استفاده از گل همیشه‌بهار برای مبارزه با آفت مخرب گوجه فرنگی

دانشمندان برای اولین‌بار تاثیر سلاح طبیعی گل همیشه‌بهار را برای حفاظت از گیاهان گوجه‌فرنگی درمقابل آفت مخرب مگس سفید تأیید کردند. پژوهشگران دانشکده‌ی علوم طبیعی و محیطی دانشگاه نیوکاسل مطالعه‌ای انجام دادند تا چیزی را که باغبانان سرتاسر جهان برای نسل‌ها آن را باور داشته‌اند، ثابت کنند: گل همیشه‌بهار مگس‌های سفید گوجه‌فرنگی را دفع می‌کند.

در این مطالعه که در مجله‌ی PLOS ONE منتشر شد، متخصصان، لیمونین (که توسط گل همیشه‌بهار آزاد می‌شود) را به‌عنوان ترکیب اصلی مسئول دور نگه‌داشتن مگس سفید از گوجه‌فرنگی شناسایی کردند. این حشرات از بوی لیمونین فرار می‌کنند.

این مطالعه دارای ظرفیت معرفی یک روش ایمن و ارزان‌تر به‌جای آفت‌کش‌ها است. از آنجایی که لیمونین مگس‌ها را بدون کشتن دور می‌کند، استفاده از این ماده‌ی شیمیایی نباید منجر به ایجاد مقاومت شود و مطالعه نشان داده است که این ماده روی کیفیت محصول تاثیری ندارد. تمام کاری که برای دور کردن مگس‌های سفید باید انجام شود، قرار دادن گل‌های همیشه‌بهار در میان بوته‌های گوجه‌فرنگی‌ یا آویزان کردن ظرف‌های کوچک حاوی لیمونین درمیان بوته‌های گوجه‌فرنگی است، به‌صورتی که بوی آن در شاخ و برگ بوته‌های گوجه‌فرنگی پخش شود. این گروه پژوهشی تحت هدایت دکتر کولین تاش و نایل کانبوی، نشان داده‌اند که شاید بتوانیم محصولی شبیه به خوشبوکننده‌های هوا تولید کنیم که حاوی لیمونین خالص باشد و در گلخانه‌ها آویزان شده و موجب دور شدن مگس‌های سفید شود. نایل گفت:

ما با باغداران زیادی که می‌دانستند گل همیشه‌بهار در حفاظت از گوجه‌فرنگی دربرابر مگس‌های سفید مؤثر است، صحبت کردیم ولی این موضوع هیچ‌گاه به‌صورت علمی مورد بررسی و آزمایش قرار نگرفته بود. ما متوجه شدیم که ماده‌ی شیمیایی که به مقدار زیادی از گل‌های همیشه‌بهار آزاد می‌شود، لیمونین است.

این امر بسیار هیجان‌انگیز است زیرا لیمونین ارزان است، ضرری ندارد و استفاده از آن نسبت‌به آفت‌کش‌ها بسیار بی‌خطرتر است، به‌خصوص که لازم نیست روی خود گیاه استفاده شود و تنها رایحه‌ی ملایمی است که در هوا وجود دارد. بیشتر آفت‌کش‌ها روی محصولات کشاورزی اسپری می‌شوند. این عمل تنها آفت مورد نظر را نمی‌کشد بلکه هر چیزی ازجمله دشمنان طبیعی آفات را نیز از بین می‌برد. لیمونین حدود ۹۰ درصد از روغن موجود در پوست مرکبات را تشکیل می‌دهد و به‌طور معمول در خوشبوکننده‌های خانگی و مواد دافع حشرات دیده می‌شود. دکتر تاش گفت:

ظرفیت قابل توجهی در زمینه‌ی موارد مصرف لیمونین در محیط بسته یا محیط باز وجود دارد، ازطریق کاشت گل‌های همیشه‌بهار نزدیک گوجه‌فرنگی‌ها یا استفاده از لیمونین خالص. یکی از مزایای مهم دیگر استفاده از لیمونین این است که این ماده نه‌تنها برای زنبورها بی‌خطر است بلکه گیاه همیشه‌بهار شهدی برای زنبورها که از لحاظ گرده‌افشانی بسیار مهم هسنتد، مهیا می‌کند. باید از هر روش کنترل مگس‌های سفید که موجب کاهش استفاده از آفت‌کش‌ها شود و افزایش در تنوع زیستی گیاهی و جانوری را در سیستم‌های کشاورزی و گلخانه‌ای به‌همراه داشته باشد، استقبال شود.

پژوهشگران دو آزمایش گلخانه‌ای بزرگ انجام دادند. در آزمایش اول که در آن از گل‌های همیشه‌بهار فرانسوی استفاده کردند، نشان دادند که این اثرات وجود دارد و گل‌های همیشه‌بهار، گیاهان همراه موثری برای دور کردن مگس‌های سفید از بوته‌های گوجه‌فرنگی هستند. پژوهشگران در آزمایش دوم، توسط دستگاهی ترکیبات شیمیایی گازی و ترکیبات فرار منتشرشده از گیاهان را شناسایی کردند و توانستند مشخص کنند که دقیقا چه مواد شیمیایی از گل‌های همیشه‌بهار آزاد شده است.

علاوه‌بر‌این، آن‌ها درمورد این موضوع بررسی کردند که آیا کاشت پراکنده‌ی گیاهان همیشه‌بهار همراه دیگر گیاهان همراه که مگس‌های سفید آن‌ها را دوست ندارند، اثر دفع‌کنندگی را کم یا زیاد می‌کند. نتایج نشان می‌داد گیاهان دیگری هم می‌توانند موجب دفع این آفات شوند.

مگس‌های سفید بالغ، حشرات کوچک بید مانندی هستند که از شیره‌ی گیاهان تغذیه می‌کنند. آن‌ها ازطریق انتقال ویروس‌های مختلف و تحریک رشد کپک روی گیاه خسارات شدیدی به محصول وارد می‌کنند. دکتر تاش گفت:

تغذیه‌ی مستقیم مگس‌های بالغ و لاروها از گیاه منجر به ترشح مقدار زیادی عسلک توسط گیاه می‌شود. ترشح عسلک موجب می‌شود روی برگ گیاه پوشانده شود و ظرفیت فتوسنتز گیاه کاهش یابد و میوه نیز غیرقابل فروش شود.

پژوهشگران قصد دارند مطالعات بیشتری روی توسعه‌ی ترکیبی از سه گیاهِ همراه که سه آفت مهم گیاه گوجه‌فرنگی (مگس سفید، کنه‌ی تارتن و تریپس) را دفع می‌کنند، انجام دهند. آن‌ها همچین درنظر دارند که در بلندمدت راهنمایی درمورد استفاده از گیاهان همراه به‌عنوان روش جایگزین استفاده از آفت‌کش‌ها تهیه و منتشر کنند.