عنکبوت همنوع خوار تازهای کشف شده که شبیه پلیکان است
تا پیش از این تصور میشد عنکبوت عظیمالجثه پلیکانی منقرض شده باشد؛ ولی پژوهشگران از کشف ۱۸ گونه جدید خبر دادند که در ماداگاسکار زندگی میکنند. این عنکبوتها پلیکانی نامیده میشوند زیرا دارای سر عجیب و قطعات دهانی بزرگ شبیه سر پلیکان هستند.
نخستین بار در سال ۱۸۵۴ عنکبوتی در فسیلی متعلق به ۵۰ میلیون سال پیش کشف شد و تصور میشد که موجودی عجیب از عصر کهن باشد. اما در سال ۱۸۸۱ در ماداگاسکار عنکبوتهای پلیکانی زنده مشاهده شدند و به خاطر شکل ظاهری خاصشان مورد توجه قرار گرفتند. آنها موجوداتی بهنسبت کوچک، دارای طولی بین دو تا هشت میلیمتر و سر و گردن عجیبی هستند که دو آروارهی بزرگ به آن متصل شده است.
این عنکبوتها به خاطر رفتار شکارشان، عنکبوت قاتل نیز نامیده میشوند. آنها هنگام شب روی تار عنکبوتهای دیگر به دنبال شکارند. هنگامی که آنها شکار خود را پیدا میکنند، بهگونهای تار عنکبوت را تکان میدهند که حالتی شبیه گیرافتادن طعمه در تار پدید آید و زمانی که عنکبوت صاحب تار برای بررسی میآید، عنکبوت پلیکانی با آروارههای بلند خود عنکبوت نگونبخت دیگر را شکار میکند.
زیستگاه این نوع عنکبوتها، جنگلهای دورافتادهی استرالیا، آفریقای جنوبی و ماداگاسکار است و این پراکندگی محدود آنها موجب شده تاکنون چیز زیادی در موردشان کشف نشده باشد.
در نتیجهی تلاش مراکز علمی و موزههای فعال در این زمینه، صدها عنکبوت پلیکانی ماداگاسکاری مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفتهاند و طبقهبندی و تشریح گونههای آنها انجام شده است. تاکنون ۲۶ گونه از این عنکبوتها در دو جنس گزارششده، شناخته شدهاند که ۱۸ گونه، کاملا جدید هستند.
تمام این عنکبوتها دارای ظاهری شبیه پلیکانهستند؛ ولی این ۲۶ گونهی مختلف توسط ویژگیهای دیگری همچون طول آرواره، تفاوتهای اسکلتی و الگوهای متفاوت شکمی از همدیگر قابل متمایز میشوند.
گونههایی که هنوز زندگی میکنند، بهطرز قابل توجهی شبیه به فسیلهایی مربوط به ۱۶۵ میلیون سال پیش هستند و چون زمانی کشف شدهاند که تصور میشد منقرض شدهاند، میتوان آنها را بهعنوان یک تاکسون لازاروس در نظر گرفت. در دیرینهشناسی، تاکسون لازاروس گونهای است که برای یک یا چند رکورد فسیلی ناپدید و بعدا دوباره ظاهر میشود. مطالعه در این زمینه در ماداگاسکار هنوز ادامه دارد. این کشور یکی از مناطق متراکم و متنوع در زمینه زیستی است که اکنون در معرض خطرات ناشی از تخریب جنگل قرار دارد. پژوهشگران بر این باورند که هنوز گونههای زیادی در آنجا زندگی میکنند که برای ما ناشناختهاند.
مقالهای که در آن، ۲۶ گونهی جدید این نوع عنکبوت تشریح شدهاند در ژورنال ZooKeys منتشر شده است.