جنگ مدیر ایرانی با اپل؛ همه‌چیز با یک ایمیل وسوسه‌انگیز شروع شد

نیمه شبی در سال ۲۰۱۳، ساعت حدود یک بامداد به وقت کالیفرنیا، دانشمندی ایمیل مرموزی برای تیم کوک مدیر عامل اپل فرستاد که مقاومت در برابر قبول پیشنهاد ذکرشده در آن غیرممکن می‌نمود.

به گزارش بلومبرگ، مهندس مذکور در این ایمیل که بعدها به‌عنوان مدرک توسط دادگاه مورد بررسی قرار گرفت، نوشته بود: «من به‌شدت معتقدم می‌توانیم موج جدیدی از فناوری را راه بیندازیم که اپل را به برترین برند در بازار پزشکی، تناسب‌اندام و سلامتی جهان تبدیل خواهد کرد.» حدود ۱۰ ساعت پس از ارسال این پیام، تماسی از سوی اپل با او گرفته شد و تنها چند هفته بعد، این فرد در آزمایشگاه‌های اپل مشغول کار بر روی یک ساعت هوشمند با حسگرهای سلامتی بود.

جنب و جوشی بی‌سابقه آغاز شد. تنها ظرف چند ماه کار در اپل، این مهندس از شرکت خواست تا حدود ۱۲ پتنت مربوط به حسگرها و الگوریتم‌هایی را برای تعیین سطح اکسیژن خون به وسیله‌ی دستگاه‌های پوشیدنی ثبت کند. اما در واقع او فقط یک مهندس نبود، بلکه مدیر فنی شرکت Cercacor Laboratories، خواهر شرکت مسیمو (Masimo) بود؛ شرکتی که موفق شد حکم توقف فروش مدل‌های جدید ساعت هوشمند اپل را در خاک ایالات متحده بگیرد.

این مناقشه در ماه جاری به اوج خود رسید و سرانجام اپل مجبور شد مدل‌های جدید ساعت‌ هوشمند خود را از فروشگاه‌هایش در سراسر ایالات متحده جمع کند و کسب‌وکاری را که سالانه تقریباً ۱۷ میلیارد دلار برایش درآمد داشت، متوقف کرد. البته دادگاه استیناف ایالات متحده چند روز بعد، ممنوعیت فروش اپل واچ سری ۹ و اپل واچ اولترا ۲ را به‌طور موقت متوقف کرد و اپل نیز همان روز دوباره ساعت‌هایش را در قفسه‌های برخی از فروشگاه‌های خرده‌فروشی خود در ایالات متحده چید و فردای آن روز نیز فروش آنلاین این دو محصول را از سر گرفت.

مسیمو، سازنده‌ی دستگاه‌های پزشکی مستقر در ایروین ایالت کالیفرنیا اعتقاد دارد که لامگو دارایی ارزشمند این شرکت یعنی توانایی ثبت غیرتهاجمی و دقیق سطح اکسیژن خون را به‌صورت غیرقانونی به اپل برده است. این ویژگی در نهایت به تبدیل شدن اپل واچ به یک دستگاه مراقبت بهداشتی کمک کرد و جایگاه آن را به‌عنوان پرفروش‌ترین محصول صنعت پوشیدنی تثبیت کرد.

لامگو ابتدا در سال ۲۰۰۳ به‌عنوان دانشمند تحقیقاتی به مسیمو پیوست و سپس در سال ۲۰۰۶ به‌عنوان مدیر فناوری سرکاکور برگزیده شد که خود به‌نوعی شاخه‌ای از مسیمو به‌حساب می‌آید. هر دو شرکت توسط مدیر عامل مسیمو یعنی جو کیانی اداره می‌شوند که به ابداع بسیاری از فناوری‌های اصلی آن‌ها کمک کرده است.

وکلای مسیمو می‌گویند که لامگو فاقد دانش قبلی در مورد نحوه‌ی ساخت دستگاه‌هایی برای سنجش اکسیژن خون بود و مطالعات قبلی او به‌جای حسگرهای سلامتی، بیشتر در مورد رابط‌های عصبی بوده است. آن‌ها معتقدند که او نحوه‌ی توسعه‌ی این فناوری را در شرکت‌های کیانی آموخت و سپس آن را دو دستی به اپل تقدیم کرد.

لامگو سپس در ژوئیه‌ی ۲۰۱۴ تنها چند ماه پس از پیوستن به اپل از این شرکت استعفا داد. مسیمو معتقد است که لامگو پس از تحویل هرآنچه که اپل به آن نیاز داشت، آنجا را ترک کرد. به گفته‌ی استیو هتلینگ یکی از مدیران قدیمی اپل، لامگو تنها به‌دلیل ناسازگاری با اپل از آن جدا شد و نه چیز دیگر. او طی اظهاراتی که بخشی از دعوای دادگاهی بین شرکت‌ها بود، گفت: «لامگو با مدیران درگیر می‌شد، بودجه‌های چند میلیون دلاری طلب می‌کرد و خواستار اعطای اختیار برای استخدام مهندسان مد نظر خود بدون تأیید مدیران بود و در نهایت پس از هفته‌ها بحث و جدل اپل را ترک کرد.»

اپل حدوداً یک سال قبل از اینکه لامگو به کوک ایمیل بزند، خودش برای استخدام او پیش‌قدم شده بود. این اتفاق هنگام ملاقات مدیران اپل و مسیمو در سال ۲۰۱۳ رخ داد؛ لحظه‌ای که خود بعدها به کانونی دیگر در اختلاف میان این دو شرکت تبدیل شد. لامگو در آن زمان از پیوستن به اپل سر باز زد؛ اما وکلای مسیمو می‌گویند پس از آنکه کیانی حاضر نشد او را به‌عنوان مدیر ارشد فناوری این شرکت انتخاب کند، لحن او تغییر کرد.

زمانی که مدیران اپل با مدیران مسیمو ملاقات کردند، به دنبال فناوری و استعدادی بودند که بتواند کار کوپرتینونشین‌ها بر روی ساعت هوشمندشان را سریع‌تر جلو ببرد. در آن زمان، مسیمو معتقد بود که اپل علاقه‌مند به معامله است. این شرکت در شکایتی در سال ۲۰۲۰ ادعا کرد که اپل از این جلسه استفاده کرده تا با فناوری مسیمو آشنا شود و زمینه را برای کشیدن متخصصین آن به سوی خود فراهم کند. هرچند وکلای مسیمو می‌گویند اپل علاوه بر لامگو، مدیر ارشد سابق بخش پزشکی و حدود ۲۰ کارمند دیگر این شرکت را استخدام کرده؛ اما نتوانستند امسال هیئت منصفه را در مورد صحت این ادعاها قانع کنند.

درحالی‌که ایمیل لامگو مدرکی کلیدی برای وکلای مسیمو بود، شهادت یکی از مهندسان ارشد اپل مبنی بر اینکه توسعه‌ی قابلیت سنجش اکسیژن خون در اواخر سال ۲۰۱۴، یعنی پس از استعفای لامگو شروع شده بود، باعث شد که این تلاش‌ها تأثیر چندانی بر رأی قاضی پرونده نگذارد. علاوه بر این، قاضی بخش‌هایی از کیفرخواست را که مربوط به رویه‌ی اپل در استخدام کارمندان مسیمو بود، رد کرد و گفت: «استخدام کارمندان از یک شرکت دیگر، از جمله از شرکت‌های رقیب، به خودی خود ابزار مجرمانه‌ای نیست.» قاضی همچنین این ایده را که اپل اسرار تجاری مسیمو را دزدیده است، رد کرد و هیئت منصفه نیز با آرای ۶ به ۱ از اپل حمایت کردند.

لامگو پس از ترک اپل، شرکت خود را به نام True Wearables راه‌اندازی کرد. او در سال ۲۰۱۶ دستگاهی به نام Oxxiom را عرضه کرد که آن را اولین حسگر اکسیژن خون مداوم و یکبار مصرف جهان نامید. مسیمو از این استارتاپ شکایت کرد و موفق شد حکم دادگاه را برای جلوگیری از فروش آن بگیرد.

زمانی که مسیمو شکایت اولیه‌ی خود را مطرح کرد، اپل هنوز حسگر اکسیژن خون را به بازار عرضه نکرده بود؛ اما هشت ماه بعد، اپل واچ سری ۶ با ویژگی جدید و پرسرو‌صدای پالس اکسیمتری معرفی شد. این امر باعث شد که مسیمو مجدداً در سال ۲۰۲۱ شکایت جداگانه‌ای را به کمیسیون تجارت بین‌المللی ایالات متحده (ITC) تقدیم و ادعا کند که این ویژگی اپل واچ، ناقض یکی از پتنت‌های این شرکت است.

دادگاه تجدیدنظر در واشنگتن، چهارشنبه‌ی هفته‌ی قبل طی حکمی ممنوعیت وضع‌شده از سوی ITC را متوقف کرد، اما اپل به‌دنبال برداشته شدن کامل این ممنوعیت است.

مدت‌ها است که به محض رسیدن بیماران به بیمارستان یا مطب پزشک، پالس‌اکسیمتری به‌عنوان یکی از اولین و ساده‌ترین اقدامات تشخیصی برای آن‌ها انجام می‌شود. در پزشکی، اغلب سطح اکسیژن خون را پنجمین علامت حیاتی بدن می‌نامند. سطح مناسب اشباع اکسیژن (یعنی درصدی از هموگلوبین خون که با اکسیژن اشباع شده، در مقایسه با حداکثر مقداری که می‌تواند باشد) لازمه‌ی عملکرد سالم، وظایفی همچون تنفس، حرکت و تفکر است. پالس اکسیمتری در اوج همه‌گیری کووید ۱۹ اهمیت فراوان پیدا کرد. آن‌ زمان پزشکان گفتند که اشباع اکسیژن خون زیر ۹۵ درصد می‌تواند بیانگر مشکلات تنفسی جدی برای فرد به دلیل ابتلا به ویروس کرونا باشد.

اپل می‌گوید مسیمو با این شکایت می‌خواهد بازار محصولات پوشیدنی را از هرگونه رقیب برای تولیدات خودش خالی کند. مسیمو اخیراً ساعت هوشمند W1 را عرضه کرده که ظاهری مربعی دارد و به مجموعه‌ای از حسگرهای سلامتی مجهز است. این شرکت قصد دارد به‌زودی ساعت جدیدی به نام Freedom را نیز عرضه کند که از قابلیت‌های سلامتی بیشتر و طراحی گرد و ظاهری مدرن‌تر بهره می‌برد. مسیمو در تلاش برای دستیابی به مشتریان بیشتر، سال گذشته شرکت ساند یونایتد، مالک شرکت مشهور Bowers & Wilkins را به مبلغ بیش از یک میلیارد دلار خرید.

اپل نیز در سال ۲۰۲۲ متقابلاً از مسیمو شکایت کرد و گفت این شرکت در طراحی ساعت W1 از اپل واچ تقلید و عملاً از زحمات اپل بهره‌برداری کرده است.

کیانی گفت که مدیران اپل زمانی او را استیو جابز مراقبت‌های بهداشتی خطاب می‌کردند و شاید حالا وقتش رسیده است که خودشان به‌قول استیو جابز «متفاوت فکر کنند.»

مسیمو در بیمارستان‌ها حضور پررنگی دارد. به گفته‌ی مسئولان این شرکت، تجهیزات آن‌ها برای سنجش اکسیژن خون، مدیریت فراورده‌های خونی و سایر اقدامات مشابه، سالانه بر روی بیش از ۲۰۰ میلیون بیمار استفاده می‌شود. اما بخشی از درآمد این شرکت در دو دهه‌ی گذشته، از محل شکایت علیه رقبای تجهیزات پزشکی، از جمله Royal Philips NV به دست آمده که با تسویه حساب نقدی یا فروش مجوزهای تولید تبدیل به درآمد شده است.

کیانی در ۹ سالگی از ایران مهاجرت و مسیمو را در سال ۱۹۸۹، یعنی پنج سال پس از رونمایی مک راه‌اندازی کرد. شرکت او اکنون هزاران کارمند در سراسر جهان دارد و ارزش بازار آن به ۶ میلیارد دلار و درآمد سالانه‌اش به حدود ۲ میلیارد دلار می‌رسد. کیانی می‌گوید که مسیمو مانند اپل از مقیاسی بسیار کوچک شروع به کار کرد. او دومین وام مسکنش را در ۲۰ سالگی با هدف تأمین بودجه‌ی استارتاپی که در گاراژ خانه‌شان راه‌اندازی کرده بود، دریافت کرد. اگرچه تجهیزات پزشکی برای نظارت بر سطح اکسیژن خون پیش از آن زمان نیز وجود داشتند، پیشرفت کیانی در سنجش آن در حین حرکت یا در افرادی با نبض ضعیف بود که ویژگی‌هایی کلیدی برای دستگاه‌های پزشکی محسوب می‌شدند.

کیانی با جو بایدن رئیس جمهور آمریکا که می‌توانست حکم ممنوعیت فروش اپل واچ را متوقف کند، رابطه‌ی خوبی دارد. کاخ سفید اگرچه قدرت وتوی احکام ممنوعیت واردات کالا به ایالات متحده را دارد، به‌ندرت از آن استفاده کرده است. یکی از این موارد در سال ۲۰۱۳ رخ داد؛ زمانی که باراک اوباما، رئیس جمهور اسبق آمریکا، ممنوعیت واردات آیفون را که به دلیل اختلاف حق ثبت اختراع با شرکت سامسونگ الکترونیکس وضع شده بود، لغو کرد؛ اما این‌بار فرق می‌کند. ترجیح منافع یک شرکت آمریکایی بر رقیب کره‌ای، با دعوای اپل و مسیمو که هردو ساکن کالیفرنیا هستند، قابل مقایسه نیست و به‌همین‌خاطر، دولت آمریکا اعلام کرد ممنوعیت فروش اپل واچ را لغو نمی‌کند.

منابع آگاه در این رابطه می‌گویند هدف مسیمو این بود که ITC ممنوعیت خود را از تابستان اعمال کند؛ اقدامی که احتمالاً باعث می‌شد اپل عرضه‌ی مدل‌های جدید خود را که معمولاً در ماه سپتامبر رونمایی می‌شوند به تعویق بیندازد و فروش فصل تعطیلات را از دست بدهد. در نهایت این ممنوعیت تنها حدود یک هفته فروش اپل را در سه ماه منتهی به دسامبر تحت تأثیر قرار داد. همچنین این ممنوعیت تنها برای فروشگاه‌های خود اپل اعمال می‌شود و خرده‌فروشان خارجی مانند Best Buy می‌توانند حداقل تا زمان اتمام موجودی فعلی خود به فروش اپل واچ ادامه دهند.

اپل بر این باور است که می‌تواند غائله را به سرعت بخواباند. کوپرتینونشین‌ها مهندسان خود را برای تغییر الگوریتم‌های نرم‌افزاری و ارائه‌ی اپلیکیشن مخصوص سنجش اکسیژن خون خود بسیج کرده‌اند تا مراجع بالادست محصول آن‌ها را به اندازه‌ی کافی متفاوت از محصولات مسیمو تشخیص دهند. اکنون وظیفه‌ی گمرک ایالات متحده است که تعیین کند آیا این تغییرات برای بازگشت ساعت‌های هوشمند اپل به بازار کافی خواهد بود یا خیر. انتظار می‌رود تصمیم این نهاد در ۲۲ دی ماه اعلام شود.

از سوی دیگر کیانی معتقد است که تنها یک تغییر نرم‌افزاری نمی‌تواند اپل را از زیر سایه‌ی پتنت‌هایی که بسیاری از آن‌ها مربوط به فناوری‌های سخت‌افزاری هستند، خارج کند.

دریافت خسارت از اپل، موفقیت بزرگی برای کیانی خواهد بود؛ اما پیروزی بزرگ‌تر، خبر شکست دادن اپل است. مسیمو در وب‌سایتش نام تمامی شرکت‌هایی را که مجوز استفاده از فناوری‌های آن را دریافت کرده‌اند، نمایش می‌دهد و با آن تبلیغ می‌کند.

بدون شک افزودن نام باارزش‌ترین شرکت جهان به این فهرست، پیروزی بزرگی خواهد بود و به مسیمو قدرت بیشتری برای تبلیغ محصولاتش می‌دهد. اپل می‌گوید که مذاکراتی برای توافق با مسیمو انجام داده است و انتظار دارد که این گفت‌وگوها ادامه یابند.

مسیمو در شکایت پیشین خود که با رأی هیئت منصفه به بن‌بست خورد، درخواست پرداخت بیش از ۳ میلیارد دلار غرامت را از سوی اپل داشت. کیانی نمی‌گوید که برای رسیدن به توافقنامه‌ی اعطای مجوز چه عددی در نظر دارد، اما او روی یک مورد به‌شدت پافشاری می‌کند: عذرخواهی رسمی اپل.

اگر این اتفاق نیفتد، دو شرکت در اواخر اکتبر (اوایل آبان ۱۴۰۳) دوباره به دادگاه باز خواهند گشت.