قرنطینه دوران کرونا کمک چندانی به التیام طبیعت نکرد

با خالی‌شدن خیابان‌ها درطول همه‌گیری کووید-۱۹، مردم شروع به ارائه‌ی گزارش‌های بیشتر مبنی‌بر مشاهده‌ی حیواناتی کردند که معمولا جرات نداشتند پا در محیط پرهرج‌ومرج و شلوغ شهرها بگذارند. روایت امیدوارکننده‌ی «طبیعت درحال التیام است» با موجی از میم‌های بی‌منطق و انبوهی از تحقیقات درمورد تغییرات گزارش‌شده در طبیعت پدیدار شد.

کول برتون، زیست‌شناس حفاظت از دانشگاه بریتیش کلمبیا می‌گوید: «می‌توانم بفهمم که چرا می‌خواستیم آن روایت را باور کنیم. آنچه حیوانات در پاسخ به انسان‌ها انجام می‌دادند بسیار متغیر بود و ما را اندکی شگفت‌زده کرد.»

برتون و همکارانش با استفاده از هزاران دوربینی که اکنون در سراسر جهان مستقر شده‌اند، دریافتند که با وجود افزایش فعالیت پستانداران در برخی از نقاط، فعالیت آن‌ها در تعداد دیگری از مکان‌ها کاهش یافته بود.

ما انسان‌ها خطری قابل‌توجه برای اکثر حیوانات به‌شمار می‌رویم. آن‌ها به‌طور موجه از ما می‌ترسند و با وجود اتکا به ما در تامین منابع مورد نیازشان، تمام تلاششان را برای دوری از ما می‌کنند؛ اما با وجود ۸ میلیارد انسانی که در سراسر کره‌ی زمین وجود دارد، دوری از انسان‌ها کار بسیار دشواری است.

محققان با استفاده از داده‌های به‌دست‌آمده از ۵۴۰۰ دوربین‌های تله‌ای در ۱۰۲ مکان و ۲۱ کشور عمدتا اروپایی و آمریکای شمالی، فعالیت‌های حیوانات را قبل و درطول همه‌گیری کرونا با یکدیگر مقایسه کردند. آن‌ها در کمال تعجب دریافتند که در زیستگاه‌های تحت تاثیر انسان، فعالیت‌ حیوانات دراصل همراه با فعالیت انسان‌ها درحدود ۲۵ درصد افزایش یافته است.

محققان در مقاله‌ی خود این‌گونه نظریه‌پردازی می‌کنند: «فعالیت حیوانات بیشتر شبانه بود و این موضوع نشان می‌دهد که حیوانات ساکن در محیط‌های تغییریافته، ممکن است جذب کمک‌های انسانی شوند؛ اما هم‌چنان با بخش‌بندی زمان به‌دنبال راه‌هایی برای به‌حداقل‌رساندن برخورد خود با مردم هستند.» به‌عنوان مثال حضور گوزن دم‌سیاه پس از بازگشایی پارکی در نزدیکی ونکوور بعد از قرنطینه، در این پارک بیشتر شد.

گوشت‌خواران بیشتر از سایر گونه‌های به تغییرات فعالیت‌های انسانی در دوران قرنطینه حساس بودند. وقتی فعالیت انسان‌ها افزایش یافت، شکارچیان عقب‌نشینی کردند و بیشتر شب‌گرد شدند.

محققان در مقاله‌ی خود می‌نویسند: «این انگیزه، تاکیدی مداوم بر رفتار و مدیریت گوشت‌خواران به‌عنوان چالشی کلیدی برای هم‌زیستی انسان و حیات‌وحش است. با توجه‌به درمعرض‌خطربودن بسیاری از گوشت‌خواران و اهمیت اکولوژیکی آن‌ها به‌عنوان گونه‌هایی که به‌شدت در تعامل هستند، خطر پیامدهای منفی برخورد انسان و گوشت‌خواران وجود دارد.»

به‌طور کلی برتون و تیمش هیچ‌گونه تغییر ساختاری جهانی در فعالیت پستانداران درطول دوران همه‌گیری مشاهده نکردند. مطالعه‌ی آن‌ها نشان می‌دهد که تنظیم سطوح فعالیت شبانه‌ی ما در مناطق شهری و مکان‌های کمتر‌توسعه‌یافته ممکن است مفید باشد. این‌کار فضا را برای گونه‌های مختلف فراهم می‌آورد تا بتوانند فعل‌ و انفعالاتی ضروری مانند شکار را که به حفظ عملکرد اکوسیستم کمک می‌کند، به‌خوبی انجام دهند.

متاسفانه فضای عمومی با فشار فزاینده‌ی تفریحات عمومی در فضای باز، گردشگری، شکار غیرقانونی و استخراج منابع طبیعی مواجه است. همان‌طور که محققان پیش از این هم گفته‌اند، افزایش مشاهده‌ی حیوانات وحشی در اطراف منازل ما احتمالا به این دلیل است که مردم زمان کافی برای توجه به این حیوانات را داشته‌اند.

هم‌زیستی ما با حیات‌وحش نتایج مطلوب زیادی برجای خواهد گذاشت. این احتمال وجود دارد که با یادگیری نحوه‌ی به‌اشتراک‌گذاشتن سیاره‌ی شلوغ خود، در جریان ششمین رویداد انقراض دسته‌جمعی بتوانیم گونه‌های بیشتری را از چالش‌های همه‌گیر نجات دهیم. به‌هرحال رفاه خود ما نیز به رفاه آن‌ها گره خورده است.

نتایج پژوهش در ژورنال Nature Ecology & Evolution منتشر شده است.