دانشمندان هیچ تصوری از ظاهر مگالودون، شکارچی بزرگ ماقبل تاریخ ندارند
اقیانوس‌های زمین زمانی میزبان شکارچی ترسناک و بزرگی بودند. این شکارچی را براساس دندان‌ها و مهره‌های کشف‌شده در فسیل‌ها می‌شناسیم. این شواهد نشان می‌دهند مگالودون (Otodus megalodon) بسیار عظیم بوده است. بسیاری از دندان‌ها به بزرگی دست انسان هستند؛ درنتیجه، می‌توان نتیجه گرفت که مگالودون بزرگ‌ترین کوسه‌ی تمام دوران‌ها است با معده‌ای که می‌توانست به‌راحتی یک انسان کامل را ببلعد.
کوسه‌ها بیشتر بافتی نرم دارند و بدن آن‌ها به‌جای استخوان از غضروف تشکیل شده است. اغلب بقایای کوسه‌ها از ۳٫۶ میلیون سال سالم نمانده‌اند؛ بنابراین، باید ظاهرشان را صرفاً براساس مهره‌ها و دندان‌ها حدس بزنیم. آیا مگالودون مانند کوسه‌ی بزرگ سفید ظاهری پهن و عریض داشته است؟ آیا مانند کوسه‌ی آبی باریک بوده یا مانند کوسه‌ی جن پوزه‌ی تیزی داشته است؟ آیا می‌توان گفت این کوسه دو سر داشته است؟
براساس پژوهشی جدید، بهترین پاسخی که می‌توان به این پرسش‌ها داد، این است که دقیقاً نمی‌دانیم. واضح است که زمان تجدیدنظر درباره‌ی بازسازی شکارچیان کهن فرارسیده است. تیمی از پژوهشگران به سرپرستی فیلیپ استرنس، زیست‌شناس دانشگاه کالیفرنیا ریورساید می‌نویسند:
واقعیت این است که هیچ پشتوانه‌ی علمی برای اثبات یا رد دقت هر‌کدام از شکل‌های بدن منتشرشده از مگالودون وجود ندارد.
براساس شواهد فسیلی، طول مگالودون از ۱۱ متر تا بیش از ۴۰ متر تخمین زده شده؛ اما به‌طور‌کلی بین ۱۵ تا ۱۸ متر است. درنتیجه، طول دقیق این جاندار هنوز به‌صورت یک راز باقی مانده است؛ اما با اینکه طول دقیق آن را نمی‌دانیم، می‌توانیم محدوده‌ی طولی را دقیق‌تر کنیم.
براساس بسیاری از مدل‌ها، ظاهر مگالودون به کوسه‌ی سفید بزرگ (Carcharodon carcharias) شباهت دارد که یکی از شکارچیان وحشتناک اقیانوس و شکارچیان بزرگ زنده در زمان کنونی است. کوسه‌ی سفید بزرگ به گروه سفیدکوسه‌ها (Laminidae) تعلق دارد که شامل پنج گونه هستند.
سمت چپ: دندان کوسه‌ی بزرگ سفید، سمت راست: دندان کوسه‌ی ماقبل تاریخی مگالودون
سفیدکوسه‌ها بسیار سریع شنا می‌کنند و نسبتاً خون‌گرم هستند؛ یعنی خون سیاه‌رگ آن‌ها به‌وسیله‌ی ماهیچه‌ها گرم می‌شود. بدین‌ترتیب، ماهیچه‌های شنا و مغز گرم نگه داشته می‌شوند و متابولیسم این جانداران افزایش پیدا می‌کند؛ درنتیجه، این کوسه‌ها می‌توانند سریع‌تر شنا کنند و در محیط‌های سردتر دوام بیاورند و شکار و هضم غذا را به‌شیوه‌ای بهینه‌تر انجام دهند.
مگالودون به خانواده‌ی سفیدکوسه‌ها تعلق نداشت؛ اما دانشمندان معتقدند از خویشاوندان نزدیک آن‌ها و یکی از انشعاب‌های کرتاسه است. همچنین، تصور می‌شود این جانداران هم خون‌گرم بوده‌اند و بدین‌ترتیب، به‌اندازه‌ی خویشاوندان کنونی خود ماجراجو بوده‌اند. ازاین‌رو، مگالودون از خانواده‌ی کوسه‌ماهیان است که سفیدکوسه‌ها هم زیرمجموعه‌ی آن‌ها هستند.
به‌دلیل خویشاوندی نزدیک مگالودون با سفیدکوسه‌ها، دانشمندان برای بررسی بیشتر ظاهر مگالودون روی سفیدکوسه‌ها را مطالعه کردند. آنان با انتخاب مجموعه‌ای از ویژگی‌های سفیدکوسه‌ها به ظاهر احتمالی مگالودون در دریاهای کهن رسیدند.
استرنس و همکارانش شکل پنج گونه‌ی سفیدکوسه را بررسی کردند که در یکی از پژوهش‌های قبلی، برای بازسازی مگالودون به‌کار رفته بودندو علاوه‌براین، آن‌ها را با دیگر کوسه‌های خون‌سرد در خانواده‌ی کوسه‌ماهیان مقایسه و از طرح‌های دوبعدی راهنما برای این کار استفاده کردند. آنا سر، باله، دم و بدن را مقایسه کردند و هیچ الگوی متمایزی برای سفیدکوسه‌ها پیدا نکردند. استرنس می‌گوید:
خون‌گرمی لزوماً باعث تفاوت ظاهر کوسه نمی‌شود. من دانشمندان دیگر را تشویق می‌کنم تا ایده‌های مربوط به شکل بدن کوسه را بررسی کنند و گنجینه‌ی فسیل محافظت‌شده‌ی مگالودون را جست‌وجو کنند. در‌عین‌حال، این نتیجه سردرگمی مربوط به یافته‌های قبلی را از بین می‌برد و مجدداً دری را به‌سمت ایده‌های دیگر باز می‌کند.
برای پی‌بردن به ظاهر ترسناک‌ترین شکارچی اقیانوس‌ها، به روشی جدید نیاز داریم؛ اما این پژوهش هم احتمالات جذابی را مطرح می‌کند. کنشو شیمادا، پائولوبیولوژیست دانشگاه دی‌پاول، درباره‌ی این موضوع می‌گوید:
پژوهش یادشده ممکن است گامی رو‌به‌عقب در علم باشد؛ اما ادامه‌ی راز باعث می‌شود دیرینه‌شناسی، پژوهش حیات ماقبل تاریخی، به زمینه‌ی علمی هیجان‌انگیز و جذابی تبدیل شود. این حقیقت که هنوز ظاهر مگالودون را نمی‌دانیم، باعث می‌شود تصوراتمان ادامه پیدا کنند. این دقیقاً همان چیزی است که علم دیرینه‌شناسی به‌عنوان رشته‌ای هیجان‌انگیز علمی دنبال می‌کند؛ درنتیجه، به جست‌وجوی سرنخ‌ها در سوابق فسیلی ادامه خواهیم داد.
نظرات