حضور میانسالان در عرصه اقتصاد گیگ
طی چند سال گذشته، اقتصاد گیگ رشد چشمگیری داشته و این مزیت را مدیون دو فاکتور مهم است: اول جوانانی که میخواهند آزادی شغلی بیشتری داشته باشند و دوم کارمندانی که میخواهند از خدمات خود درآمد بیشتری کسب کنند.
از سوی دیگر، نمیتوان نقش رکود جهانی اقتصادی سالهای ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ را در رونق گرفتن اقتصاد گیگ نادیده گرفت. در این دوران بسیاری از کارآفرینان با جریان همراه شدند و با کنار گذاشتن مزایایی نظیر حقوق و مزایای ماهیانه، حق بیمه، امنیت و ثبات شغلی و همچنین با پذیرش ریسک بالا، کسبوکار خود را آغاز کردند. البته، کارآفرینان تنها گروه شرکتکننده در این بازار نبودند.
بازیگران صحنهی اقتصاد گیگ
طبق گزارش سالیانهی اتحادیه فریلنسرز و آپورک، ۳۵ درصد از کل نیروی کار آمریکا (۵۵ میلیون نفر) آزادکاری را بهعنوان مسیر حرفهای انتخاب میکنند. در پایان سال ۲۰۱۷، این آمار به ۵۷.۳ میلیون نفر رسیده بود.
از طرف دیگر، امروزه اغلب کارمندان برای دستیابی به استقلال بیشتر تلاش میکنند. در نظرسنجی مؤسسهی منپاورگروپ از ۹ هزار کارگر در سراسر جهان، ۸۷ درصد از آنها اظهار کردند که در انتخاب شغل بعدی خود به آزادکاری روی میآورند. نیروی کار اقتصاد گیگ تنها در کشور آمریکا، سالیانه ۷۵۰ میلیارد دلار به اقتصاد اضافه میکند.
اقتصاد گیگ از چه عواملی تشکیل شده است؟
طبق تعریف، اقتصاد گیگ فضایی محسوب میشود که در آن موقعیتهای کاری موقت، امری متداول است و سازمانها با هدف تعاملات کوتاهمدت، با کارمندان مستقل قرارداد میبندند. طی دو دههی گذشته، چه به انتخاب و چه از روی شانس، تعداد کارمندان این بخش بهطور مداوم افزایش یافته است. بهعلاوه در طول رکود جهانی یک دههی اخیر، اقتصاد گیگ شاهد هیچ تغییری نبوده است.
تغییرات جمعیتی در سالهای اخیر به این روند کمک کرده است: نخست آنکه نسل جوان فعلی، بزرگترین نسلی خواهد بود که بهطور کامل استخدام میشوند و تقریباً یکسوم آنها آزادکار هستند. از طرف دیگر افرادی که میانسالی را پشت سر گذاشته و وارد دوران پیری شدهاند نیز به برخی از بخشهای اقتصاد گیگ پیوستهاند تا درآمد جاری خود را تکمیل کنند و پسانداز بازنشستگی بهتری داشته باشند. مطالعات Bankers Life Center در خصوص بازنشستگی امن نشان میدهد که میزان حضور میانسالان طبقهی درآمدی متوسط (یعنی قشری که انتظار میرود در دوران بازنشستگی خود به سازمانهای رفاه اجتماعی تکیه کنند) در مشاغل اقتصاد گیگ از ۳۰ درصد در سال ۲۰۰۷ به ۳۷ درصد در سال گذشته افزایش یافته است. این حرکت هوشمندانهی افراد میانسال موجب میشود که آنها دریافت خدمات اجتماعی را تا حد ممکن به تأخیر بیندازند و درنتیجه در آینده از مزایای بسیار بیشتری برخوردار شوند. در اغلب کشورهای جهان نرخ خدمات اجتماعی تا سن ۷۰ سالگی همچنان افزایش مییابد. وبسایت Hyperwallet هم بر همین اساس اعلام کرده است حداقل یکسوم از بازنشستگان آینده، علاوه بر حقوق بازنشستگی از حقوق اشتغال نیز بهرهمندند. این وبسایت به نکتهی جالب دیگری نیز اشاره میکند: اقتصاد گیگ بیش از هر زمان دیگری زنان مسن (۵۱ تا ۷۰ ساله) را که غالباً در عرصهی کارآفرینی بسیار کمرنگ دیده میشوند، تشویق میکند تا در دوران بازنشستگی همچنان فعال باقی بمانند.
در حال حاضر چهار حوزهی زیر، مناسبترین صنایعی هستند که از ورود بازنشستگان استقبال میکنند:
ایربیانبی و اوبر
در طول چند سال گذشته اقتصاد اشتراکی باهدف تبدیل منابع کماستفادهی مردم، نظیر اتاقخواب یا اتومبیل، به کسبوکاری سودآورتر شکل گرفته است.
در سال ۲۰۱۵ انجمن بازنشستگان آمریکا طی برنامهی Life Reimagined شراکت خود را با اوبر آغاز کرد. اوبر موقعیتهای شغلی خالی زیادی داشت و از طرفی تعداد بازنشستگان هم در حال افزایش بود؛ به همین دلیل برنامهی فوق یک بازی برد- برد محسوب میشد. امروزه بسیاری از بازنشستگان ۲۰ تا ۳۰ ساعت در هفته برای اوبر رانندگی میکنند و غالباً بهعنوان رانندهی ایدهآل شناخته میشوند؛ زیرا هم اتومبیل شخصی دارند و هم کمتر تصادف میکنند.
به گزارش ایربیانبی، در حوزهی اقامتگاه و اجارهی مسکن، زنان بالای ۶۰ سال موفقترین میزبانان محسوب میشوند. بهطورکلی جامعهی بالای ۶۰ سال سریعترین رشد را در میان ارائهدهندگان اقامتگاه دارا هستند و از این میان ۶۵ درصد از میزبانان ایربیانبی را زنان تشکیل میدهند. درآمد این گروه بهطور متوسط ۶ هزار دلار در سال است.
مراقبت از حیوانات خانگی
به لحاظ علمی و روانشناسی مصاحبت با حیوانات خانگی، باعث کاهش استرس، کاهش فشار خون و افزایش تعاملات اجتماعی افراد میشود. اقتصاد گیگ هم این فرصت عالی را نادیده نگرفته است. شرکتهایی نظیر DogVacay مالکان سگها را به افرادی که حیوانات را به گردش و پیادهروی میبرند، آشنا و معرفی میکند. در این عرصه نیز بیشتر افرادی که برای مراقبت از حیوانات خانگی داوطلب شده و نامنویسی کرده بودند، بیش از ۵۰ سال سن داشتند.
از طرف دیگر، برخی از مردم که نمیخواهند حیوانات خود را به مسافرت ببرند، به مراقبانی نیاز دارند که عاشق حیوانات باشند و در طول این دورهها از حیوانات خانگی آنها مراقبت کنند. سایتهایی مثل Rover به همین منظور ایجاد شدند، یعنی ارتباط برقرار کردن بین دوستداران سگها، مالکان و مراقبان حیوانات خانگی در سراسر کشور و درعینحال باهدف درآمدزایی برای داوطلبان، که حالا اغلب آنها را افراد بازنشسته تشکیل میدهند.
خدمات حرفهای
همهی ما افرادی را میشناسیم که در سنین ۵۰ سالگی مجبور به بازنشستگی زودهنگام شدهاند. داشتم مهارتهای پیشرفتهی صنعت، یکی از بهترین راهکارهایی است که بر سر راه این افراد وجود دارد. اقتصاد گیگ بازار دیگری تشکیل داده است که در آن مردم میتوانند مهارتهای حرفهای و خلاقانهی خود را به فروش برسانند.
پلتفرمهایی نظیر Fiverr، کسبوکارهایی را که در زمینهی برخی پروژههای خاص مثل طراحی گرافیک، بازاریابی، برنامهنویسی یا خدمات ترجمه به کارمندان متخصص نیاز دارند، به آزادکاران متصل میکند. طبق آخرین نظرسنجی Mavenlink حدود ۴۷ درصد از شرکتهای آمریکا برای پرکردن نقش مدیر ارشد خود، به دنبال کارشناسان قراردادی میگردند. همین نظرسنجی نشان داد که دو ویژگی اصلی مورد نظر شرکتها در انتخاب مدیران، مدارک آکادمیک و مدت تجربهی کاری آنها است.
مراقبتهای بهداشتی
در سالهای اخیر، صنعت مراقبتهای بهداشتی عرصهی منازعات فراوانی بوده و به همین علت، استخدام کارمندان موقت رونق زیادی گرفته است. بیمارستانها و ارائهکنندگان تجهیزات پزشکی، با کمبود افراد متخصص و حرفهای روبرو هستند (بیش از ۹۰۰ هزار موقعیت شغلی) و به تبع آن، به متخصصان، پزشکان و بهیاران نیاز دارند.
تقاضای خدمات حرفهای مراقبتی و پزشکی بسیار بالا است و با توجه به نرخ افزایشی جمعیت سالمند، پیشبینی میشود این تقاضا همچنان بالا بماند.
یکی از راهکارهای حل این مشکل، خدمات پرستاری مسافرتی است. بیش از ۵۰ درصد از بیمارستانهایی که به این تخصصها نیاز دارند، پرستاران باتجربهتر را ترجیح میدهند. نیمی از بیمارستانها از این خدمات برای رسیدگی به کمبود پرسنل فصلی استفاده میکنند که طول مدت قرارداد آنها معمولاً ۱۳ هفته است.
بهطور کلی شاید اقتصاد گیگ مشاغل عمومی و ثابت ۹ ساعت کار در روز را از بین نمیبرد؛ ولی شکی نیست که برای کسب درآمد آنها بهسختی تلاش میکند. نکتهی مثبت ماجرا این است که حالا دیگر دوران بازنشستگی زیاد هراسانگیز به نظر نمیرسد. درواقع افراد سالخورده یکی از بزرگترین گروههای هوادار اقتصاد گیگ را تشکیل میدهند؛ زیرا زمانی که حقوق ثابت ماهیانهی شما متوقف میشود، هنوز احساس میکنید به سرنوشت خود احاطه دارید.
نظرات