رشد سرخرگ اضافه در بازو، بیانگر تداوم تکامل انسان

پژوهشی که دکتر تگان لوکاس پژوهشگر دانشگاه فلیندرز و پروفسور هنبرگ و دکتر کوماراتیلاک، پژوهشگران دانشگاه آدلاید در مجله آناتومی منتشر کرده‌اند، نشان می‌دهد که از اواخر قرن نوزدهم وجود یک رگ در بازوی نوزادان انسان به‌طور چشمگیری افزایش یافته است.

«شریان یا سرخرگ میانی» (Median Artery)، رگ اصلی است که خون بازو و دست انسان را تأمین می‌کند. این سرخرگ برای اولین ‌بار در رحم مادر تشکیل می‌شود؛ اما پس از ایجاد دو سرخرگ دیگر در بزرگسالی، شریان میانی از بین می‌رود. در مشاهدات جدید مشخص شده است که درحال‌حاضر، بسیاری از افراد علاوه بر دو سرخرگ دیگر (تقریبا یک نفر از هر سه نفر)، شریان میانی را نیز در تمام دوران زندگی خود حفظ می‌کنند. این روند تکاملی - یعنی داشتن شریان میانی در ساعد و بازو کسانی که در ۸۰ سال آینده متولد می‌شوند - ادامه خواهد یافت.

سرخرگ‌های شعاعی و اولنار (زند زیرین) معمولاً در طی مراحل رشد در رحم جای سرخرگ میانی را می‌گیرند؛ بنابراین بدیهی است که بیشتر افراد بالغ شریان میانی ندارند؛ اما تعداد زیاد از بزرگسالان این شریان را حفظ می‌کنند. بنابراین فرد می‌تواند هر سه شریان را داشته باشد؛ زیرا سرخرگ میانی هیچ خطری برای سلامتی ندارد.

دکتر لوکاس، عضو این گروه پژوهشی، می‌گوید:

این مطالعه در مورد ظهور این سرخرگ در طی نسل‌های مختلف نشان می‌دهد که انسان‌های مدرن با سرعت بیشتری نسبت به هر زمان دیگری در ۲۵۰ سال گذشته در حال تکامل هستند. از قرن هجدهم، آناتومیست‌ها در حال بررسی وجود این شریان در افراد بالغ بوده‌اند و مطالعه ما نشان می‌دهد که وجود این سرخرگ به‌وضوح در حال افزایش است. میزان وجود این سرخرگ در متولدین اواسط دهه ۱۸۸۰ در حدود ۱۰ درصد گزارش شده؛ درحالی‌که این میزان در متولدین اواخر قرن بیستم به میزان ۳۰ درصد افزایش یافته است. بنابراین در یک دوره نسبتا کوتاه، روند تکاملی افزایش قابل توجهی داشته است. این افزایش می‌تواند ناشی از جهش ژن‌های درگیر در توسعه رگ‌های میانی، مشکلات سلامتی مادران در دوران بارداری یا هر دو باشد. اگر این روند ادامه یابد، اکثریت مردم تا سال ۲۱۰۰ دارای سرخرگ میانی در بازوی خود خواهند بود.

وجود رگ میانی در بازو تنها یکی از نشانه‌های ادامه روند تکاملی انسان است. از جمله سایر نمونه‌های تغییرات آناتومی ‌انسان که با گذشت زمان مشاهده شده‌اند، می‌توان به افزایش وجود «مهره شکاف پنهان» (Pina Bifida Occulta)، اتصالات غیر طبیعی دو یا چند استخوان در پا، افزایش فقدان دندان عقل، ناپدید شدن «شریان تیروئید ایما» (Thyroidea Ima Artery- شاخه قوس آئورت) و افزایش وجود استخوان فابلا (استخوان کوچک پشت مفصل زانو) اشاره کرد.