طوفان‌های سهمگین امریکا چگونه و از کجا به وجود می‌آیند؟

فقط چند هفته پس از طوفان هاروی که باعث ایجاد خسارت‌ قابل توجهی در ایالت تگزاس امریکا شد؛ طوفان دیگری موسوم به ایرما نیز در ایالت فلوریدا پدید آمد. این در حالی است که ما تا انتهای فصل طوفان‌های موسمی ۱۲ هفته فاصله داریم. شاید برای شما هم این پرسش مطرح شده باشد که این طوفان‌ها از کجا می آیند؟ تحقیقات نشان داده است که بیشتر طوفان‌های سهمگینی که به ایالات متحده و کانادا ضربه می زنند، در ابتدا به عنوان الگوی مشخص و متمایز آب و هوایی در جو زمین و در کرانه ها‌ی غربی آفریقا، به ویژه در ساحل جزایر کیپ ورد آفریقا، آغاز می‌شود.

در واقع، مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۵ که در مجله‌ی علمی Geophysical Research Letters منتشر شده بود، نشان داد که با نزدیک‌تر شدن این اختلالات گرمسیری به ساحل غربی آفریقا، محققان می‌توانسته‌اند در ادامه پیش‌بینی کنند که کدام یک از آنها در چند هفته‌ی بعد به طوفان‌های جدی در این سوی اقیانوس تبدیل خواهند شد.

کالین پرایس، پژوهشگر ارشد این تحقیق می‌گوید:

۸۵ درصد از شدیدترین طوفان‌هایی که بر ایالات متحده و کانادا تاثیر می‌گذارند، به عنوان تلاطم‌هایی در جو زمین در غرب آفریقا شروع می‌شوند. ما متوجه شده‌ایم هر قدر منطقه‌‌ای که تحت پوشش این تلاطم‌ها قرار می‌گیرد، بزرگتر باشد، احتمال این که آنها تنها در یک یا دو هفته‌ی بعدی به طوفان‌ها‌ی سهمگین تبدیل شوند، بیشتر است.

جالب توجه است که این طوفان‌ها به طور مستقیم با یکی از خشک‌ترین مکان‌های زمین مرتبط هستند: صحرای بزرگ افریقا.

برهم‌کنش میان هوای خشک صحرا و هوای خنک‌تر و مرطوب‌تر خلیج گینه رو به سوی جنوبی آن، منجر به تشکیل پدیده‌ای می‌شود که با نام جت استرلی آفریقایی شناخته شده است؛ جریانی که از شرق به غرب در سراسر آفریقا به حرکت در می‌آید. در این جت، اختلالات اتمسفری یا گروهی از فعالیت‌های رعد و برقی که به عنوان امواج گرمسیری شناخته می‌شوند، می‌توانند شکل بگیرند.

مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۵ نشان می‌دهد که میزان پوشش ابر در آن نقطه می‌تواند به‌نوعی پیش‌بینی کند که آیا این امواج گرمسیری در یک یا دو هفته‌ی آینده به طوفان تبدیل خواهند شد یا خیر. پرسش این است که چگونه این اتفاق می‌افتد؟ امواج گرمسیری با آب گرم استوایی اقیانوس اطلس در ارتباط بوده و به سمت غرب حرکت می‌کنند و به این ترتیب گروه‌‌های هوای مرطوب گرم اقیانوسی را افزایش می دهند.

این امر، دو مورد از سه مورد اساسی لازم را برای طوفان‌های گرمسیری و تبدیل شدن آنها به طوفان‌های آبی فراهم می‌کند. این موارد عبارتند از: هوای مرطوب، چرخش زمین و دماهای اقیانوسی گرم. هنگامی که بادهای چرخان و گردبادی به سرعت حدود ۱۲۰ کیلومتربرساعت می‌رسند، طوفان ایجادشده را به عنوان طوفان رده‌ی اول در نظر می‌گیرند. طوفان ایرما برای اولین بار به‌عنوان یک تلاطم گرمسیری در جزایر کیپ ورد در اواخر ماه آگوست ردیابی شده بود؛ در زمانی قبل از تبدیل شدن به طوفانی بر فراز اقیانوس اطلس که راه خود را به سمت کارائیب و ایالات متحده آمریکا ادامه می‌دهد.

به‌گفته‌ی پرایس، تنها ۱۰ درصد از ۶۰ تلاطم ناشی از آفریقا هر سال به طوفان تبدیل می شوند؛ اما همان مواردی هم که فرصت لازم برای جذب انرژی از طریق عبور از اقیانوس اطلس را به دست می‌آورند، در مسیر خود بسیار قدرتمندتر می‌شوند و بیشتر احتمال پیدا می‌کند که ایالات متحده و حتی کانادا را تحت تاثیر شدید خود قرار دهند. در گزارش مرکز ملی پدیده‌های اقیانوسی و جوی امریکا، NOAA چنین آمده است: لزوما همه‌ی طوفان‌هایی که در اقیانوس اطلس ایجاد می شوند، در نزدیکی کیپ ورد رخ نمی دهند؛ اما این امر در مورد بسیاری از طوفان‌های بزرگی که روی قاره امریکا تاثیر گذاشته‌اند، صادق هستند. محققان در سراسر جهان در حال حاضر در تلاش هستند تا بتوانند پیش‌بینی کنند که کدام یک از این تلاطم‌های آب‌وهوایی ارزش بررسی و آماده شدن برای وقوع یک طوفان عظیم را دارند. پرایس گفت:

اگر بتوانیم طوفان را یک یا دو هفته زودتر پیش پیش بینی کنیم، که کل طول عمر یک طوفان را در بر می‌گیرد، تصور کنید که به چه شکلی خواهیم توانست شهرها و روستاهای واقع در مسیر را برای مقابله با این پدیده ها آماده کنیم.