سرانجام هزارپایی پیدا شد که واقعا هزار پا دارد
این واقعیت مشهوری میان حشره‌شناسان است که کسی که اولین‌بار هزارپا را نام‌گذاری کرد، در نام‌گذاری آن اغراق کرد، چراکه هیچ هزارپایی، هزار پا ندارد، یا حداقل، تاکنون، این طور بود.
اما کشف جدیدی در اعماق سطح استرالیا نشان داده است که هزارپا همیشه نام اشتباهی نیست. پژوهشگران گونه جدیدی از هزارپا را پیدا کردند که می‌تواند بیش از ۱۳۰۰ پا داشته باشد. یافته‌های آن‌ها در مجله‌ی Scientific Reports گزارش شده است. پل مارک، حشره‌شناسی در ویرجینیا تک، این کشف را بسیار هیجان‌انگیز خواند. او اولین‌بار در سپتامبر ۲۰۲۰ از وجود این جانور باخبر شد. در آن زمان، او ایمیلی از برونو بوزاتو، زیست‌شناس استرالیایی دریافت کرد که تصاویری از موجود رنگ‌پریده و بدون چشمی که پاهای زیادی داشت، ضمیمه آن شده بود. طول این موجود به چند اینچ می‌رسید اما عرض آن کمتر از یک میلی‌متر بود.
دکتر بوزاتو این جانور نخ‌مانند را در عمق حدود ۶۱ متری زیر زمین در چاه گمانه باریکی در استرالیای غربی پیدا کرده بود. شرکت‌های معدن‌کاری این حفره‌ها را در جستجوی مواد معدنی مانند طلا و نیکل حفر می‌کنند و مشاوران محیط زیست را استخدام می‌کنند تا تأثیر معدن‌کاری بر حیات وحش را بررسی کنند.
دکتر بوزاتو به‌عنوان یکی از مشاوران، تله‌هایی با بستر برگی نمناک را در گمانه‌ها رها کرده بود و سپس هشت رشته‌ی رنگ‌پریده به آن پیچیده بودند. دکتر بوزاتو گفت: «راستش، وقتی این جانوران را برای اولین‌بار دیدم، هیجان‌زده شدم». او فکر می‌کرد که آن‌ها باید با هزارپای بسیار طویل کالیفرنیا در ارتباط باشند.
هزارپای کالیفرنیا نیز زیر زمین زندگی می‌کند، کرم رنگ است و چشم ندارد و با ۷۵۰ پا، رکوردار تعداد پا در هزارپاها بود. ازآن‌جا که دکتر مارک هزارپاهای کالیفرنیا را مطالعه کرده بود، دکتر بوزاتو عکس‌هایی از نمونه عجیب استرالیایی را برای او فرستاد تا نظر او را بداند.
پس از شمارش پرزحمت نمونه زیر میکروسکوپ، مشخص شد گونه جدید هزارپا (با نام علمی Eumillipes Persephone) بیش از هزار پا دارد.
پژوهشگران چهار عضو گونه جدید را اندازه‌گیری کردند و تعداد قطعات بدن‌های بلند و نخ‌مانند آن‌ها به ۳۳۰ قطعه می‌رسید.
طی شمارش اولیه ۸۰۰ پا در یکی از نمونه‌ها آشکار شد. ازآن‌جا که تعداد پاها در برخی از هزارپاها در طول بزرگسالی افزایش پیدا می‌کند، این نتیجه پایانی نبود.
لاشه‌های هزارپاهای استرالیایی پس از چند هفته ازطریق پست به ویرجینیا رسید. در آنجا، در جریان کار دشوار شمارش پاها به کمک میکروسکوپ، ماده‌ای با ۱۳۰۶ پا پیدا شد. دکتر مارک گفت: «بسیار حیرت‌آور بود، زیرا تقریبا دو برابر تعداد پیشین پاها در هزارپاها است. ۷۵۰ پا برای یک جانور، بسیار زیاد است. حالا، ۱۳۰۶ پا واقعا حیرت‌انگیز است».
دانشمندان گونه جدید را Eumillipes Persephone نامیدند. واژه یومیلیپس به‌معنای هزارپای واقعی است و پرسفون الهه‌ای در اساطیر یونانی بود که توسط هادس به عالم اموات کشیده شد.
اجداد این گونه نیز مانند پرسفون، باید حیات خود را در سطح زمین آغاز کرده باشند و در مقطعی از تاریخ تکاملی خود، شاید به این دلیل که سطح استرالیا خشک‌تر و نامساعدتر می‌شد، شروع به حرکت به سمت عمق زمین کردند.
تجزیه‌و‌تحلیل ژنتیکی نشان داد که با وجود شباهت چشمگیر آن‌ها، یومیلیپس از خویشاوندان نزدیک هزارپای کالیفرنیا نیست. این موضوع نشان می‌دهد که حیات زیرزمینی موجب شده است که دو گونه در جهت مشابهی تکامل پیدا کنند. هر دو گونه مانند بسیاری از حیواناتی که در غار زندگی می‌کنند، رنگ‌پریده و بدون چشم شده‌اند و هر دو شاخک‌های بزرگی دارند. دکتر مارک گفت ممکن است پاهای بسیار زیاد آن‌ها به آن‌ها قدرت بیشتری برای فشار دادن و باز کردن راه خود در زمین داده باشد.
یومیلیپس چشم ندارد و سر مخروطی شکل و شاخک‌های بزرگی دارد
به‌گفته‌ی دکتر مارک، داشتن روده بسیار طولانی ممکن است به هزارپاها کمک کند تا مواد مغذی بیشتری را از رژیم غذایی محدود به‌دست آورند. گونزالو گیریبت، متخصص زیست‌شناسی بی‌مهرگان در دانشگاه هاروارد می‌گوید:
این یافته‌ای عالی است. پیدا کردن گونه‌های جدید هنگام کاوش در زیستگاه‌هایی که معمولا دسترسی به آن‌ها ساده نیست، غیرعادی نیست. این کشف به انواع حیاتی اشاره دارد که ممکن است هنوز کشف نشده باشد.
دکتر مارک امیدوار است این یافته موجب جلب‌توجه پژوهشگران به تنوع زیستی شود که در اعماق زمین وجود دارد و منبع ارزشمندی است که در کنار فلزات گران‌بها پنهان شده است. او همچنین هیجان‌زده است که رکورد حداکثر تعداد پاهای یک هزار پا را ثبت کند. او گفت: «همه کتاب‌های درسی حداقل در پاراگرافی که درباره‌ی هزارپاها است، باید بازنویسی شود». (صدپا که نیز به روش خود اشتباه نام‌گذاری می‌شود، می‌تواند چند ده تا چند صد پا داشته باشد اما هرگز دقیقا صد پا ندارد، زیرا همیشه تعداد پاهای آن‌ها فرد است).
دکتر مارک همچین خاطرنشان کرد که این هشت نمونه احتمالا نشانگر دامنه کامل اندازه پاهای این گونه نیستند و ممکن است هزارپایی در آنجا وجود داشته باشد که تعداد پاهایش از این هم بیشتر باشد.
نظرات