فرار مغزها از اپل؛ چرا مدیران ارشد ناگهان استعفا دادند؟

ظاهرا اتفاقات بزرگی در اپل در جریان است.

شرکتی که همیشه به ثبات و آرامش معروف بود، حالا درگیر گسترده‌ترین خانه‌تکانی مدیریتی در تاریخ معاصر خود است؛‌ موجی از خروج رهبران ارشد که مهم‌ترین تغییر ساختاری این شرکت از زمان درگذشت استیو جابز، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل افسانه‌ای آن در سال ۲۰۱۱، محسوب می‌شود.

این کوچ دسته‌جمعی مدیران، بخش‌های حیاتی و حساسی همچون هوش مصنوعی، طراحی، امور حقوقی، سیاست‌های زیست‌محیطی و عملیات را شامل می‌شود که پیامدهای بزرگی برای مسیر آینده‌ی اپل خواهد داشت.

طبق اعلام اپل، لیزا جکسون، معاون بخش محیط‌زیست، سیاست‌گذاری و ابتکارات اجتماعی، و همچنین کیت آدامز، مشاور حقوقی ارشد شرکت، هر دو در سال ۲۰۲۶ بازنشسته خواهند شد. آدامز از سال ۲۰۱۷ مدیر ارشد حقوقی اپل بوده و جکسون نیز در سال ۲۰۱۳ به این شرکت پیوسته است.

طبق تحلیل فورچون، ابعاد این تغییر و تحولات در دوران تیم کوک بی‌سابقه است. در ماه جولای، جف ویلیامز، مدیر عملیات اپل که مدت‌ها تصور می‌شد جانشین کوک خواهد بود، پس از ۲۷ سال تصمیم به بازنشستگی گرفت. یک ماه بعد، لوکا ماستری، مدیر مالی اپل نیز تصمیم گرفت از سمت خود کناره‌گیری کند. بخش طراحی نیز که به‌تازگی دای را از دست داده، شاهد خروج بیلی سورنتینو، مدیر ارشد طراحی بود که همراه با دای به متا پیوست.

در این میان، شرکت متا به‌عنوان یکی از رقبای اصلی اپل، بیشترین بهره را از این تحولات برده است. درمجموع، نُه نفر از کارکنان سابق اپل جذب متا شده‌اند؛ ظاهرا مارک زاکربرگ با پیشنهاد بسته‌های حقوقی کلان و مشوق‌های چشمگیر، در پی جذب استعدادهای هوش مصنوعی از سراسر این صنعت است.

برخی دیگر از مهندسان اپل هم به شرکت OpenAI، خالق چت‌جی‌پی‌تی پیوسته‌اند. البته اپل هم بیکار ننشسته و استخدام‌های خاص خودش را داشته است؛ ازجمله معاون جدید هوش مصنوعی این شرکت، آمار سوبرامانیا که در ماه ژوئن گوگل را به مقصد مایکروسافت ترک کرد، اما تنها چند ماه بعد به اپل پیوست. همچنین جنیفر نیوستد، وکیل ارشد متا، در حال ترک این شرکت است تا به‌عنوان مشاور حقوقی ارشد در اپل مشغول به کار شود.

• جان جیاناندریا (John Giannandrea) معاون ارشد استراتژی یادگیری ماشین و هوش مصنوعی در اپل بود و حدود هشت سال این سمت را برعهده داشت. او در بهار سال ۲۰۲۶ بازنشسته خواهد شد، اما تا آن زمان به‌عنوان مشاور در کنار اپل باقی می‌ماند.
• آلن دای (Alan Dye) مدیر بخش طراحی رابط کاربری انسانی و چهره‌ای کلیدی در طراحی برخی از نرم‌افزارهای این شرکت ازجمله «لیکویید گلس» بود. او قرار است به متا بپیوندد تا مدیریت یک استودیوی خلاقیت جدید را در بخش «Reality Labs» این شرکت برعهده بگیرد.
• کیت آدامز (Kate Adams) از سال ۲۰۱۷ به‌عنوان مشاور حقوقی ارشد اپل فعالیت کرده است. او وظایف خود را به نیوستد واگذار خواهد کرد و در اواخر سال ۲۰۲۶ بازنشسته می‌شود.
• لیزا جکسون (Lisa Jackson)، معاون بخش محیط زیست، سیاست‌گذاری و ابتکارات اجتماعی اپل، قرار است در پایان ژانویه ۲۰۲۶ بازنشسته شود.

• فرانک چو (Frank Chu) پیش از پیوستن به متا، نزدیک به شش سال مدیر مهندسی اپل بود. او اکنون به‌عنوان مهندس نرم‌افزار در «آزمایشگاه‌های ابرهوشمند متا» فعالیت می‌کند.
• رومینگ پانگ (Ruoming Pang) مهندس ارشد و برجسته‌ای در اپل بود که هدایت تیم مدل‌های پایه این شرکت را برعهده داشت. او در ماه جولای به عنوان دانشمند پژوهشی هوش مصنوعی به آزمایشگاه‌های ابرهوشمند متا پیوست.
• رابی واکر (Robby Walker) مدیر ارشد بخش پاسخ‌ها، دانش و اطلاعات در اپل بود. او یک ماه پیش از ترک شرکت در ماه اکتبر، خبر رفتن خود را اعلام کرده بود.
• تام گانتر (Tom Gunter) پس از هفت سال فعالیت در اپل با عنوان مهندس برجسته، در ماه جولای به عنوان دانشمند پژوهشی هوش مصنوعی به متا پیوست.
• که یانگ (Ke Yang) مدیر ارشد یادگیری ماشین در اپل بود. او شش سال در اپل حضور داشت و در پستی در لینکدین، جدایی خود را «تلخ و شیرین» توصیف کرد. او اکنون دانشمند پژوهشی هوش مصنوعی در متا است.
• چونگ وانگ (Chong Wang) پیش از پیوستن به متا به‌عنوان دانشمند پژوهشی هوش مصنوعی، دانشمند برجسته در اپل بود.
• شوانگ ما (Shuang Ma) دانشمند ارشد پژوهشی در اپل بود. او در ماه جولای به عنوان دانشمند پژوهشی به آزمایشگاه‌های ابرهوشمند متا پیوست.
• لیوتونگ ژو (Liutong Zhou) دانشمند ارشد یادگیری ماشین کاربردی در اپل بود تا اینکه این شرکت را به مقصد کوهیر (Cohere)، یک استارتاپ هوش مصنوعی کانادایی، ترک کرد تا به‌عنوان عضو کادر فنی روی مدل‌های پایه کار کند.
• بووِن ژانگ (Bowen Zhang) که پیش‌تر پژوهشگر یادگیری ماشین در اپل بود، در ماه جولای به عنوان دانشمند پژوهشی هوش مصنوعی به متا ملحق شد.
• مارک لی (Mark Lee) پیش از پیوستن به متا در ماه جولای به‌عنوان دانشمند پژوهشی هوش مصنوعی، مهندس پژوهشی در اپل بود.
• برندون مک‌کینزی (Brandon McKinzie) پیش از پیوستن به OpenAI به عنوان عضو کادر فنی، مهندس ارشد پژوهشی مدل‌های پایه در اپل بود.
• دیان آنگ یاپ (Dian Ang Yap) پژوهشگر یادگیری ماشین در اپل بود. او در ماه آگوست به‌عنوان عضو کادر فنی به OpenAI پیوست.

اگرچه تمام این رفت‌وآمدها برای اپل اتفاق بزرگی است، اما زمان‌بندی آن‌ها تصادفی نیست. هم بلومبرگ و هم فایننشال تایمز گزارش داده‌اند که اپل در حال سرعت بخشیدن به برنامه‌های جانشینی خود است تا برای بازنشستگی تیم کوک در سال ۲۰۲۶ آماده شود. کوک که از سال ۲۰۱۱ سکان‌دار این کشتی بوده، در ماه نوامبر ۶۵ ساله شد و در دوران تصدی خود، ارزش بازار اپل را از حدود ۳۵۰ میلیارد دلار به رقم حیرت‌انگیز ۴ تریلیون دلار رساند. گزارش بلومبرگ حاکی از آن است که جان ترنوس به‌عنوان نامزد اصلی داخلی برای جایگزینی او مطرح شده است.

سپیده نصیرزاده

مدیرعامل اپل در آستانه بازنشستگی؛ چه کسی جایگزین تیم کوک می‌شود؟

مطالعه '12

به‌گفته‌ی فورچون، انتخاب ترنوس توسط اپل، تغییری بزرگی نسبت‌به فرمول موفق دهه گذشته این شرکت خواهد بود؛ فرمولی که براساس آن، فردی با سابقه‌ی عملیاتی و تسلط قوی بر زنجیره تامین جهانی (مانند خود کوک) رهبری شرکت را برعهده می‌گرفت. در مقابل، تمرکز ترنوس بر توسعه سخت‌افزار، به‌ویژه آیفون، آیپد، مک و اپل واچ است. اما همین تخصص فنی است که او را به گزینه‌ای جذاب تبدیل کرده، به‌خصوص که بسیاری از انتقادات اخیر حول محور ورود اپل به دسته‌های محصول جدید (مانند هدست ویژن پرو و پروژه ناکام خودروی اپل) و همچنین تلاش‌های نه‌چندان موفقش در حوزه هوش مصنوعی می‌چرخد.

حالا، با خروج این تعداد از مدیران، برنامه‌های جانشینی اپل فراتر از نقش مدیرعامل رفته است. جنیفر نیوستد که در حال حاضر مدیر ارشد حقوقی متا است، قرار است به عنوان جایگزین آدامز برای سمت مشاور حقوقی کل شرکت اپل از اول مارس ۲۰۲۶ به خدمت گرفته شود.

در همین حال، استیون لمِی جایگزین آلن دای خواهد شد که از سال ۱۹۹۹ روی تمام طراحی‌های رابط کاربری مهم اپل از جمله اولین آیفون کار کرده است. این تغییر ظاهرا در داخل اپل و به‌ویژه در تیم طراحی با استقبال زیادی روبرو شده است. جان گروبر که دهه‌هاست اخبار اپل را پوشش می‌دهد و ارتباطات عمیقی در این شرکت دارد، در نقدی تندوتیز علیه دای، خروج آلن دای را «بهترین خبر برای اپل در چند دهه اخیر»‌ دانست و نوشت با رفتنش، اپل شانس بازگشت به اصول طراحی صحیح را پیدا خواهد کرد. هرچند برخی دیگر از تحلیلگران، تصمیم دای برای پیوستن به متا را «تهدید مستقیم‌تری برای اپل» توصیف می‌کنند.

این خانه‌تکانی در حالی رخ می‌دهد که پرسش‌های زیادی درباره‌ی آینده اپل مطرح است. اپل به‌روزرسانی بزرگی را که قرار بود سیری را شبیه جمنای گوگل و ChatGPT، به دستیار هوشمندتری تبدیل کند، به تعویق انداخت. سایر به‌روزرسانی‌های هوش مصنوعی این شرکت برای آیفون، مک و آیپد هم بسیار ناچیز بوده است.

در همین حال، متا، گوگل، سامسونگ و اوپن‌ای‌آی توسعه‌های چشمگیری در محصولات هوش مصنوعی خود اعلام کرده‌اند؛ از عینک‌های هوشمند جدید ری‌بنِ متا گرفته تا هدست مجهزبه جمنای گوگل و سامسونگ، و خیز OpenAI به سمت حوزه‌ی خرید آنلاین و مرورگرهای وب. مدل جمنای ۳ گوگل نیز از زمان عرضه در نوامبر، حسابی سروصدا به پا کرده است.

مرجان شیخی

ساخت ویندوز و فتوشاپ در چند ثانیه؛ شاهکار ترسناک هوش مصنوعی جدید گوگل

مطالعه '11

تا این لحظه، استراتژی هوش مصنوعی اپل چندان شفاف نبوده است و اصلا معلوم نیست سیری چه نقشی در پیشبرد محصولات جدیدش دارد یا اصلا اپل علاقه‌ای توسعه‌ی چت‌بات خودش را دارد یا نه. آنچه قطعی است، این است که چهره‌ی اپل در سال ۲۰۲۶ کاملا متفاوت خواهد بود و تیم مدیریتی که این شرکت را به غولی ۴ تریلیون دلاری تبدیل کرد، در حال رفتن است.

طبق تحلیل فورچون، این دگرگونی می‌تواند به اندازه‌ی زمانی که استیو جابز ۱۴ سال پیش سکان هدایت را به مدیر عملیات وقت خود، تیم کوک، سپرد، عمیق و سرنوشت‌ساز باشد.