی که حشرات را نابود می‌کنند، مانند تغییرات اقلیمی و استفاده از مواد شیمیایی و تخریب زمین کمک می‌کنند.

آرنولد ون‌هوئیس، حشره‌شناس هلندی است که ۲۰ گونه حشره را خورده است. او می‌گوید: «مشکلات زیست‌محیطی ناشی از خوردن حشرات بسیار کمتر است. آن‌ها همچنین خوش‌مزه‌اند.» روزی شاید زنبورهای رباتیک بتوانند به تأمین غذای ما کمک کنند و دگرگونی در روش غذاخوردن ما می‌تواند به کاهش سرعت تخریب مجموعه باشکوه حیات روی زمین کمک کند.

معیارهای موفقیتی که درزمینه‌ی پیشگیری از بحران حشرات در نظر می‌گیریم، باید درمقایسه‌با آنچه درباره‌ی حیوانات دیگر در نظر می‌گیریم، سخت‌گیرانه‌تر باشد؛ چراکه برخلاف جانورانی مانند کرگدن‌های سفید شمالی یا ببر بنگال، به‌سادگی از‌بین‌رفتن آخرین حشرات را شاهد نخواهیم بود.

آینده‌ حیات جهانی بسیار ساده‌شده‌ای است. ما حشرات را خواهیم داشت؛ اما گونه‌های بزرگ را از دست خواهیم داد. فرزندان ما دنیای کوچک‌تری خواهند داشت. این چیزی است که ما به آن‌ها می‌دهیم.

آخرین پژوهش‌های علمی نشان می‌دهد که کاهش جمعیت زنبورها میزان تولید محصولات کشاورزی مهمی مانند سیب و بلوبری و گیلاس را کاهش داده است. پرندگان حشره‌خوار نه‌تنها در مزارع فرانسه، بلکه حتی در مناطق دورافتاده جنگل‌های بارانی آمازون در حال کاهش هستند. واگنر و همکارانش اخیراً تأیید کردند که جمعیت بسیاری از حشرات در سراسر جهان سالانه ۱ تا ۲ درصد کاهش پیدا می‌کند و اگر اقدام مؤثری انجام نشود، قطعاً این وضعیت وحشتناک می‌تواند بدتر شود.