کبد ساخته‌شده در آزمایشگاه با موفقیت به موش پیوند زده شد

دانشمندان پس از رشد اندام‌های بیومهندسی شده در آزمایشگاه از سلول‌های برنامه‌ریزی شده پوست انسان، موفق شدند کبدهای کوچک انسانی را به موش پیوند بزنند. این آزمایش که هم‌اکنون روی موش‌ها انجام گرفت و توانست کبدهای سالمی را برای حیوانات فراهم کند، قطعا می‌تواند در آینده برای مشکل نارسایی کبدی یک روش فوق‌العاده باشد، زیرا از کار افتادگی کبد سالانه جان بیش از ۴۰ هزار نفر را در ایالات متحده می‌گیرد.

اگرچه هنوز انجام این روش روی انسان‌ها نیازمند کارهای زیاد و بررسی‌های مختلفی است، اما پژوهشگران معتقدند می‌تواند جایگزینی برای پیوند کبد باشد. در حال حاضر عمل پیوند کبد بسیار پرهزینه بوده و ذخایر اهدایی آن هم دارای محدود است.

یکی از نتایج مثبت این آزمایش، بهره‌گیری از روش تازه است تا بتوان به منظور ایجاد فرصت بیشتر برای آن افرادی که در لیست پیوند کبد قرار دارند، به طور موقت کارکرد کبد از کار افتاده را افزایش داد. در حال حاضر حدود ۱۴ هزار نفر در این شرایط قرار دارند که اکثر آن‌ها موفق به دریافت اهدای کبد نمی‌شوند.

آلخاندرو سوتو گوتررز، آسیب‌شناس (پاتولوژیست) از دانشگاه پیتسبرگ گفت «هدف ما در طولانی‌مدت، ایجاد اندام‌هایی است که بتوانند جایگزین اندام‌های از کار افتاده بدن شوند، اما در حال حاضر این روش می‌تواند همانند یک پل عمل کند. به عنوان مثال، در نارسایی حاد کبد، ممکن است به جای پیوند کبد، برای مدتی نیاز به تقویت کبد باشد.»

پژوهشگران برای پرورش کبدهای کوچک، سلول‌های پوست اهدا شده توسط داوطلبان را به وضعیت سلول‌های بنیادی برگردانند که از این طریق می‌توان سایر انواع سلول‌ها را کاشت، سپس به‌کمک هورمون‌ها و سایر مواد شیمیایی در سلول تغییر ایجاد کرده و آن‌ها را در آزمایشگاه پرورش دادند.

برای اینکه کبد انسان از زمان تولد به رشد کامل برسد، چیزی در حدود دو سال زمان لازم است، اما پژوهشگران توانستند تنها طی چند هفته، کبدهای کوچک انسانی را رشد دهند. پیوند کبد روی پنج موش انجام گرفت تا نتیجه به طور کامل مشخص شود. سپس بعد از گذشت چهار روز، حیوانات قربانی و تشریح شدند و مشخص شد که کبدهای پیوندی عملکرد موفقی دارند. نتایج آزمایشات نشان داد که این کبدها، اسیدهای صفراوی و اوره ترشح می‌کنند و همچنین پروتئین‌هایی در خون این موش‌ها مشاهده شد که همگی این عوامل نشان از عملکرد موفق کبد و عملکرد درست اندام‌ها است.

البته آزمایش پیوند کبد دچار موانعی همانند مشکلات جریان خون در اطراف بافت پیوندی نیز بود که غیرقابل کتمان است. همچنین این حیوانات باید چند روز پس از پیوند کبد هم تحت نظر باشند تا اطمینان حاصل شود که اندام پیوندی پس نمی‌زند و به درستی عمل خواهد کرد؛ در نتیجه امکان دارد این پیوند روی تمام حیوانات عملکردی مشابه نداشته باشد. با این حال، این دستاورد بسیار درخورتوجه و قابل تحسین است.

در همین‌حال، بهره‌گیری از روش جدید ممکن است به مدت زمان زیادی نیاز داشته باشد؛ زیرا باید آزمایشات متعددی روی گونه‌های مختلف موجودات زنده صورت گیرد و ایمن شدن آن برای انسان‌ها هم نیازمند بررسی‌ و زمان بیشتری است. آلخاندرو سوتو گوتررز درپایان گفت: «معتقدم این گامی بسیار مهم است، زیرا می‌دانم که می‌توان آن را انجام داد. شما می‌توانید اندامی کامل و کاربردی داشته باشید که از یک سلول پوست ساخته شده است.»