اسکلت مردی که ۲۰۰۰ سال پیش توسط کوه آتشفشان وزوویوس بخار شده بود کشف شد
اسکلت مردی که حدود دو هزار سال پیش براثر فوران مرگبار کوه وزوویوس کشته شده بود، از ساحلی باستانی در هرکولانیوم از خاک بیرون آورده شد. این مرد احتمالا در حال فرار از فاجعه بود که گرفتار شد و جان باخت. مرد مذکور در چند قدمی دریا در این شهر روم باستان کشته شد که مانند پُمپی براثر فوران عظیم وزوویوس در سال ۷۹ میلادی تخریب شده بود.
باستانشناسان فکر میکنند که مرد درحال فرار از سایبان قایقها در شهر بود. سایبانهای مذکور، طاقهای سنگی بودند که برای نگهداری تورها و تجهیزات ماهیگیری از آنها استفاده میشد. او درحال فرار، توسط ابر آذرآواری بسیار داغ ناشی از فوران که با سرعت بیش از ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت هرکولانیوم را در برگرفت، از پای درآمد. فرانچسکو سیرانو، مدیر پارک باستانشناسی هرکولانیوم به لایوساینس گفت:
وقتی ابر آذرآواری رسید، دما بیشتر از ۵۰۰ درجه سانتیگراد بود. خیلی خیلی داغ بود. اینقدر داغ بود که هر چیز زندهای مانند همین مرد بلافاصله تبخیر شد.
تنها چیزی که باقی مانده است، استخوانهای مرد است که نشان میدهد وقتی روی پشت خود افتاد، پشت به دریا و رو به سمت خشکی قرار داشت. او احتمالا چرخیده بود تا هجوم ابر گاز داغ و بقایای آتشفشانی را ببیند. تصور میشود که سپس ابر آذرآواری جسد او را تا لبه آب در امتداد ساحلی باستانی و شاید به قسمتهای کم عمق برد.
این مرد هنگام مرگ، بین ۴۰ تا ۴۵ سال سن داشت. او ممکن است از شهروندان رومی در شهری ساحلی باشد که در میان ثروتمندان محبوب بود.
شهر باستانی
هرکولانیوم در خلیج ناپل یکی از چند شهر رومی بود که براثر فوران وزوویوس ویران شد. هرکولانیوم نیز مانند شهر پُمپئی، درحدود ۱۳ کیلومتری جنوب شرقی، توسط لایهای از خاکستر ناشی از فوران پوشیده شده بود که آن را از عوامل آبوهوایی و غارت حفظ کرده بود تا اینکه در اوایل قرن ۱۸ کشف شد. اکثر مردههای پیداشده در هرکولانیوم (بیش از ۳۰۰ نفر) در طاقهای سنگی در حدود ۳۰ متری درون خشکی کشته شده بودند. تصور میشود که مردم با هجوم ابر آذرآواری در این بناها پناه گرفته بودند.
حدود ۲۵ سال بعد، پلینی کوچک، نویسنده رومی اظهار داشت که عمویش پلینی بزرگ (فیلسوفی که همچنین دریاسالار رومی منطقه بود) دستور داد تا قایقهای نیروی دریایی به هرکولانیوم بروند تا مردم را از فوران کوه وزوویوس نجات دهند. اگرچه این مأموریت موفقیتآمیز نبود و فوران پلینی بزرگ را در شهری به نام استابیا در چند مایلی جنوب پمپئی کشت.
اسکلت رو به بالا پیدا شد. باستانشناسان فکر میکنند که مرد هنگام کشتهشدن به سمت ابر گاز و بقایای آتشفشانی ناشی از فوران آتشفشان چرخیده بود.
اوایل امسال، باستانشناسان مشخص کردند که اسکلت مرد دیگری که در دههی ۱۹۸۰ در هرکولانیوم کشف شد، ممکن است افسر ارتش رومی بوده باشد که همراه ناوگان نجاتی که پلینی فرستاد، به آنجا رفته بود. اما مردی که اخیرا پیدا شد، یونیفرم به تن نداشت و بهنظر نمیرسد سرباز بوده باشند.
تجزیهوتحلیل اسکلت مرد نشان میدهد که ۴۰ تا ۴۵ ساله بوده است و بقایای جعبه چوبی که بهنظر میرسد درون کیسهی پارچهای حمل میکرده است، احتمالا حاوی داراییهای باارزش او بوده است. در میان آن یک شیء ساختهشده از فلز وجود دارد که احتمال یه حلقه است، اگرچه پژوهشهای بیشتری برای شناسایی آن نیاز است. سیرانو گفت: «میتوانیم استدلال کنیم که شاید او شهروند رومی از شهر بوده است و نه یکی از اعضای گروه نجات».
ابر آذرآواری
اگرچه پمپئی دو بار گرفتار موج آتشفشانی آذرآواری شد، بسیاری از مردم شهر از آنها جان سالم به دربردند ولی با ریزش بقایای آتشفشانی کشته شدند. اما ابرهای آذرآواری اولیه در هرکولانیوم شدیدتر بود و تقریبا بلافاصله افراد زیادی را کشت (باستانشناسان فکر میکنند که از جمعیت حدود ۵ هزار نفری هرکولانیوم، حدود هزار نفر زنده ماندند، درحالیکه بیشتر ۲۰ هزار فرد ساکن در پمپئی زنده ماندند).
عدم اکسیژن در ابرهای آذرآواری در هرکولانیوم همچنین به این معنا بود که اجسام آلی بهجای اینکه بسوزند، کربنیزه شدند. درنتیجه، تیرهای چوبی سقف، درها و حتی غذاها در آنجا پیدا شده است. قربانی تازه پیداشده نیز توسط بقایای کربنیزهشده ازجمله بوتهها، ریشه درختان، تیرهای سقف و تکههای قاب و چارچوبهایی که احتمالا مربوط به خانهها بوده است، احاطه شده بود.
اگرچه باستانشناسان اولینبار در دههی ۱۹۸۰ این منطقه ساحل باستانی را کاوش کردند، آنها اخیرا به کمک حمایت مالی مؤسسه علوم انسانی پاکارد ایالات متحده دوباره به آنجا برگشتند. این اسکلت اولین مورد از قربانیان پیداشده از وزوویوس طی ۱۴ سال گذشته است و فرصتی را برای باستانشناسان مهیا میکند تا از جدیدترین تکنیکهای علمی (ازجمله تصویرسنجی سهبعدی) در هر مرحله از کاوش استفاده کنند.
نظرات