کامچاتکا در آتش و لرزه؛ آتشفشان کراشنینیکوف در شرق روسیه پس از ۵۰۰ سال فوران کرد
تنها چند روز پس از آنکه زمینلرزهای مهیب به بزرگی ۸٫۸ ریشتر در ۳۰ ژوئیه شبهجزیرهی کامچاتکا در شرق روسیه را لرزاند، آتشفشانی که مدتها خاموش بود، در این منطقه فوران کرد. این دومین فوران آتشفشانی در منطقهی کامچاتکا درطول پنج روز گذشته بهشمار میآید. کوه آتشفشانی «کلیوچفسکوی» نیز تنها چند ساعت پس از زمینلرزهی هفتهی گذشته فعال شده بود.
آتشفشان «کراشنینیکوف» با ارتفاع تقریبی ۱۸۰۰ متر، بامداد یکشنبه سوم اوت برای نخستینبار در حدود ۵۰۰ سال گذشته فوران کرد. این فوران، ستونی از خاکستر را تا ارتفاع ۶ کیلومتری به آسمان فرستاد؛ اما طبق اعلام وزارت شرایط اضطراری روسیه در منطقهی کامچاتکا، هیچ خطری برای مناطق مسکونی نداشت.
در همان روز یکشنبه، زمینلرزهای دیگر به بزرگی ۷ ریشتر نیز منطقهی کامچاتکا را لرزاند. سامانهی هشدار سونامی سازمان ملی اقیانوسی و جوی آمریکا (NOAA)، وقوع این زلزله را در ساعت ۶:۳۷ صبح به وقت محلی در جزایر کوریل ثبت کرد؛ مجمعالجزایری آتشفشانی که از انتهای جنوبی کامچاتکا تا شمالشرق ژاپن امتداد دارد.
پخش از رسانه
بهگزارش رویترز، پس از وقوع زلزله، روسیه هشدار سونامی برای شبهجزیرهی کامچاتکا صادر کرد؛ اما مقامها بعداً این هشدار را لغو کردند.
فوران اخیر و زمینلرزهی روز یکشنبه ممکن است با زمینلرزهی مهیب ۳۰ ژوئیه که گمان میرود در تشدید فعالیت آتشفشان کلیوچفسکوی نیز نقش داشته، مرتبط باشند. هفتهی گذشته، دانشمندان روس هشدار داده بودند که احتمال وقوع پسلرزههای قدرتمند در منطقهی کامچاتکا درطول چند هفتهی آینده وجود دارد.
هنوز مشخص نیست که آتشفشان کراشنینیکوف دقیقاً چه زمانی شروع به فوران کرد. نیکولای سولوویف، رئیس سرویس امنیتی مؤسسهی دولتی «ذخیرهگاه طبیعی کرونوستکی»، جایی که آتشفشان در آن واقع شده، گزارش داده که پیام آغاز فوران را ساعت ۶ صبح روز یکشنبه دریافت کرده است.
آتشفشان کراشنینیکوف صدها سال خاموش بوده است. «الگا گیرینا»، رئیس تیم واکنش به فورانهای آتشفشانی کامچاتکا، به خبرگزاری دولتی ریا گفته است که این نخستین فوران ثبتشدهی تاریخی این آتشفشان درطول ۶۰۰ سال گذشته است.
گیرینا همچنین در کانال تلگرامی مؤسسهی آتشفشانشناسی و لرزهشناسی، اظهار کرده که آخرین فوران گدازهی کراشنینیکوف در بازهای تقریباً ۴۰ ساله پس از سال ۱۴۶۳ رخ داد. بااینحال، طبق دادههای «برنامه جهانی آتشفشانشناسی» مؤسسه اسمیتسونین، آخرین فوران شناختهشدهی این کوه آتشفشانی به سال ۱۵۵۰ بازمیگردد.
دانشمندان هنوز باید اطلاعات زیادی دربارهی زمینلرزهی عظیم هفتهی گذشته و فعالیتهای اخیر در شبهجزیرهی کامچاتکا به دست آورند. زمینلرزههای مهیب (بزرگتر از ۶ ریشتر) میتوانند با فورانهای آتشفشانی یا ناآرامیهای آتشفشانی بعدی مرتبط باشند. بااینحال، طبق توضیح وبسایت سازمان زمینشناسی آمریکا (USGS)، این اتفاق فقط در صورتی رخ میدهد که آتشفشانها از قبل آمادگی فوران را داشته باشند؛ بدین معنی که دارای ماگمای آمادهی فوران و فشار زیاد در مخزن ماگما باشند.
سازمان زمینشناسی آمریکا در وبسایت خود مینویسد: ««اگر شرایط فراهم باشد، زمینلرزههای بزرگ تکتونیکی میتوانند موجب خروج گازهای محلول از ماگما شوند (مانند زمانی که یک بطری نوشابه را تکان میدهید)؛ اتفاقی که فشار را افزایش میدهد و ممکن است به فوران منجر شود.»