راهراهکردن گاوها برای دورکردن حشرات مزاحم در ژاپن
ایجاد نقش راهراه روی گاوهای سیاه ژاپنی در دور کردن مگسها نتیجهی مثبتی داشت و نیش مگسها را تا ۵۰ درصد کاهش داد. پژوهشگران معتقدند که ایجاد الگوی گورخری روی گاوها برای نخستین بار در جهان انجام میشود و این روش میتواند بهعنوان روشی دوستدار محیطزیست جایگزین آفتکشها شود. مطالعهی جدید که در مجلهی Plos One منتشر شده است، نشان داد که با این کار میزان حملهی حشرات به میزان قابلتوجهی کاهش مییابد.
دانشمندان بر این باورند که الگوی راهراه روی حس حرکت حشره تأثیر میگذارد. نقاشی هر حیوان حدود ۵ دقیقه طول میکشید و نوارهای ۴ تا ۵ سانتیمتری روی حیوان نقاشی میشد. دو گاو با نوارهای سفید و دو گاو با نوارهای سیاه رنگ شدند و دو گاو نیز بهعنوان گروه کنترل رنگ نشدند. طی ۹ روز، هر گاو سه روز را به شکل راهراه سفید، سه روز را به شکل راهراه سیاه و سه روز را بهصورت رنگنشده گذراند. تنها ۵۵ مگس روی گاوهای راهراه دیده شدند، در حالیکه این تعداد در گاوهای داری نوار سیاه ۱۱۱ مورد و در گاوهای رنگنشده ۱۲۸ مورد بود. تعداد رفتارهای مرتبط با دفع حشرات (مانند تکان دادن دم و سر) در گاوهایی که راهراه شده بودند، ۴۰ مورد بود در حالیکه این رقم در دو گروه دیگر به ترتیب ۵۳ و ۵۴ مورد بود.
مطالعات گذشته نشان داده بودند که احتمال فرود آمدن حشرات روی اسبهایی که روکش راهراهی روی آنها وجود دارد، کمتر است اما پژوهشگران مطالعهی حاضر معتقدند که این نخستین باری است که گاوها به این شیوه رنگ شده و مورد مطالعه قرار گرفتهاند. پژوهشگران علت این پدیده را پلاریزاسیون نور میدانند.
مطالعات قبلی نشان دادهاند که نوارها موجب اختلال در قدرت تشخیص حرکت مگس میشود و باعث میشود که آنها با سرعت بیشتری به حیوانات نزدیک شوند و نتوانند بهطور مناسبی از سرعت خود کم کنند. پژوهشگران میگویند برای تأیید این ارتباط و نیز توسعهی روشهای کمزحمتتر برای اطمینان از ماندگاری الگوی راهراه روی گاوها به پژوهشهای بیشتری نیاز است. اگر این ارتباط تأیید شود، میتواند به حل یکی از پایدارترین مشکلات گاوداریها کمک کند. مگسها مانع از چرا، غذاخوردن و خواب گاوها میشوند و موجب میشوند گاوها برای فرار از دست مگسها تجمع کنند که طی آن تحت استرس گرمایی قرار گرفته و احتمال آسیب دیدن آنها بیشتر میشود. در این گزارش آمده است:
مگسهای دارای نیش از مضرترین آفات گاوها در سرتاسر جهان هستند. زیان اقتصادی حاصل از مگسهای در صنعت تولید گاو در کشور آمریکا ۲/۲ میلیارد دلار در سال تخمین زده میشود. در آینده، ممکن است به توسعهی تکنیکهای موثرتر برای اطمینان از ماندگاری نوارهای سیاه و سفید روی دامها در جریان فصل حضور مگسها (۳ تا ۴ ماه) نیاز باشد.
طراحی گاوها بهصورت راهراه، نیش مگسها را تا ۵۰ درصد کاهش داد
کیت بایلس، متخصص بیولوژی حشرات در CSIRO از این پژوهش استقبال کرد و گفت این فرضیه که نوارها روی دید حشرات اثر میگذارند، معقول است. او گفت:
خرمگسها و دیگر مگسهای نیشزننده دارای چشمهای بزرگی هستند و برای آنها بینایی ازنظر یافتن طعمه بسیار مهم است. آنها بهدنبال اشکال بزرگ، سیاه و متحرک میگردند. مثلا من دیدهام که این مگسها بهآرامی اتومبیلهای در حال حرکت را دنبال میکنند. نوارها طرح کلی حیوان را درهم شکسته و موجب سردگمی مگسها میشوند. در مطالعهی جدید، این یافتهها در جهت کاربرد مستقیم روی دامها هدایت شده است. فکر میکنم این منطقی است و میتواند در آینده برای دامداران مفید باشد.
بایلس متذکر میشود، پژوهشگران باید قدم بعدی را برداشته و به مسئله بو نیز بپردازند. او میگوید:
حشرات برای یافتن میزبان خود از حس بویایی نیز استفاده میکنند؛ بنابراین کشیدن خطوط، آنها را به کلی از حیوان دور نمیکند. مقایسهی مستقیم گاوهای نقاشیشده با گورخرها در مطالعات میدانی مفید خواهد بود. نکتهی دیگر، درک بهتر نحوهی عملکرد چشم مگسها با استفاده از دادههای فیزیولوژیکی است؛ اینکه آنها واقعا نوارها را چگونه میبینند و اصلاح الگوی رنگ بهمنظور بیشترین اثربخشی در رابطه با دورکردن مگسها. قبل از کشیدن این نوارها روی گاو، اصلاحات زیادی باید روی این روش انجام شود.