فیلم دلخراش نهنگی با کمر شکسته که برای شنا کردن تقلا می‌کند

نهنگ تیغ باله‌ای با ستون فقرات به شدت تغییرشکل‌یافته درحالی که در سواحل مدیترانه‌ای اسپانیا به‌سختی شنا می‌کند، فیلم‌برداری شده است. کارشناسان می‌گویند این مورد شدید اسکولیوز (انحراف ستون فقرات) احتمالاً براثر برخورد کشتی ایجاد و موجب شده است این جانور گرسنگی بکشد.

در تاریخ ۴ مارس، نهنگ تیغ باله‌ای (Balaenoptera physalus) به طول ۱۷ متر توسط سرنشینان قایقی در سواحل کالرا در نزدیکی والنسیا مشاهده شد. ناخدای قایق فکر کرد نهنگ در تور ماهیگیری گیر کرده است و به گارد مدنی اسپانیا خبر داد. تیمی از زیست‌شناسان و دامپزشکان از آکواریوم اقیانوس‌شناسی والنسیا به محل موردنظر اعزام شدند. پس از رسیدن کارشناسان به صحنه، مشخص شد نهنگ به دام نیفتاده است. براساس پست ارسال‌شده در فیسبوک آکواریوم اقیانوس‌شناسی والنسیا: «نهنگ دچار اسکولیوز با علت ناشناخته بود.»

پژوهشگران تلاش کردند تا دستگاه ردیابی را روی کمر حیوان آسیب‌دیده قرار دهند، اما ستون فقرات او چنان تغییرشکل داده بود که نمی‌شد برچسب ماهواره‌ای را روی آن چسباند. نمایندگان آکواریوم اقیانوس‌شناسی والنسیا نوشتند: «پس از چند ساعت، نهنگ به آرامی به سمت دور از ساحل و آب‌های عمیق‌تر رفت و از دید ناپدید شد.»

کارشناسان به لایوساینس گفتند که اسکولیوز احتمالا براثر برخورد کشتی ایجاد شده است که موجب شکستن کمر نهنگ شده است. جنز کوری، دانشمند ارشد بنیاد نهنگ اقیانوس آرام در هاوایی در ایمیلی به لایوساینس نوشت: «اصطلاح اسکولیوز به انحنای جانبی غیرطبیعی ستون فقرات اشاره دارد. اسکولیوز می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد، اما شایع‌ترین علت اسکولیوز ترومای غیرنافذ است (ترومای غیرنافذ یا ترومای کُند به آسیب فیزیکی اشاره دارد که می‌تواند براثر سانحه یا ضربات فیزیکی بدون ایجاد بریدگی یا جراحت در پوست ایجاد شود).

کوری و کارشناسان دیگر می‌گویند این احتمال وجود دارد که نهنگ اخیراً به کشتی برخورد کرده باشد. اما آن‌ها همچنین خاطرنشان می‌کنند که نمی‌توان به‌طور دقیق مشخص کرد چه اتفاقی افتاده است.

این امکان وجود دارد که نهنگ‌های بزرگ از زمان تولد دچار اسکولیوز باشند یا در سال‌های اول زندگی به این مشکل دچار شوند. اما به ‌گفته‌ی کوری، نهنگ‌های جوانی که دچار اسکولیوز می‌شوند، تقریباً هرگز به بزرگسالی نمی‌رسند.

نهنگ‌های بی‌دندان (گروهی که شامل نهنگ‌های تیغ باله، نهنگ‌های آبی (Balaenoptera musculus)، نهنگ‌های گوژپشت (Megaptera novaeangliae) و نهنگ‌های دیگری می‌شود) با پرتاب خود به سمت دسته‌های بزرگ سخت‌پوستان کوچکی که کریل نام دارند، تغذیه می‌کنند. به‌منظور انجام این کار، آن‌ها روی دم‌های بزرگ خود تکیه می‌کنند تا به سرعت خودشان را در آب به پیش برانند. اما با توجه به فیلم گرفته‌شده، نهنگ مجروح توانایی انجام این کار را ندارد، یعنی درحال گرسنگی کشیدن است. کوری گفت: «از این ویدئو که نشان می‌دهد نهنگ بسیار لاغر است و ناسالم به‌نظر می‌رسد، می‌توان گفت خیلی بعید است که زنده بماند. نهنگ‌های بی‌دندان می‌توانند چندین ماه بدون تغذیه مناسب زنده بمانند که به این معنا است که چنین جراحت‌هایی می‌تواند به مرگ تدریجی و دردناک آن‌ها منجر شود.»

مورد گزارش‌شده اولین مورد اسکولیوز در نهنگ‌ها نیست که با برخورد کشتی‌ها ارتباط دارد. به‌گزارش گاردین، در سال ۲۰۲۲ نهنگ گوژپشتی به نام «مون» با کمر شکسته در هاوایی مشاهده شد. این نهنگ بیش از ۵۰۰۰ کیلومتر را از بریتیش کلمبیا کانادا و فقط با استفاده از باله‌هایش شنا کرده بود. سال گذشته، نهنگ تیغ باله دیگری که دچار اسکولیوز بود، در نزدیکی بارسلونا مشاهده شد، اگرچه نقص ستون فقرات او شدت کمتری داشت.

اما بیشتر نهنگ‌ها از برخورد با کشتی جان سالم به در نمی‌برند. به‌گزارش سازمان غیردولتی Friend of the Sea، برآورد می‌شود که هر سال حدود ۲۰ هزار نهنگ توسط کشتی‌ها کشته می‌شوند که به‌خاطر افزایش بیش از ۳۰۰ درصدی در ترافیک جهانی کشتیرانی از سال ۱۹۹۲ است. اما ردیابی این موضوع دشوار است، زیرا برخوردها غالباً گزارش نمی‌شوند و بیشتر نهنگ‌های کشته‌شده هرگز پیدا نمی‌شوند.

علاوه بر برخورد با کشتی‌ها، نهنگ‌ها همچنین درمعرض سروصدای زیاد ناشی از حمل‌و‌نقل دریایی قرار دارند که می‌تواند مسیریابی، تغذیه و ارتباطات آن‌ها را با اختلال مواجه کند. کوری گفت: «ترافیک کشتی‌ها یکی از مشکلات اصلی است که آب‌بازسانان در سراسر جهان با آن رو‌به‌رو هستند.»