در جریان دنیاگیری کووید ۱۹، چه زمانی باید واکسن آنفلوانزا را دریافت کرد؟

ممکن است درمورد نگرانی از همه‌گیری دوگانه‌ای که پاییز امسال اتفاق می‌افتد، شنیده باشید. این همه‌گیری دوگانه به دنیاگیری کنونی ویروس کرونا و همه‌گیری آنفلوانزای فصلی اشاره دارد که به‌طور هم‌زمان مردم را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. به همین دلیل است که کارشناسان بهداشت عمومی از مردم می‌خواهند که واکسن آنفلوانزا را دریافت کنند.

ممکن است سؤال شما این باشد که چه زمانی باید واکسن را دریافت کرد. اول اینکه باید بگوییم مگر اینکه دلیل پزشکی برای عدم دریافت واکسن آنفلوانزا داشته باشید، بهتر است که هر سال واکسن آنفلوانزا را دریافت کنید. دلایل پزشکی شامل داشتن سن کمتر از ۶ ماه یا داشتن آلرژی شدید و تهدیدکننده زندگی نسبت‌به واکسن است.

درحالی‌که ویروس آنفلوانزای فصلی به‌اندازه‌ی ویروس کرونای عامل کووید ۱۹ یا سویه‌ی جدیدی از ویروس آنفلوانزا کشنده نیست، می‌تواند موجب آسیب جدی و حتی مرگ شود، خصوصا اگر سیستم ایمنی ضعیف‌تری داشته باشید.

در فصل عادی آنفولانزا توصیه‌ی معمول این است که واکسن آنفلوانزا را در اواسط تا اواخر اکتبر دریافت کنید (اکتبر: ۹ مهر تا ۹ آبان). علت آن است که پس از دریافت واکسن آنفلوانزا چیزی حدود یکی دو هفته طول می‌کشد تا سیستم ایمنی شما پاسخ کافی تدارک ببیند تا از قدری محافظت برخوردار شوید. پس از اینکه به سطح مناسبی از محافظت رسیدید، این محافظت معمولا به‌طور متوسط برای ۶ ماه دوام می‌آورد. بنابراین دریافت واکسن در ماه اکتبر باعث می‌شود که از آغاز نوامبر (نوامبر: ۱۰ آبان تا ۹ آذر) تا پایان آوریل (آوریل: ۱۲ فروردین تا ۱۰ اردیبهشت) یعنی زمانی‌که ویروس آنفولانزا ممکن است هنوز در جامعه حضور داشته باشد، محافظت شوید.

محافظت حاصل از واکسن آنفولانزا این گونه نیست که یک روز وجود داشته باشد و روز دیگر کاملا از بین برود. پاسخ ایمنی شما به‌تدریج در طول زمان تضعیف می‌شود. علاوه‌بر‌این، مدت زمان محافظت ممکن است از فردی به فرد دیگر و از سالی به سال دیگر متفاوت باشد. با استفاده از جدول زمانی ۶ ماهه، واکسیناسیونی که اکنون انجام شود، به‌طور متوسط تا اوایل مارس (مارس: ۱۰ اسفند تا ۱۱ فروردین) از شما محافظت می‌کند.

براساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) در کشور آمریکا فعالیت آنفلوانزا معمولا در زمانی بین دسامبر (۱۰ آذر تا ۱۰ دی) و فوریه (۱۲ بهمن تا ۹ اسفند) به اوج می‌رسد اما در برخی از فصول می‌تواند تا ماه مه (۱۱ اردیبهشت تا ۱۰ خرداد) نیز ادامه داشته باشد.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در وب‌سایت خود نموداری دارد که نشان ‌می‌دهد از زمان ثبت رکوردها، هر کدام از ماه‌های سال چند بار اوج شیوع آنفلوانزا بوده است. از این نظر، فوریه رایج‌ترین ماه بوده است (۱۵ بار) و پس از آن دسامبر (۷ بار)، ژانویه و مارس (۶ بار) و سپس اکتبر و نوامبر (۱ بار) قرار داشتند. به‌خاطر داشته باشید که این‌ ماه‌هایی هستند که در آن فعالیت آنفلوانزا در بالاترین حد خود است. با‌این‌حال فعالیت ویروس قبل و پس از اوج‌های فصلی همچنان ادامه دارد.

بنابراین هنگامی که فصل آنفلوانزا در ماه فوریه یا مارس به اوج خود می‌رسد، انتظار می‌رود که فعالیت آنفلوانزا تا آوریل و حتی ماه مه ادامه داشته باشد. بنابراین در بیشتر سال‌ها تلاش برای داشتن محافظت دربرابر ویروس در ماه آوریل ایده‌ی بدی نیست.

عفونت ناشی‌از یک ویروس می‌تواند سیستم ایمنی را تحت فشار قرار داده و ورود مهاجم دیگر را آسان‌تر کند و موجب ویرانی بیشتر شود. دستگاه تنفسی برای ویروس‌های تنفسی مانند فضای پارکینگ یا اتاق پرو عمل نمی‌کند. فقط اینکه یک نوع ویروس در آنجا حضور دارد به این معنا نیست که ویروس دیگر نمی‌تواند وارد شود.

در مطالعه‌ای گروهی از پژوهشگران دانشکده پزشکی دانشگاه استنفورد نشان دادند که ۲۰/۷ درصد از نمونه‌های تنفسی که برای ویروس SARS-CoV-2 مثبت بودند، حداقل برای یک پاتوژن تنفسی دیگر نیز مثبت بودند. نتایج یک مطالعه‌ی موردی نیز سه بیمار را گزارش می‌کرد که دچار عفونت SARS-CoV2 و آنفلوانزا شده بودند و یکی از آن‌ها جان خود را از دست داد.

علاوه‌براین، پیش‌بینی چیزی که در ماه‌های آینده با دنیاگیری و اثرات حاصل از آن روی خدمات مراقبت‌های بهداشتی دشوار است. چه اتفاقی می‌افتد اگر در ماه اکتبر افزایش موارد SARS-CoV2 رخ دهد و سیستم مراقبت‌های بهداشتی از پای درآید؟ اگر نتوانید محلی برای دریافت واکسن پیدا کنید، چه؟

از طرف دیگر، هیچ تضمینی وجود ندارد که در ماه اکتبر مقدار کافی از واکسن آنفلوانزا وجود داشته باشد تا تقاضای مردم را برآورده سازد. البته اگر در این فصل کمبود واکسن آنفلوانزا پیش آید، اولین‌بار نیست. چنین اتفاقی در سال ۲۰۰۳ یا در جریان دنیاگیری آنفلوانزای H1N1 سال ۲۰۰۹ نیز رخ داد. مگر اینکه فکر کنید که اقدامات امسال کارآمدتر از قبل انجام شود وگرنه خود را برای تاخیرهای احتمالی در تحویل و کمبود واکسن آنفلوانزا آماده کنید. تمرکز کنونی بر واکسن کووید ۱۹ علت دیگری است که چرا تولید و توزیع واکسن آنفلوانزای فصلی ممکن است دچار اختلال شود.

برخی از مردم این سؤال را مطرح می‌کنند که آیا بهتر است طی یک فصل دو بار واکسن آنفلوانزا را دریافت کرد؟ مطالعاتی که تاکنون انجام شده است هیچ مزیتی را درزمینه‌ی دریافت دو بار واکسن آنفلوانزا طی یک فصل نشان نداده‌اند. مورد استثنا کودکانی هستند که برای اولین‌بار واکسن آنفلوانزا را دریافت می‌کنند. در هر صورت باتوجه‌به امکان کمبود واکسن، این ایده‌ی خوبی نیست.

دلیل دیگری نیز برای دریافت زودتر واکسن آنفولانزا وجود دارد: ایمنی جمعی. اساسا هرچه نسبت بیشتری از جمعیت واکسینه شوند، برای ویروس سخت‌تر می‌شود که کسی را پیدا کند که بتواند او را آلوده کند. اگر تعداد کافی از مردم قبل از اینکه ویروس شانسی برای انتشار داشته باشد، واکسینه شوند، ممکن است شیوع آنفلوانزا سرکوب شود. همچنین باتوجه‌به رعایت فاصله‌ی اجتماعی بیشتر از حالت معمول به خاطر ویروس کرونا، انتشار ویروس آنفلوانزا نیز سخت‌تر می‌شود. بنابراین به‌طورکلی ممکن است فصل آنفلوانزای خفیف‌تری در پیش داشته باشیم.