از آلمان به غزه؛ معرفی یک استارتاپ فلسطینی
ایاد الطهروی مدیر یک استارتاپ به نام غزه اسکای گیکز (Gaza Sky Geeks) است که در محاصره‌ی غزه به فعالیت می‌پردازد. امثال ایاد نادر هستند. ایاد در رشته‌ی MBA در آلمان تحصیل کرد؛ اما موقعیت کار کردن در شرکت‌های مطرح این کشور را رها کرد و دوباره به غزه برگشت. رایان استارگیل از مدیران Gaza Sky Geeks می‌گوید:
ایاد می‌توانست در یکی از همین شرکت‌های آلمانی مشغول به کار شود. اما تصمیم گرفت به غزه برگردد و کنار ما باشد. هنوز هم نمی توانم این تصمیمش را باور کنم.
وقتی از اخبار و رسانه‌ها می‌شنویم که در حمله‌ی اخیر به این منطقه، ۱۱۵ فلسطینی کشته و ۱۳۰۰۰ نفر مجروح شده‌اند، باورش سخت است که تصور کنیم در چنین موقعیتی، شرایطی عادی برقرار باشد و گروهی به دنبال استارتاپ و موضوعاتی باشند که باورش فقط در کشورهای امن ممکن است. ضمن اینکه سازمان ملل متحد هم اعلام کرده است که شرایط این منطقه تا قبل از ۲۰۲۰ عادی نخواهد شد. در حال حاضر بیش از ۱.۸ میلیون نفر از مردم غزه شرایط نامساعدی مانند کمبود برق و تخریب زیرساخت‌ها را تحمل می‌کنند؛ اما در این میان عده‌ای موفق شده‌اند امید خود را در برابر زندگی حفظ کنند. مقر شرکت Gaza Sky Geeks از جمله فضاهایی است که نشان از زنده نگه داشتن یک امید دارد.
اندازه‌ی فضای این شرکت از سال ۲۰۱۶ دو برابر شده است. علاوه بر این، غزه اسکای گیکز یک انجمن فریلنسری و برنامه‌نویسی راه انداخته است. بودجه‌ی این شرکت از ۴۰۰ هزار دلار به ۹۰۰ هزار دلار افزایش پیدا کرده است. در ابتدای کار تنها حدود ۱۰ نفر در این شرکت مشغول به کار بودند. اما این روزها حدود ۱۲۰ نفر نیرو در آنجا به فعالیت مشغول هستند. ایاد می‌گوید:
من باور دارم که اگر کسب و کار را در محیطی رشد دهید و اشتغال‌زایی کنید، امید هم در آنجا شکل خواهد گرفت.
جوانان در غزه، پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه، چند انتخاب محدود پیش رو دارند: آن‌ها می‌توانند در صورت باز بودن مرزها به کشوری که به آن‌ها مجوز ورود میدهد، مهاجرت کنند؛ یا اینکه در چند شغل باقی‌مانده در بخش خصوصی مشغول به کار شوند؛ در نهایت می‌توانند عضو تشکیلات حماس شوند که خطرات جانی مخصوص به خود را دارد. در منطقه‌ی غزه هر چند سال یک بار خشونت‌هایی رخ میدهد تا مردم غزه بتوانند صدای خود را به گوش جهانیان برسانند و از آن طرف اسرائیل سر تا پا مسلح به شکل وحشیانه‌ای به این سر و صداها واکنش نشان میدهد.
ایاد پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه در یک بانک در غزه مشغول به کار شد. در سال ۲۰۱۴ تصمیم گرفت برای ادامه‌ی تحصیل مهاجرت کند. او توانست در کوکاکولا مشغول به کارآموزی شود و سپس برای تحصیل در MBA به دانشگاه Wirtschafts und Recht در آلمان رفت. پس از فارغ‌التحصیلی از چند شرکت پیشنهاداتی برای کار دریافت کرد. اما به هیچ‌کدام پاسخ مثبت نداد. ایاد در خصوص انتخابش می‌گوید که پس از دوران دبیرستان و در مدتی که در دانشگاه غزه بود، چندین بار فرصت پیدا کرد با کمک روابط و دیگر دوستان خود به آلمان و مراکش مهاجرت کند. در آن دوران او مردد بود که بین بازگشت به غزه و تأسیس غزه اسکای گیکز و ماندن در آلمان یکی را انتخاب کند. او دوران جنگ ۲۰۱۴ را به یاد می‌آورد که در آن برهه از زمان دوستان خارج‌نشینش هر روز جویای احوالش بودند.
در نهایت او به این نتیجه رسید که غزه اسکای گیکز هم می‌تواند نوعی راه ارتباط غزه را به جهان باز کند. او می‌گوید:
این افکار باعث می‌شد که تمایل من به ماندن در آلمان کم‌تر شود. دوستانم پیش از این به من ثابت کرده بودند که به موضوع غزه اهمیت می‌دهند. حالا نوبت من بود که نقش یک کانال ارتباطی را ایفا کنم.
این روزها، شرکت غزه اسکای گیکز یک گروه استارتاپ متشکل از ۳۴ تیم و ۱۰۰ عضو است و تعداد انگشت‌شماری از این اعضا به دنبال اجرای برنامه‌های شتاب‌دهنده در خصوص پیشرفت استارتاپ‌ها هستند. در این شرکت یک برنامه‌ی فریلنسری در حال اجرا است. فارغ‌التحصیلان دانشگاه می‌توانند با پرداخت اجاره‌ی ۷۰ دلار در ماه یک فضای اختصاصی در ساختمان این شرکت داشته باشند. کد آکادمی (Code Academy) از دیگر برنامه‌های این شرکت است که در همکاری با برنامه‌نویس‌های لندن پروژه‌هایی برای کدنویس‌های غزه فراهم می‌کند. این پروژه‌ها متوسط درآمدی معادل ۶۰۰ دلار در ماه برای برنامه‌نویسان حاضر در غزه اسکای گیکز دارد. وی در ادامه می‌گوید:
اغلب اوقات به مردم می‌گویم که غزه در یک نگاه، دوست‌داشتنی است. زیرا در دل دریا قرار دارد و مردم آن گرم و گیرا هستند. اما بدترین مکان ممکنی بود که می‌توانستم در آنجا متولد شوم.
در سال ۱۹۸۴ پدربزرگ ایاد در اثر حملاتی که توسط رژیم صهیونیستی به روستایشان شد به غزه نقل مکان کرد و در آنجا یک کارگاه نجاری ساخت. قبل از محاصره، در نیمه‌ی دوم قرن بیستم، غزه مرکز صنایع چوبی بود؛ ضمن آنکه ماهی این منطقه هم معروف است. ایاد می‌گوید:
در مرزهای غزه همیشه چادر زده‌اند. در روزهای جمعه مردم به سمت چادرها می‌روند و درست همان زمان است که صدای تیراندازی‌ها شروع می‌شود. بعضی از مردم به آن سوی حصارها می‌روند. اما من و دوستانم نمی‌رویم. زیرا عواقبش را می‌دانیم.
از مدت بازگشت ایاد به غزه ۸ ماه می‌گذرد و او هنوز از تصمیم خود پشیمان نیست. با این حال متأسف است که برای شرکت در مراسم فارغ‌التحصیلی‌اش مجوز رفتن به آلمان ندارد. ایاد می‌گوید:
مهم این است که اکنون در غزه اسکای گیکز هستم؛ مکانی که ۱۲۰ نفر در آن حضور دارند و همه‌ی آن‌ها جزو باهوش‌ترین افرادی هستند که در عمرم دیده‌ام. کار کردن کنار آن‌ها برای من افتخار است.