«هنوز هیچ ابزاری مشابه ایمیل ابداع نشده!» این عقیده ری تاملینسون، شخصی است که نخستین نامه الکترونیکی را ارسال کرده است. حقیقت آن است که او درست میگوید، با وجود گذشت بیش از ۴۰ سال از ظهور این پدیده، فناوری تازهای نتوانسته جایگزین آن شود.
با استناد به آمار و ارقامیکه گروه رادیکاتی (Radicati) ارائه کرده است، روزانه بیش از ۱۴۴.۸ میلیارد نامه الکترونیکی ارسال میشود، که پیشبینی میشود این رقم تا سال ۲۰۱۶ به عدد جالب توجه ۱۹۲.۲ میلیارد ایمیل در روز برسد. شایان ذکر است که در حدود ۳.۴ میلیارد حساب پست الکترونیکی در جهان وجود دارد، که سه چهارم آنها را افراد حقیقی به خود اختصاص دادهاند.
در عین حالی که بسیاری از کاربران تازه کار به پست الکترونیکی به چشم دایناسور دنیای فناوری نگاه میکنند و راهکارهای دیگری برای برقراری ارتباط همچون شبکههای اجتماعی در سر دارند، هنوز هم خیل زیادی از آنها ترجیح میدهند تا امور کلیدی خود را ازطریق پست الکترونیکی دنبال نمایند.
در سال ۲۰۱۰ مؤسسه کام اسکور (comScore) با سروصدا و هیاهوی بسیار مدعی شد که کاربرد پست الکترونیکی در بین نوجوانان تا ۵۹ درصد کاهش یافته است. آنها حتی به این هم بسنده نکردند و لزوم استفاده از این سرویس پستی را در دنیای شبکههای اجتماعی به زیر سؤال بردند!
ری تاملینسون که در مؤسسه فناوری BBN Technologies مهندس ارشد بوده، به پدر ایمیل شهرت دارد. وی معتقد است:
وی میافزاید:
نیم نگاهی به ظهور پست الکترونیکی
در سال ۱۹۷۱ میلادی تاملینسون بهعنوان مهندسی جوان برای مؤسسه فناوری BBN Technologies مشغول به کار بود. مؤسسه وی به توسعه آرپانت (ARPANET)، شبکهای که برای ارتباط رایانهای هرچه بهتر محققین و دانشمندان طراحی شده بود، مشغول به کار بود. این مؤسسه بعدها بستری برای وب شد.
در پاییز همان سال تاملینسون موفق شد تا نخستین نامه الکترونیکی را به کمک برنامه SNDMSG ازطریق شبکهای شامل ۱۰ رایانه ارسال کند. جالب این که قابلیت ایمیل برای رایانهای مجزا از دهه ۱۹۶۰ میلادی وجود داشت، اما هنر مهندس داستان ما این بود که توانست پیامی را به رایانهای دور دست بفرستد و پاسخ آن را روی رایانه ارسال کننده نیز دریافت کند.
واقعیت آن است که پیام نخستین نامه الکترونیکی ارسالی در تاریخ گم شده است و با وجودی که متنی آزمایشی داشته، دیگر کسی یادش نمیآید که در آن چه نوشته شده بود. بااینحال، نخستین ایمیلی که دو رایانه شبکه شده کنار هم ارسال کردهاند حاوی پیام «سلام جهان» (Hello World) معروف بوده، و در عین حال که پیامیکوتاه بوده، نشان میداده که تمامی زیرساختها به خوبی کار میکنند.
وی ابراز میدارد:
او همچنین نخستین فردی است که از نشان @ بهعنوان نمادی برای نمایش تعلق و عضویت کاربر به یک نام دامنه خاص بهره برده است. نشانه ای که در سیستم اشتراکی مالتیکس (Multics) بهعنوان کاراکتر پاک کردن سطر به کار میرفت و بعد از اقدام وی ناخشنودیهایی را در بین کاربران سیستم فوق در پی داشت.
از سال ۷۲ میلادی ایمیل بهعنوان پدیدهای فرهنگی و فنی جایگاه خود را یافت بهطوریکه در روایتهای آتی TENEX که ازطریق نوارهای مغناطیسی به ۱۵ مرکز دیگر در خاک ایالات متحده ارسال شد، ایمیل نیز به چشم میخورد. از آن پس بود که کاربران میتوانستند پیغام ارسال کرده و پاسخ دریافت دارند.
بعدها با بازگشایی سایتهای بیشتر، ایمیل نیز بیش از پیش شناسانده شد و کم کم بر گستره ی استفاده از این ابزار ارتباطی نوین افزوده شد. جالب اما این موضوع است که از آغازین روزهای ظهور تاکنون، کاربردهای ایمیل تقریباً بدون تغییر باقی مانده است.
تاملینسون حتی معتقد است که:
چشمانداز ایمیل در روزگار فعلی
اکنون چهل سال بعد از ظهور اولیه پست الکترونیکی، کاربردهای آن بسیار گستردهتر از قبل شده است. متأسفانه حدود نیمیاز ایمیلهای ارسال شده به دلیل نامعتبر بودن طریقه ارسال هرگز به مقصد نمیرسند! از سویی دیگر نتایج تحقیقاتی که از طرف «کارگروه ضد هرزنامه» منتشر شده، بین ۸۸ تا ۹۰ درصد از تمام نامههای الکترونیکی که در خلال سهماهه نخست سال ۲۰۱۱ میلادی ارسال شده، هرزنامه یا ایمیلهای تبلیغاتی بوده است.
جالب توجه اینکه برای مثال بهطور متوسط روزانه بیش از ۸ میلیارد پیام ازطریق سرویس پست الکترونیکیهاتمیل متعلق به شرکت مایکروسافت ارسال میشود، درحالیکه کمتر از ۲.۵ میلیارد آن سر از صندوقهای پستی در میآورند!
با وجود اینکه روشهای متعددی برای مبارزه و مقابله با هرزنامهها ایجاد شده است (از وارد کردن دامنههای بدنام در لیست سیاه گرفته تا بلوکه کردن نامههایی که دارای محتوای ممنوعه هستند تا متوقف کردن کلیه نامههایی که خارج از لیست سفید (دامنههای معتبر) ارسال میشوند) هنوز هم این مشکل دامنگیر بسیاری از کاربران است و زمان زیادی از کارمندان را تلف میکند.
زمانی که نخستین بار تاملینسون نامههای الکترونیکی خود را ارسال مینمود، هر نشانی متعلق به فردی خاص بود، حال آنکه امروزه انواع و اقسام برنامهها و بدافزارها جای آدمی را گرفتهاند و میتوانند در زمانی کوتاه، تعداد زیادی نامههای ناخواسته به میلیونها کاربر ارسال نمایند. از سویی دیگر کاربران هر یک تعداد زیادی حساب پستی برای خود ایجاد کردهاند. در این بین حرف و حدیثها بر سر این موضوع است که آیا کاربران باید تنها یک حساب کاربری پست الکترونیک داشته باشند یا خیر.
در این راستا است که اهمیت هویت سنجی کاربران خودنمایی میکند. با وجودی که به اعتقاد تاملینسون داشتن ایمیلهایی که به هیچ وجه نظارتی بر هویت کاربر خود ندارد، میتواند از نظر امنیتی دغدغههای بیشتری را برایمان در پی داشته باشد، درخواست انواع و اقسام مدارک برای گشایش حساب پست الکترونیکی نیز غیر معقول به نظر میرسد.
دورنمای پست الکترونیکی در آینده
از جنبههای گوناگون که بنگریم، آینده ایمیل نمیتواند تفاوت چندانی با امروز آن داشته باشد. پیامک، گفتگوهای اینترنتی و فیسبوک بهطور موازی وجود خواهند داشت و پست الکترونیکی نیز با حفظ جایگاه خود، همچنان به حیات خویش ادامه خواهد داد. تاملینسون در این رابطه معتقد است که:
نظر شما در رابطه با ایمیل و آینده آن چیست؟ چقدر از ایمیل استفاده میکنید و روزانه چندبار صندوق نامههای خود را چک میکنید؟
نظرات