استراتژی IDM 2.0 اینتل

داستان برند اینتل؛ از قانون مور تا تراشه‌های کوانتومی

تیم آبی در رؤیای بازپس‌گیری رهبری بی‌چون‌وچرای صنعت تراشه
یک‌شنبه ۶ فروردین ۱۴۰۲ - ۱۳:۳۰مطالعه 17 دقیقه
اینتل، نامی آشنا برای هر کاربر دنیای فناوری است. این شرکت به‌عنوان یکی از برترین تولیدکننده‌‌های پردازنده در جهان شناخته می‌شود.
تبلیغات

این مقاله را مهدی زارع سریزدی در ۱۱ اسفند ۱۳۹۶ نوشت و مبین احمدی در ۶ فروردین ۱۴۰۲ به‌روزرسانی کرد.

اینتل یک شرکت بین‌المللی تولیدکننده‌ی پردازنده‌ کامپیوتر است که به‌عنوان یکی از پیشگامان عصر جدید پردازش شناخته می‌شود. دفتر اصلی اینتل در سانتا کلارا، کالیفرنیا و در سیلیکون ولی واقع است.

اینتل به‌عنوان مخترع پردازنده‌های x86 در جهان شناخته می‌شود؛ پردازنده‌هایی که در اکثر کامپیوترهای شخصی در دنیای امروز استفاده می‌شوند. از شرکت‌های بزرگی که مشتریان اصلی اینتل هستند می‌توان به لنوو، اچ‌پی و دل اشاره کرد. قبل از سال ۲۰۲۰، اپل نیز یکی از مشتریان اصلی اینتل بود. اینتل در زمینه‌ی تولید دیگر قطعات کامپیوتر، از حافظه‌های جانبی تا تجهیزات شبکه نیز فعالیت دارد.

اینتل که ابتدا در زمینه‌ی تولید رم فعالیت داشت، اولین پردازنده‌های تجاری خود را در سال ۱۹۷۱ به بازار عرضه کرد. البته دوران شکوفایی این برند به زمانی بازمی‌گردد که کامپیوترهای شخصی به اوج محبوبیت رسیدند و به این ترتیب، اینتل نیز سوار بر موج ایجادشده، توانست سهم قابل توجهی از بازار را از آنِ خود کند.

تاریخچه تأسیس

اینتل در سال ۱۹۶۸ توسط گوردون ای. مور و رابرت نویس بنیان‌گذاری شد. مور شیمی‌دان و رابرت نویس، فیزیکدانی بود که به‌عنوان یکی از مخترعان مدار مجتمع (IC) شناخته می‌شود. مور و نویس پیش از تأسیس اینتل در شرکت Fairchild Semiconductor مشغول به کار بودند. نویس در اواسط سال ۱۹۹۰ درگذشت. گوردون مور که یکی از سرشناس‌ترین چهره‌های صنعت تراشه محسوب می‌شود، پنجم فروردین امسال در سن ۹۴ سالگی از دنیا رفت.

آرتور راک، و مکس پالوسکی نیز از دیگر افرادی بودند که از همان روزهای ابتدایی در هیئت مدیره‌ی اینتل حضور داشتند. آرتور راک، رئیس هیئت مدیره، سرمایه‌گذار بزرگی بود که به بنیان‌گذاران اینتل کمک کرد سرمایه‌ی اولیه برای تأسیس شرکت را جذب کنند.

اینتل
گوردون مور، رابرت نویس و اندی گروو در سال‌ ۱۹۷۸

سرمایه‌ی اولیه‌ی جذب‌شده برای شروع کار اینتل، ۲٫۵ میلیون دلار گزارش شده است که دو سال پس از تأسیس، با عرضه‌ی عمومی سهام به ۶٫۸ میلیون دلار رسید. یکی از کارمندان مهم اینتل در روزهای ابتدایی، اندی گروو بود که بعدها به‌عنوان مدیر، در شکل‌گیری دوران طلایی اینتل در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، نقش مهمی داشت.

بنیان‌گذاران اینتل، دانشمندان شیمی و فیزیک بودند

مور و نویس برای انتخاب نام شرکت، از همان ابتدا مخالف ترکیب مور - نویس بودند؛ چرا که این ترکیب، اصطلاح More Noise را در ذهن مخاطب ایجاد می‌کرد و قطعا برای یک شرکت الکترونیکی، نام مناسبی نبود.

آن‌ها ابتدا شرکت را در ۱۸ جولای ۱۹۶۸ با نام N M Electonics تأسیس کردند. در انتهای همان ماه، نام Intel برای شرکت انتخاب شد. این نام از ترکیب Integrated Electronics ساخته شده است. البته این برند در ابتدا تحت مالکیت شرکت هتل‌داری Intelco بود؛ از این رو بنیان‌گذاران اینتل مجبور شدند حقوق آن را از شرکت مذکور خریداری کنند.

اولین محصولات

اینتل در ابتدای تأسیس به‌عنوان تولیدکننده‌ی مدارهای منطقی شناخته می‌شد؛ اما بنیان‌گذاران آن هدف خود را بازار حافظه‌های نیمه‌هادی تعیین کرده بودند. در آن زمان پیش‌‌بینی می‌شد که این حافظه‌ها جایگزین حافظه‌های با ساختار آهنربایی (مشهور به Core) شوند. اولین محصول آن‌ها در این بازار، یک حافظه‌ی رم استاتیک ۶۴ بیتی بود که تقریبا دو برابر محصولات رقبا سرعت داشت. محصولات دیگر اینتل که در سال ۱۹۶۹ تولید شدند، حافظه‌ی ۱٬۰۲۴ بیتی و اولین حافظه‌ی رم استاتیک ۲۵۶ بیتی بر مبنای ماسفت (ترانزیستور اثر میدانی نیمه‌هادی-اکسید-فلز) بود.

رم ماسفت اینتل که با نام ۱۱۰۱ عرضه شده بود، ساختاری پیچیده داشت و تولید و به‌کارگیری آن در کامپیوترهای بزرگ، بصرفه نبود. محصول بعدی با نام ۱۱۰۳ در سال ۱۹۷۰ به بازار عرضه شد و به‌عنوان حافظه‌ی رم داینامیک یا DRAM شناخته می‌شد و لقب پرفروش‌ترین تراشه‌ی حافظه جهان در سال ۱۹۷۲ را به خود اختصاص داد.

عصر پردازنده‌ها

اینتل در سال ۱۹۷۱ اولین پردازنده‌ی تجاری جهان را با نام Intel 4004 به بازار عرضه کرد. یکی از اولین ریزپردازنده‌های جهان نیز در سال ۱۹۷۲ به دست این شرکت تولید شد. طراح اینتل ۴۰۰۴ که می‌توان از آن به‌عنوان محصولی انقلابی در دنیای کامپیوتر یاد کرد، فدریکو فاگین بود. در آن دوران، بازار حافظه‌های رم اینتل با خطر مواجه شده بود. رقبای متعددی وارد این بازار شده بودند و ابتدای دهه‌ی ۱۹۸۰، دوران سختی برای اینتل بود.

اینتل
اینتل ۴۰۰۴، اولین ریزپردازنده‌ی تجاری اینتل

مدیرعامل آن زمان اینتل، گوردون مور بود. او با مشاهده‌ی پیشرفت خارق‌العاده‌ی کامپیوترهای شخصی IBM که از محصولات اینتل استفاده می‌کردند، تصمیم گرفت زمینه‌ی کاری شرکت را روی تولید پردازنده‌ها متمرکز کند. فناوری‌های ابداعانه‌ی اینتل در این بازار، به تولیدکنندگان امکان می‌داد کامپیوترهایی با ابعاد کوچک طراحی کنند. قطعا گذار صنعت فناوری از کامپیوترهای بزرگ به مینی‌کامپیوترها و سپس کامپیوترهای شخصی، حرکتی بود که با اتکا به نوآوری‌های اینتل در آن زمان محقق شد.

اینتل بخش بزرگی از موفقیت اولیه‌ی خود را مدیون کامپیوترهای شخصی IBM است

تا پایان دهه‌ی ۱۹۸۰ با تولید ریزپردازنده برای IBM و سایر شرکت‌ها در بازار کامپیوتر شخصی، دوران طلایی اینتل به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده‌ی سخت‌افزار کامپیوتر شروع شد. این دوران به مدت ۱۰ سال ادامه داشت.

اندی گروو در سال ۱۹۸۷ جایگزین مور شد. اقدام هوشمندانه‌ی او در ایجاد کمپین بازاریابی Intel Inside، وفاداری به این برند را به‌طور چشمگیری افزایش داد. عرضه‌ی پردازنده‌های پنتیوم در پایان دهه‌ی ۱۹۹۰ نیز نقطه‌ی عطفی در تاریخ این شرکت با مدیریت گروو بود.

اینتل
لوگوی مشهور اینتل اینساید، از کمپین‌های تبلیغاتی موفق شرکت اینتل

چالش‌ها

دوران اوج کامپیوترهای شخصی و تقاضای بالا برای پردازنده‌، در ابتدای دهه‌ی ۲۰۰۰ با افت شدیدی مواجه شد. از طرفی رقبای بزرگ اینتل و در صدر آن‌ها AMD، با عرضه‌ی محصولات جدید و رقابت در بحث قیمت، توانستند بخشی از سلطه‌ی ایتل را با خطر مواجه کنند. کریگ برت یکی از مدیران آن زمان اینتل بود که تلاش کرد با ورود شرکت به بازارهایی فراتر از نیمه‌هادی‌ها، سوددهی را به اینتل بازگرداند که البته تعداد کمی از پروژه‌هایش با موفقیت همراه بودند.

کارشناسان معتقدند پایان دوران فرمانروایی اینتل به دو عامل بستگی وابسته بود؛ کاهش تقاضا برای کامپیوترهای شخصی در آستانه‌ی سال ۲۰۰۰ و ظهور سریع کامپیوترهای ارزان‌قیمت.. در ابتدای سال ۲۰۰۰ رشد سخت‌افزارهای کامپیوتر بیش از نیاز نرم‌افزاری بود و پس از مدتی، کاربران به این نتیجه رسیدند که با هزینه‌های کمتر نیز می‌توان کامپیوترهایی با قدرت مناسب تهیه کرد. این اتفاق باعث شد رقبایی همچون AMD، نقش قابل توجهی در بازار کسب کنند. پردازنده های AMD و رقابت با آن اینتل یکی از جذابیت‌های دنیای پردازنده‌ها در کامپیوترهای شخصی محسوب می‌شود.

از طرفی تقاضا برای کامپیوترهای پیشرفته‌ی سرور پس از حباب دات‌کام کاهش پیدا کرد و همین امر موجب شد سوددهی اینتل کاهش قابل توجهی داشته باشد. به هر حال اتفاقات پیش‌آمده، خبر از رقابتی سنگین و شکست‌های متعددی برای اینتل می‌داد.

AMD در مقابل Intel
ای‌ام‌دی و اینتل رقبای دیرینه‌ی بازار پردازنده‌ هستند

از طرفی با افزایش سلطه‌ی اینتل در بازار سخت‌افزار، شکایت‌های متعددی از آن‌ها صورت گرفت و چالش‌های حقوقی هم به مشکلات روزمره‌ی اینتل اضافه شد. یکی از ادعاهای بزرگ رقبای اینتل، نقض قوانین رقابتی توسط این شرکت بود. این ادعای حقوقی عموما از طرف AMD به جریان می‌افتاد و اینتل را به رقابت ناعادلانه متهم می‌کرد. ای‌ام‌دی معتقد بود که رقیبش با پرداخت پول به شرکت‌های تولیدکننده‌ی کامپیوتر، آن‌ها را وادار می‌کند که محصولات رقبا را در کامپیوترهایشان استفاده نکنند.

دعواهای حقوقی اینتل و ای‌ام‌دی برای سال‌های متمادی ادامه داشت و هر دو شرکت در این رقابت سودها و ضررهایی دیدند. در این میان ای‌ام دی موفق شده است مبالغ مختلفی را به خاطر شکایت‌های متعدد از اینتل دریافت کند. از طرفی، اینتل نیز یک بار توانست ای‌ام‌دی را به دزدی اطلاعات متهم و جاسوس این شرکت را در سال ۱۹۹۵ دستگیر کند.

دعواهای اینتل و ای‌ام‌دی در ژاپن نیز ادامه داشت و در سال ۲۰۰۵، کمیسیون تجارت عادلانه‌ی این کشور، اینتل را مجبور کرد که طرح‌های تخفیفی ناعادلانه‌ی خود را لغو کند و رقابت خود را با دیگر تولیدکنندگان، منصفانه‌تر ادامه دهد.

اتحادیه‌ی اروپا نیز در احکامی مشابه به دعواهای رقابتی این دو شرکت وارد شده است. آخرین دعوای حقوقی در این اتحادیه، در سال ۲۰۱۴ و با رد درخواست تجدید نظر اینتل پایان یافت. هند و کره‌ی جنوبی از دیگر کشورهایی هستند که میزبان دعواهای حقوقی اینتل و ای‌ام‌دی و همچنین شکایت‌های دولتی علیه آن‌ها بوده‌اند.

یکی از بزرگ‌ترین رقبای قانونی همیشگی اینتل، شرکت AMD است

یکی دیگر از شرکت‌هایی که دعوای حقوقی علیه اینتل تنظیم کرده، شرکت Transmeta است. این شرکت شکایت خود را در سال ۲۰۰۶ و تحت عنوان نقض حقوق پتنت ثبت کرد. در نهایت دعوای حقوقی در سال ۲۰۰۷ به پایان رسید و اینتل به پرداخت ۱۵۰ میلیون دلار در مرحله‌ی اول و پنج مرحله پرداخت ۲۰ میلیون دلاری طی پنج سال محکوم شد.

یکی از چالش‌های بازرگانی اینتل در سال ۲۰۰۷ اتفاق افتاد. منتقدان ادعا می‌کردند که در تبلیغ این شرکت برای پردازنده‌های Core 2 Duo، نمادهای نژادپرستانه و توهین‌آمیز استفاده شده است. بسیاری از مدیران اینتل پس از افزایش انتقادها به‌صورت رسمی از مردم عذرخواهی کردند.

اینتل
دفتر مرکزی اینتل در سانتاکلارای کالیفرنیا

مشکلات زیست‌محیطی یکی از چالش‌های همیشگی شرکت‌های صنعتی است. اینتل نیز از این قاعده مستنثی نبوده و همواره مورد انتقاد فعالان محیط زیست قرار گرفته است. یکی از شکایت‌های مطرح‌شده علیه این شرکت در سال ۲۰۰۳ و در نیومکزیکو به جریان افتاد. کارشناسان معتقد بودند اینتل در گزارش سالیانه‌ی خود در مورد آلودگی‌های تولیدشده، دروغ می‌گوید. به هر حال این چالش‌ها نیز با تلاش مدیران شرکت حل شدند؛ به‌طوری که در سال ۲۰۱۲ اینتل در صدر شرکت‌های فناوری با تلاش برای کاهش اثرات زیست‌محیطی محصولات قرار گرفت.

کارمندان اینتل نیز در برهه‌های مختلف، این شرکت را هدف انتقاد و شکایت قرار داده‌اند. کارمندان سابق این شرکت ادعا می‌کنند که اینتل، افراد بالای ۴۰ سال را به‌راحتی از شرکت اخراج می‌کند. رسانه‌های متعددی به خاطر این ادعا از اینتل درخواست کرده‌اند که گزارش استخدام و اخراج کارمندان را به‌صورت جزئی منتشر کند اما این شرکت از ارائه‌ی آن خودداری کرده است. به هر حال اینتل ادعا می‌کند که سن افراد نقشی در برنامه‌ی نیروهای انسانی این شرکت نداشته است.

رونمایی لوگوی جدید

لوگو 2020 اینتل / Intel

اینتل ۱۲ شهریور ۱۳۹۹ لوگوی نمادین آبی‌رنگ خود را تغییر داد و از هویت بصری جدیدش پرده‌برداری کرد. لوگوی مینیمالیستی جدید اینتل سومین لوگوی تاریخ این شرکت به‌حساب می‌آید.

در لوگوی پیشین، عبارت Intel درون یک دایره‌ قرار گرفته بود. بررسی‌ها نشان می‌دهد اینتل از سال ۲۰۰۶ به بعد، از این لوگو به اَشکال مختلف استفاده کرده است.

دو لوگو اول اینتل / Intel تاریخچه لوگو
سمت راست: دومین لوگو اینتل معرفی‌شده در سال ۲۰۰۶ | سمت چپ: اولین لوگو اینتل معرفی‌شده در سال ۱۹۶۸

لوگوی جدید، هویت بصری اینتل را تازه می‌کند و در آن، از فونتی با جلوه‌های جعبه‌مانند استفاده شده است. این در حالی است که لوگوی پیشین اینتل بیشتر روی جلوه‌های مُدَوّر تأکید می‌کرد. البته لوگوی جدید اینتل بسیاری از المان‌های دو لوگوی پیشین شرکت را به‌ارث برده است که از بین آن‌ها می‌توانیم به حرف انگلیسی i با گوشه‌های تیز اشاره کنیم.

اینتل تغییرات دیگری نیز در لوگوی جدیدش اعمال کرده است. برای مثال، نخستین‌بار است که می‌بینیم نقطه‌ی بالای حرف i در لوگوی اینتل،‌ به رنگی دیگر مزین می‌شود.

ساختار شرکتی

پت گلسینگر / Pat Gelsinger مدیرعامل اینتل Intel در حال سخنرانی از نمای پایین
پت گلسینگر، مدیرعامل کنونی اینتل

در حال حاضر، پت گلسینگر به‌عنوان مدیرعامل اینتل فعالیت می‌کند. او هشتمین مدیرعامل اینتل است که در سال ۲۰۲۱ جایگزین باب سوان شد. هیئت مدیره‌ی منسجم اینتل که همگی از مدیران پیشین این شرکت بود‌ه‌اند، در رسانه‌های مختلف به‌عنوان نمونه‌ای موفق از مدیریت در شرکت‌های بزرگ شناخته می‌شوند. این تیم توانسته است در سیستم ارزیابی GovernanceMetrics International، رتبه‌ی ممتاز کسب کند که تاکنون تنها به ۲۱ شرکت دیگر اهدا شده است. طبق آخرین آمار ارائه‌شده، عمده‌ی سهام اینتل در اختیار شرکت‌های بزرگی همچون ونگارد گروپ، بلک‌راک، کپیتال گروپ و استیت استریت است.

اینتل
کارخانه‌ی تولید ریزپردازنده‌ی اینتل در کاستاریکا

ساختار استخدامی شرکت اینتل عموما به‌صورت پیشنهاد از داخل عمل می‌کند. خصوصا در سمت‌های مدیریتی، این شرکت در مقابل استخدام افراد خارجی مقاومت می‌کند و تمام مدیران آن تاکنون از میان کارمندان سابق انتخاب شده‌اند. قوانین بازنشستگی و اتمام مأموریت مدیران عامل نیز در این شرکت بسیار محکم است و باید حداکثر تا ۶۵ سالگی در این شرکت فعالیت کنند.

مدیران عامل اینتل همیشه از میان مدیران سابق این شرکت انتخاب شده‌اند

دفتر اصلی مدیریتی اینتل در سانتا کلارای کالیفرنیا واقع است. البته این شرکت آمریکایی در سرتاسر جهان دفاتر مدیریتی دارد. بزرگ‌ترین کارخانه‌ی تولیدی این غول پردازنده، در شهرستان واشینگتن اورگون واقع است و حدود ۱۸,۶۰۰ کارمند دارد. اینتل در کشورهای متعددی از جمله چین، کاستاریکا، مالزی، ایرلند، هند، روسیه، آرژانتین و ویتنام، کارخانه‌ی تولید تراشه دارد.

اینتل
شان مالونی، کریگ برت و پائول اوتلینی، از مدیران اخیر اینتل

تاریخچه محصولات اینتل

اولین محصولات اینتل، حافظه‌های رم استاتیک و داینامیک بودند. پس از مدتی مهندسان این شرکت مسیر محصولات را به ریزپردازنده‌ها تغییر دادند و اینتل ۴۰۰۴ در نوامبر سال ۱۹۷۱ به بازار عرضه شد.

به‌طور حتم، اینتل موفقیت‌های بزرگ دهه‌ی دوم خود را به کامپیوتر شخصی IBM مدیون است. این شرکت در سال ۱۹۸۱ کامپیوتر شخصی خود را معرفی و از پردازنده‌ی ۸۰۲۸۶ اینتل در آن استفاده کرد.

یک سال بعد، شرکت Compaq اولین کامپیوتر شخصی با استفاده از طرح‌های آی‌بی‌ام را به بازار عرضه کرد که از نسخه‌ی سریع‌تر ۸۰۲۸۶ در آن استفاده شد. این شرکت در سال ۱۹۸۶ سیستمی بر مبنای پردازنده‌ی سریع‌تر یعنی ۸۰۳۸۶ عرضه کرد و با شکست اولیه‌ی آی‌بی‌ام در بازار کامپیوترهای شخصی، توانست اینتل را نیز به تأمین‌کننده‌ی اصلی سخت‌افزارهای کامپیوتر تبدیل کند.

اینتل
اینتل ۸۰۸۶، از اولین ریزپردازنده‌های تیم آبی که با نام Operation Crush طراحی شد

ریزپردازنده‌ی ۳۸۶

به‌خاطر تقاضای تولیدکنندگان کامپیوتر، اینتل فناوری پردازنده‌های اولیه‌ی خود را با دیگر تولیدکنندگان پردازنده همچون AMD به اشتراک می‌گذاشت. مدیرعامل وقت اینتل یعنی اندرو گروو تصمیم گرفت مسیر تولیدات شرکت را حرفه‌ای‌تر کند و محصول بعدی را با رقبا به اشتراک نگذارد. این محصول که Intel 386 نام داشت، در کامپیوترهای شخصی شرکت کامپک استفاده شد و سلطه‌ی اینتل را در بازار سخت‌افزار تضمین کرد.

پنتیوم، ایتانیوم و ۴۸۶

با شروع سال ۱۹۸۹، فرمانروای صنعت پردازنده تصمیم گرفت دوره‌ی زمانی عرضه‌ی محصول جدید را به دو سال کاهش دهد. در همان زمان، آن‌ها کار روی پروژه‌های جدید با کدهای P5 و P6 را آغاز کردند.

تیم طراحی جدید اینتل در این سال‌ها، ابتدا پردازنده‌ی خود را تحت نام ۴۸۶ طراحی کرد که بعدها با نام ماندگار پنتیوم به بازار عرضه شد. ابتدا در سال ۱۹۹۳، پردازنده‌ی P5 با نام تجاری پنتیوم تحت مالکیت اینتل ثبت و به بازار عرضه شد. کد P6 نیز ابتدا با نام پنتیوم پرو در سال ۱۹۹۵ و سپس با کمی بهبود، با نام Pentium II به بازار عرضه شد.

اینتل
Pentium II، دومین نسخه از سری پردازنده‌های برند پنتیوم

نام ایتانیوم برای اولین محصولات اینتل با معماری ۶۴ بیتی استفاده شد. با وجود عدم موفقیت‌های اولیه در این بازار، اینتل در سال‌های بعدی به طراحی‌ بر پایه‌ی این معماری ادامه داد و در سال ۲۰۱۴ بار دیگر سراغ برند ایتانیوم رفت.

Celeron برند ویژه‌ی اینتل برای پردازنده‌هایی بود که در کامپیوترهای ارزان‌قیمت استفاده می‌شدند. Celeron که حدودا پنج سال پس از Pentium از راه رسید در تمامی دوران فعالیتش شامل پردازنده‌هایی با قدرت پایین بوده و به تولیدکنندگان کامپیوتر امکان داده است محصولاتی با قیمت پایین بسازند.

اینتل در سال ۲۰۲۳ اعلام کرد که برند Intel Processor را جایگزین Pentium و Celeron می‌کند. اینتل می‌خواهد در محصولات رده‌بالایش روی برندهای Core و Evo و vPro و در محصولاتی که از نگاه این شرکت «اساسی» هستند، سراغ برند Intel Processor برود.

حافظه‌های SSD

این نوع حافظه‌ از سال ۲۰۰۸ جایگاه خود را در میان محصولات اینتل پیدا کرد. اولین حافظه‌های دیسک جامد اینتل با ظرفیت حداکثر ۱۶۰ گیگابایت به بازار عرضه شدند. حافظه‌های اینتل مانند دیگر شرکت‌ها بر پایه‌ی فناوری‌های NAND flash ،mSATA ،PCIe و NVMe تولید می‌شدند. آخرین نوآوری اینتل در این بخش از بازار، استفاده از فناوری 3D XPoint در حافظه‌های SSD بود.

اینتل
حافظه‌ی SSD اینتل مدل X25-M

اینتل در سال ۲۰۲۱ اعلام کرد که کسب‌و‌کار حافظه‌ی NAND و SSD خود را به شرکت SK hynix می‌فروشد. این اقدام تیم آبی تلاشی برای تمرکز بر پروژه‌های مهم‌تر بود.

ابرکامپیوترها

بخش محصولات فوق پیشرفته‌ی اینتل با نام Intel Scientific Computers در سال ۱۹۸۴ تأسیس شد. هدف از تأسیس این بخش تولید ابرکامپیوترهایی با استفاده از پردازنده‌های اینتل بود. در سال ۱۹۹۲ نام این بخش به «واحد سیستم‌های ابرپردازشی اینتل» تغییر کرد. از محصولاتی که توسط بخش یادشده طراحی و ساخته شدند، می‌توان به ابرکامپیوترهای متعددی همچون Paragon و ASCI Red اشاره کرد.

اینتل در سال ۲۰۱۴ اعلام کرد که قصد دارد از پرتوهای نوری جهت افزایش سرعت ابرکامپیوترها استفاده کند. این تصمیم در سال ۲۰۱۵ به‌صورت رسمی اجرایی شد و از آن زمان در ابرکامپیوترهای اینتل تنها از پرتوهای نوری جهت تبادل داده‌ها استفاده می‌شود.

سیستم‌عامل‌ بر مبنای لینوکس

پس از موفقیت مثال‌زدنی اندروید گوگل، اینتل تصمیم گرفت با همکاری با شرکت‌های بزرگی همچون نوکیا، سیستم‌عاملی برای دستگاه‌های مبتنی بر معماری x86 و بر پایه‌ی لینوکس توسعه دهد. محصول قرارداد مذکور، سیستم‌عامل MeeGo بود که از طرف بنیاد لینوکس نیز پشتیبانی می‌شد.

در فوریه‌ی سال ۲۰۱۱، نوکیا این قرارداد را ترک و همکاری خود را با مایکروسافت آغاز کرد. مدیران اینتل کاملا از این تصمیم شوکه شدند و سرانجام این سیستم‌عامل نیز شکست خورد. پس از آن، اینتل با سامسونگ همکاری کرد تا این بار سیستم‌عامل تایزن را برای دستگاه‌های همراه توسعه دهد.

وضعیت کنونی و آینده‌ی برند اینتل

پردازنده نسل ۱۳ اینتل رپتور لیک Intel Core Raptor Lake در مادربرد تراشه

اینتل برای مدت‌زمانی طولانی حرف اول را در بازار پردازنده می‌زد، اما در سال‌های اخیر با یک‌سری مشکلات مواجه شده و رقابت را به شماری از شرکت‌ها مثل TSMC باخته است. توسعه‌ی لیتوگرافی ۱۰ نانومتری اینتل مطابق برنامه پیش نرفت و تیم آبی ساخت پردازنده‌های مبتنی‌بر این لیتوگرافی را چندین بار به تأخیر انداخت که در نتیجه‌ی آن ارزش سهام شرکت سقوط کرد. لغزش اینتل از سال ۲۰۱۵ شروع شد.

پس از ورود به دوران بحرانی، هیئت‌مدیره‌ی اینتل تصمیم گرفتند پت گلسینگر را جایگزین باب سوان کنند. گلسینگر به‌محض بازگشت به اینتل برای اپل خط‌و‌نشان کشید و از بازگشت قدرتمندانه‌ی اینتل خبر داد. در دوران رهبری گلسینگر، اینتل تغییرات قابل‌توجهی در سیاست‌هایش اعمال کرد.

پت گلسینگر مهرماه ۱۴۰۰ از احداث دو کارخانه‌ی جدید تراشه‌سازی با سرمایه‌گذاری ۲۰ میلیارد دلاری در آریزونا خبر داد؛ پروژه‌ای که اینتل امیدوار است پس از اتمام در سال ۲۰۲۴، این شرکت را به پیشتازی در دنیای نیمه‌هادی‌ها بازگرداند.

در این کارخانه‌ها قرار است از فناوری‌هایی پیشرفته برای ساخت پردازنده استفاده شود. پت گلسینگر وعده داده است که به‌لطف کارخانه‌های جدید آریزونا، اینتل به «رهبری بی‌شک‌وتردید» در زنجیره‌ی تأمین و تولید تراشه برسد.

پروژه‌ی ساخت دو کارخانه‌ی جدید آریزونا بخشی از استراتژی IDM 2.0 اینتل است که توسط گلسینگر به‌عنوان چشم‌انداز جدید اینتل برای آینده معرفی شد.

اینتل قصد دارد در قالب استراتژی جدیدش چگونگی ساخت تراشه را تغییر دهد. در قالب این استراتژی، اینتل تولیدات داخلی را بالا می‌برد، استفاده از کارخانه‌ی شرکت‌های دیگر مثل TSMC را افزایش می‌دهد و ازطریق واحد تجاری Foundry Services برای سایر شرکت‌ها پردازنده می‌سازد.

اینتل در تلاش است تا نهایتا دو سال دیگر از طریق استراتژی تیک‌تاک بار دیگر به جایگاه نخست صنعت تراشه برگردد. اینتل برای مدت‌زمانی طولانی از طریق استراتژی تیک‌تاک اندازه‌ی ترانزیستورها را کوچک می‌کرد و به قانون مور پای‌بند بود، اما لغزش سال ۲۰۱۵ و تأخیر در تولید لیتوگرافی ۱۰ نانومتری باعث شد اینتل استراتژی تیک‌تاک را کنار بگذارد.

اینتل در سال ۲۰۲۰ تا مرز سقوط پیش رفت، اما به‌لطف رهبری پت گلسینگر موفق شد از بحران خارج شود و روزهای بهتری سپری کند. این شرکت با پردازنده‌های گرافیکی سری آرک به بازار گرافیک‌های مجزای دسکتاپ پا گذاشته و حتی مدل لپ تاپی این پردازنده‌ها را نیز روانه‌ی بازار کرده است. پردازنده‌های آرک عملکرد درخشانی از خود نشان ندادند، با این‌حال جای پیشرفت زیادی دارند و اینتل به توسعه‌ی هرچه‌بیشتر آن‌ها مصمم است.

لیتوگرافی‌های جدید اینتل تا سال ۲۰۲۵

-

Intel 7

Intel 4

Intel 3

Intel 20A

Intel 18A

وضعیت

تولید انبوه

آماده‌ی تولید

آماده‌ی تولید در نیمه‌ی دوم ۲۰۲۳

آماده‌ی تولید در نیمه‌ی اول ۲۰۲۴

آماده‌ی تولید در نیمه‌ی دوم ۲۰۲۴

محصولات مهم

Raptor Lake و

Sapphire Rapids

Meteor Lake

Granite Rapids و Sierra Forest

Arrow Lake

نامشخص

اینتل سال گذشته نقشه‌ی راه جدیدش را رونمایی کرد تا برای رقبا خط‌و‌نشان بکشد. اینتل احتمالا امسال پردازنده‌های نسل‌ چهاردهمی میتیور لیک (Meteor Lake) را روانه‌ی بازار می‌کند. پردازنده‌های میتیور لیک اولین محصولات مصرفی اینتل با طراحی چیپلت محسوب می‌شوند. منظور از طراحی چیپلت، ترکیب چندین تراشه روی بستری واحد است. هرکدام از این تراشه‌ها (چیپلت‌ها) با لیتوگرافی متفاوتی تولید خواهند شد. این یکی از مزایای مهم استفاده از طراحی چیپلت است.

اینتل برای بازپس‌گیری جایگاه خود در صنعت تراشه باید جهشی قابل‌توجه انجام دهد. این جهش قرار است در سال ۲۰۲۴ رخ دهد؛ زمانی‌که اینتل به‌دنبال استفاده از لیتوگرافی 20A (معادل دو نانومتری) است. لیتوگرافی ۲۰ آنگستروم اینتل سراغ ترانزیستورهای جدید RibbonFET و سیستم تحویل انرژی PowerVia می‌رود. اینتل امیدوار است که تراشه‌های مبتنی‌بر 20A در نیمه‌ی اول ۲۰۲۴ آماده‌ی تولید شوند. از این لیتوگرافی برای ساخت شماری از چیپلت‌های پردازنده‌ های اینتل Arrow Lake استفاده خواهد شد که در سال ۲۰۲۴ عرضه می‌شوند. اینتل اخیراً از تکمیل فرایند توسعه‌ی دو لیتوگرافی موردانتظار 18A و 20A خبر داده است.

اینتل در ادامه‌ی مسیرش قصد دارد با پروژه‌ای ۸۸ میلیارد دلاری، در کشورهای اروپایی سرمایه‌گذاری سنگینی انجام دهد. این پروژه تا پایان سال ۲۰۳۰ تکمیل خواهد شد. اولویت اینتل در این پروژه ساخت کارخانه‌ی پیشرفته‌ای در آلمان است. پس از کارخانه‌ی موردبحث، نوبت به احداث مرکز تحقیق و توسعه‌ی جدیدی در فرانسه و کشورهای دیگر خواهد رسید.

اینتل در فصل چهارم سال گذشته‌ی میلادی ۱۴٫۰۴ میلیارد دلار درآمد کسب کرد که ۳۲ درصد کمتر از فصل چهارم ۲۰۲۱ بود. اینتل می‌گوید در فصل چهارم سال گذشته‌ی میلادی ۶۶۴ میلیون دلار ضرر خالص ثبت کرده است. این شرکت در فصل چهارم ۲۰۲۱ توانسته بود ۴٫۶۲ میلیارد دلار سود به جیب بزند.

اینتل در حال حاضر بیش‌از ۱۲۱ هزار کارمند دارد و شرکت‌های بزرگی همچون Mobileye ،McAfee ،Here و Wind River Systems به‌عنوان زیرمجموعه‌ی آن فعالیت می‌کنند.

تبلیغات
داغ‌ترین مطالب روز

نظرات

تبلیغات