بومیان آمریکا از ژاپن منشا نگرفته‌اند
سال‌ها باستان‌شناسان تصور می‌کردند اولین مردمانی که در آمریکای شمالی زندگی می‌کردند، مستقیما از گروهی به نام «جومون» منشأ گرفته بودند که حدود ۱۵ هزار سال پیش در ژاپن باستان زندگی می‌کردند، یعنی همان زمانی که انسان‌ها حدود ۱۵ هزار سال پیش ازطریق پل خشکی برینگ به آمریکای شمالی رسیدند. پل خشکی برینگ نواری از خشکی است که قبلا پیش از اینکه دریا روی آن را بگیرد، روسیه را به آمریکای شمالی متصل می‌کرد.
تئوری مذکور مبتنی‌بر شباهت‌های باستان‌شناسی در ابزارهای سنگی خصوصا سلاح‌های پرتابی است که در سکونتگاه‌های بومیان آمریکا و جومون پیدا شده است. اگرچه نویسندگان مطالعه جدید می‌گویند این سناریو بسیار بعید است؛ زیرا شواهد زیستی با یافته‌های باستان‌شناسی مطابقت ندارد. جی ریچارد اسکات، انسان‌شناسی از دانشگاه نوادا و نویسنده اصلی مقاله گفت:
جومون جد مستقیم بومیان آمریکایی نبوده است. مردمان جومون بیشتر با گروه‌های جنوب شرقی آسیا و اقیانوس آرام مطابقت دارند تا با گروه‌های آسیای شرقی و بومیان آمریکا.
درعوض، پژوهشگران گمان می‌کنند بومیان آمریکا از گروه دیگری منشأ گرفته‌اند که در منطقه‌ای در شرق آسیا زندگی می‌کردند، اگرچه هنوز عدم اطمینان زیادی درمورد مکان و زمان دقیق زندگی این اجداد وجود دارد.
تجزیه‌و‌تحلیل دندان‌ها نشان داده است بومیان آمریکا به‌طور مستقیم از مردم جومون در ژاپن باستان منشا نگرفته‌اند.
یک تئوری باستان‌شناسی
اسکات و گروهش به این علت مطالعه جدید را انجام دادند که این استدلال برای آن‌ها قانع‌کننده نبود که براساس شباهت در ابزارهای سنگی، بومیان آمریکا با مردم جومون ارتباط دارند. جان هافکر، باستان‌شناس و نویسنده همکار مطالعه از دانشگاه کلرادو بولدر گفت:
تشابه بین آثار دست‌ساز جومون باستان و حداقل برخی از اولین محوطه‌های شناخته‌شده از بومیان آمریکا مربوط به سلاح‌های پرتابی بوده است. این تشابه‌ها موجب شده بود پژوهشگران گمان کنند دانش ساخت این ابزارها از یک فرهنگ به فرهنگ دیگر منتقل شده است.
پژوهشگران مطالعه می‌گویند شواهد برای نتیجه‌گیری مذکور به اندازه کافی قانع‌کننده نبود. اسکات گفت: «تشابهات فرهنگی غیرعادی نیست. افراد می‌توانند ایده‌ها را از هم دیگر بگیرند یا اینکه به‌طور مستقل به راه‌حل‌های مشابهی برای مشکلات مشابه برسند».
درعوض، پژوهشگران برای کشف ریشه بومیان آمریکا به تجزیه‌و‌تحلیل ژنتیکی روی آوردند. اسکات گفت:
فکر می‌کنم مطالعات پالئوژنتیک اطلاعات زیادی برای بازسازی تاریخ جمعیت فراهم می‌کند. البته، جایگزین باستان‌شناسی نمی‌شود، اما به روش کمکی مهمی تبدیل شده است که می‌تواند مسائلی را حل کند که باستان‌شناسان نمی‌توانند به آن‌ها بپردازند.
مجموعه‌ای از سرنیزه‌های سنگی که در سکونتگاه‌های جومون باستان یافت شده است
تجزیه‌و‌تحلیل دندان‌ها
برای بررسی ارتباطات ژنتیکی بین دو گروه، پژوهشگران سراغ دندان‌ها رفتند که می‌تواند اطلاعات ژنتیکی فراوانی ارائه دهد. اسکات گفت:
مورفولوژی تاج و ریشه دندان در دوقلوها و خانواده‌ها بسیار مورد مطالعه قرار گرفته است و شکی نیست که به‌شدت به‌وسیله‌ی ژنتیک کنترل می‌شود. برخلاف صفات ژنتیکی دیگر، مانند گروه خونی که توسط یک ژن واحد کنترل می‌شوند، مورفولوژی دندان پلی‌ژنیک است، یعنی تحت‌تأثیر ترکیبی از ژن‌های مختلف قرار می‌گیرد.
به‌عنوان مثال، در یکی دیگر از مطالعات اخیر، مشخص شد نسخه‌ای از ژنی به نام EDAR V370A شکل دندان‌های پیش را در افراد حامل نسخه‌ی مذکور تا حدود ۲۰ درصد تغییر می‌دهد. این امر موجب می‌شود تشخیص و دنبال کردن این ژن در طول زمان با استفاده از سوابق دندانی بسیار ساده شود.
مقایسه‌ای که تفاوت میان دندان‌های جومون و بومیان آمریکا را آشکار می‌کند
براین‌اساس، شکل دندان‌ها (و ریشه آن‌ها) می‌تواند اطلاعات زیادی درمورد منشا ژنتیکی و میزان خویشاوندی دو فرد درمقایسه‌با دیگران فراهم کند. علاوه‌بر‌این، شکل دندان‌ها به‌ندرت تحت‌تأثیر عوامل محیطی قرار می‌گیرد. این امر دندان‌ها را به ابزار خوبی برای بررسی تبار تبدیل می‌کند. اسکات گفت:
تغییر محیط موجب تغییر در مورفولوژی دندان نمی‌شود. می‌توانید سبک‌های مشابهی در ساخت ابزارها داشته باشید، اما نمی‌توانید مورفولوژی دندان را اختراع کنید.
اسکات و گروهش ۲۵ ویژگی مورفولوژی دندان را در حدود ۱۵۰۰ مجموعه دندان باستانی از بومیان آمریکا و مردم جومون که مربوط به بیش از ۱۰ هزار سال پیش بود و از گروه‌های باستانی دیگری از شرق آسیا، جنوب شرقی آسیا و اقیانوس آرام با هم مقایسه کردند.
تجزیه‌و‌تحلیل ویژگی‌های دندان و DNA دندان‌ها نشان داد بومیان آمریکا به اندازه کافی به مردم جومون نزدیک نیستند که بتوان آن‌ها را اجداد بومی‌ها درنظر گرفت. بومیان آمریکا ممکن است از گروه ناشناخته دیگری از آسیای شرقی منشا گرفته باشند. برایان فاگان، باستان‌شناسی از دانشگاه کالیفرنیا در سانتا باربارا که در مطالعه مشارکت نداشت، گفت:
نویسندگان استدلال قانع‌کننده‌ای برای کنار گذاشتن مردم جومون به‌عنوان اجداد مستقیم اولین بومیان آمریکا ارائه می‌دهند. این پیشرفت مهمی در دانش ما از آمریکایی‌های اولیه است.
منشأ نامشخص
به‌گفته‌ی اسکات، اگرچه مطالعه نشان می‌دهد که برخلاف تصور گذشته، بومیان آمریکا مستقیما از مردم جومون منشأ نگرفته‌اند، این دو گروه دارای جد مشترک بسیار قدیمی‌تری بودند. جد مشترک جومون و بومیان آمریکا می‌تواند هزاران سال قبل‌تر باشد (بیش از ۳۰ هزار سال)، درحالی‌که جد مشترک آسیای شرقی‌ها و بومیان آمریکا جدیدتر است (کمتر از ۳۰ هزار سال پیش).
اگرچه، دقیقا مشخص نیست اجداد شرق آسیایی بومیان آمریکا چه کسانی بودند. به‌گفته‌ی اسکات، محتمل‌ترین نقطه منشا چیزی است که بسیاری آن را برینگیای بزرگ می‌نامند که منطقه‌ای در شمال شرقی آسیا بوده است که به پل خشکی برینگ متصل می‌شد و در سیبری امروزی واقع شده است. اما امروزه، بقایای محدودی از این منطقه وجود دارد، بنابراین، تعیین این مسئله با دقت بیشتر دشوار است.
پژوهشگران همچنین فکر می‌کنند بومیان آمریکا پیش از مهاجرت به آمریکا شمالی چندین نسل را در انزوا زندگی کرده‌اند و این امر تعیین ریشه‌های ژنتیکی آن‌ها را دشوارتر می‌کند. اجداد بومیان آمریکا به احتمال زیاد در اواخر پلیستوسن در برینگیا متوقف شدند (زمانی که صفحات یخی و یخچال‌ها آن‌ها را گیر انداخت)، تا وقتی شرایط به اندازه کافی بهبود پیدا کرد که امکان سفر به ساحل غربی آمریکای شمالی ممکن شد. در این دوره‌ی انزوا، آن‌ها از جمعیت‌های اجدادی خود در شرق آسیا فاصله گرفتند.
اگرچه، یافته‌های اخیر ازجمله کشف ردپا در نیومکزیکو که ۲۳ هزار سال قدمت دارد، زمان دقیق رسیدن مردم به آمریکای شمالی را زیر سؤال برده است. اسکات گفت: «متاسفانه با داده‌های موجود نمی‌توانیم این موضوع را روشن کنیم».
این مطالعه در مجله‌ی PaleoAmerica منتشر شد.
نظرات