اتحاد غیرمنتظره در اقیانوس: نهنگ قاتل و دلفین با همکاری یکدیگر ماهی شکار می‌کنند

در اعماق سرد شمال اقیانوس آرام، یک اتحاد باورنکردنی شکل گرفته است. نهنگ‌های قاتل یا همان اورکاها و دلفین‌ها، دو گونه‌ای که اغلب رقیب یکدیگرند، در یک همکاری کاملاً غیرمنتظره برای شکار ماهی سالمون، با هم تیم تشکیل داده‌اند.

پژوهشگران در مطالعه‌ای تازه، با نصب دوربین‌ها و حسگرهای پیشرفته روی ۹ نهنگ قاتل در نزدیکی سواحل جزیره ونکوور، شاهد صحنه‌هایی خارق‌العاده بودند. چهار نهنگ قاتل به همراه گروه بزرگی از دلفین‌های پهلوسفید اقیانوس آرام به اعماق آب شیرجه می‌زدند تا ماهی‌های غول‌پیکر سالمون چینوک را به دام بیندازند. نهنگ‌ها شکار اصلی را انجام می‌دادند و دلفین‌ها از باقیمانده‌ی سخاوتمندانه‌ی این ضیافت تغذیه می‌کردند.

ماهی سالمون چینوک که به سالمون شاهی هم معروف است، گاهی بیش از یک متر طول دارد و برای دلفین‌ها شکاری بیش‌از‌حد بزرگ است. اما نهنگ‌های قاتل این منطقه، شکارچیان شلخته‌ای هستند. آن‌ها اغلب طعمه را تکه‌پاره می‌کنند تا با خانواده‌شان تقسیم کنند و همین باعث می‌شود خون، فلس و تکه‌های کوچک ماهی در آب پخش شود که غذایی آماده و بی‌دردسر برای دلفین‌های همراه است.

به نظر می‌رسد معامله‌ی بین اورکاها و دلفین‌ها دو سر برد است. پژوهشگران معتقدند دلفین‌ها به نهنگ‌ها در شناسایی و جستجوی طعمه کمک می‌کنند. داده‌های حسگرها نشان داد نهنگ‌ها در حضور دلفین‌ها، اغلب سونار (مکان‌یابی با پژواک) خود را کاهش می‌دادند. به نظر می‌رسد آن‌ها به صدای دلفین‌ها گوش می‌دهند یا به عبارتی، از توانایی جستجوی گسترده‌ی آن‌ها به نفع خود استفاده می‌کنند.

فورچون این همکاری را به روشن‌کردن چراغ‌های نوربالای خودرو تشبیه می‌کند. سونار نهنگ مانند نورافکنی باریک است، اما حضور ده‌ها دلفین که همزمان در حال اسکن‌کردن آب هستند، شانس یافتن ماهی را برای نهنگ به‌شدت افزایش می‌دهد.

اما همه‌ی دانشمندان با این تفسیر موافق نیستند. بریتنی ویسونا‌کلی از سازمان حفاظت از محیط زیست اوشن وایز، دیدگاه متفاوتی دارد. او معتقد است دلفین‌ها به جای همکاری، صرفاً در حال سرقت ته‌مانده‌ی شکار هستند.

مطالعه‌ی بریتنی ویسونا‌کلی نیز که براساس فیلم‌های پهپادی در همان منطقه انجام شده، نشان می‌دهد نهنگ‌ها اغلب دلفین‌ها را نادیده می‌گیرند، با آن‌ها بازی می‌کنند و در یک مورد حتی به سمتشان حمله‌ور می‌شوند. تیم او نتیجه گرفت که دلفین‌ها بیشتر به دنبال محافظت در برابر یک جمعیت دیگر از نهنگ‌های قاتل پستاندارخوار (معروف به نهنگ‌های قاتل بیگس) هستند و به همین دلیل به نهنگ‌های ماهی‌خوار پناه می‌آورند.

این رابطه چهره‌ی تاریک‌تری هم دارد. در پژوهشی دیگر، مشاهده شد که حدود ۳۰ تا ۴۰ دلفین، یک نهنگ قاتل به شدت لاغر و ضعیف را محاصره کردند. این نهنگ پس از شیرجه‌ای عمیق، دیگر هرگز به سطح آب بازنگشت. این احتمال وجود دارد که دلفین‌ها آنقدر او را خسته کرده که باعث مرگش شده باشند.

لوک رندل از دانشگاه سنت اندروز بریتانیا می‌گوید پژوهش جدید، وجود نوعی از همکاری را به شکلی متقاعدکننده نشان می‌دهد. به عقیده‌ی او، این حیوانات آنقدر باهوش و انعطاف‌پذیر هستند که طیف وسیعی از رفتارها را از خود نشان دهند؛ از شکارکردن یکدیگر گرفته تا بازی و حتی همکاری‌های پیچیده. دنیای زیر آب، هنوز پر از رازهایی است که ما تازه شروع به کشف آن‌ها کرده‌ایم.

مطالعه در نشریه‌ی نیچر منتشر شده است.