چرا در آینده، ورزشکاران مسن بیشتر خواهند شد؟

در ورزش، سن اوج، همیشه گذرا است و می‌تواند حتی تا اوایل بیست سالگی فرد هم باشد. اما دیگر این‌طور نیست. جف برکوویچی، روزنامه‌نگار و نویسنده کتاب: «ادامه بازی: علمی جدید برای عملکرد عالی در هر سنی (Play On: The New Science of Elite Performance at Any Age)»، بر این عقیده است که در آینده، به شمار ورزشکاران موفق و مسن‌ افزوده خواهد شد.

برکوویچی می‌گوید که از پنج سال قبل، متوجه شده است که دیگر، بهترین ورزشکاران جهان لزوما جوان‌ترین‌ها نیستند. جف برکوویچی برای اینکه این موضوع را به طور کامل تجزیه و تحلیل کند، با صدها ورزشکار و مربی مصاحبه کرد تا اسرار طول عمر ورزشی را کشف کند.

برکوویچی مصاحبه‌ای با خبرگزاری The Verge انجام داده و در مورد مسائل مختلفی از تاثیر افزایش سن و ژنتیک روی بدن و همچنین نحوه‌ی ارتقای عملکرد ورزشکاران به‌وسیله فناوری صحبت کرده است.

 چه چیزی شما را علاقه‌مند به نوشتن این کتاب کرد؟ شما اشاره کرده‌اید که در ۳۰ سالگی دوباره شروع فوتبال بازی کردن کردید و متوجه شدید که دیگر در آن خیلی خوب نیستید، آیا این موضوع به ژنتیک فرد بستگی دارد؟

خبر خوب این است که من در فوتبال از ابتدا هم خوب نبودم، هیچ مهارتی نداشتم که از دست داده باشم. در اواسط دهه‌ی ۳۰ زندگی‌ام به فوتبال علاقه‌مند شدم و این اولین باری بود که سنم از لحاظ فیزیکی خیلی تحت تاثیرم قرار داد. من مصدومیت‌ها و یک جراحی اضطراری را پشت سر گذاشته‌ام که مدت زیادی خانه‌نشینم کرد و در نتیجه همان جراحی هم وقت خود را با تماشای مسابقات ورزشی از تلویزیون پر کردم.

جف برکوویچی، روزنامه‌نگار و نویسنده

و واقعا بعد از این بود که متوجه این پدیده شدم که بهترین ورزشکاران جهان، افرادی هستند که بیش از ۳۰ سال سن دارند، حتی مسن‌تر از من و این ورزشکاران بهترین عملکرد دوران ورزشی خود را پشت سر گذاشته بودند که به سن اوج شناخته می‌شود.

چه مدت است که پدیده «اوج ورزشکاران مسن‌تر» اتفاق می‌افتد؟

پاسخ به این سوال واقعا دشوار است. اطلاعات آماری زیادی وجود دارد، این موضوع در ورزش‌های مختلف متفاوت است و روند و ضدروندهایی هم در این موضوع دخیل است. من تمرکزم را روی ۱۵ تا ۲۰ سال قبل حدود سال ۲۰۰۰، گذاشته‌ام. در واقع حوالی قرن جدید بود که به عنوان مثال، دونده‌های آمریکایی شروع به تمرین در ارتفاعات، کار با وزنه در زمان استراحت کردند که روی آن‌ها اثرات قابل‌توجهی گذاشت.

وقتی که سن بالاتر می‌رود، چه اتفاقی برای بدن ما می‌افتد؟ پروسه‌های مختلفی وجود دارد، اما تغییرات بزرگی که موجب عقب نگه داشتن ما می‌شود؛ چه هستند؟

دو مورد را مهم می‌دانم. مورد اول اینکه، بدن در جوان‌سازی و ترمیم خود بدتر می‌شود که بدیهی است روی هر کل سیستم بدن تاثیر می‌گذارد. مسئله دیگر قدرت و ضعیف‌تر شدن کلی بدن است. به همین دلیل است که ورزشکاران استقامتی نسبت به ورزشکاران قدرتی (مانند دوندگان دوی سرعت، ورزشکاران پرش طول و فوتبال آمریکایی)، دوره‌ی اوج دیرتری دارند.

ژنتیک در حال حاضر موضوعی داغ است. ژنتیک چه چیزی به ما در مورد ورزشکار می‌گوید و تا چه مدتی می‌توانیم به بهبود ادامه دهیم؟

این یک سوال واقعا وسوسه‌برانگیز است، زیرا ما شروع به دانستن برخی موارد کرده‌ایم، اما تا پاسخ دادن به این پرسش‌ها فاصله زیادی داریم. با شخصی به نام استوارت کیم، یک متخصص ژنتیک در دانشگاه استنفورد صحبت می‌کردم، او یکی از معدود افرادی است که به دنبال ژنتیک طول عمر ورزشی و ژنتیک ورزشکاری است و تلاش می‌کند که ارتباطی بین این دو پیدا کند. اما هنوز خیلی چیزها را نمی‌دانیم.

این اطلاعات ژنتیکی، چه نقشی در مذاکرات و عقد قراردادهای ورزشکاران ایفا خواهد کرد؟

سوال فوق‌العاده پرباری است. همان‌طور که ما قادر به اندازه‌گیری مواردی که قبلا قابل سنجش نبوده‌اند می‌شویم این اطلاعات هر دو به طور بالقوه موجب توانمندسازی و همچنین به طور بالقوه مایوس‌کننده‌ می‌شوند. به عنوان مثال، اگر شما می‌دانید که در معرض خطر بالای پارگی رباط صلیبی قرار دارید و تیم ورزشی شما هم این موضوع را می‌داند، این موضوع می‌تواند موجب کاسته شدن از ارزش‌گذاری (قیمت انتقال) ورزشکار شود. این مسئله در آینده، احتمالا در امضای قرارداد نقش اصلی را ایفا می‌کند و به موضوعی مهم تبدیل خواهد شد.

به جز ژنتیک، چگونه تمرینات و پیشرفت‌های فناوری می‌تواند سن اوج را به عقب بیاندازد؟

دو مورد مهم و امیدوارکننده در خصوص فناوری‌های مرتبط به تمرین‌های ورزشی وجود دارد. مورد اول، بهره بردن از رویکردی پیچیده برای مقابله ورزشکاران و مربیان در مقابل انباشت خستگی است. شاهد این هستیم که برنامه‌های عملکرد ورزشکاران در ورزش‌هایی مانند بسکتبال و فوتبال بسیار ساختارمندتر می‌شود. و فناوری‌هایی هم برای نظارت بر حجم تمرین‌های ورزشی به کار گرفته می‌شوند.

روی جلد کتاب: «ادامه بازی: علمی جدید برای عملکرد عالی در هر سنی»

یک مثال واقعا ساده تردمیل ضدجاذبه (AlterG Treadmill) است که می‌تواند برای کاهش وزن بدن شما برنامه‌ریزی شوند. اساسا با این دستگاه‌ها می‌توانید جاذبه را بالا یا پایین ببرید تا مقادیر مختلفی فشار روی بدن اعمال کنید. کاربرد اصلی این دستگاه برای توانبخشی ورزشکاران است، اما می‌تواند در برنامه‌های تمرینی هم مورد استفاده قرار گیرد.

همچنین کاتسو (Kaatsu) فناوری تمرینی با محدودیت جریان خون است. در این نوع تمرینات، شریان‌بندهایی، خون را در حین ورزش در عضلات به دام می‌اندازند. به دلایلی که برای فردی غیر فیزیولوژیست (و شامل من هم می‌شود) واضح نیست، اساسا بدن فرد را به پاسخ به تمرین ترغیب می‌کند، گویی فرد تمریناتی خیلی شدیدتر از آنچه انجام داده را پشت سر گذاشته است. من با دو بطری کوچک آب معدنی تمرین جلو بازو انجام دادم و احساس می‌کردم با دمبل‌های ۱۰ کیلویی تمرین کردم.

این روش تمرینی کاربردهای واضحی در توانبخشی دارد که در حال حاضر به طور گسترده‌ای هم برای آن مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما شرکت‌هایی از ژاپن تا آمریکا که این محصول را خریداری کرده‌اند، فکر می‌کنند که این دستگاه در ورزش کاربردهای بسیار گسترده‌تری دارد، زیرا بسیاری از ورزشکاران نیاز به دریافت حجم تمرینی مناسبی دارند، اما در همین حال، نمی‌خواهند بدن خود را پیش از موعد با تنش مواجه کنند.

ما در یک لحظه واقعا جالب زندگی می‌کنیم. ما تام بریدی و  سرنا ویلیامز را می‌بینیم و به خود می‌گوییم کاری که آن‌ها انجام می‌دهند چقدر شگفت‌انگیز است. البته این منطقی است که تصور کنیم، ورزشکاران مسن‌تر بهتر هستند. مزایایی که از تجربه و بلوغ حاصل می‌شود بسیار عالی است، اگر بتوانید وضعیت بدنی را از معادله خارج کنید یا دوره اوج آن را به عقب بیاندازید، می‌توانید به این نتیجه برسید که بهترین ورزشکاران ۳۵ یا ۴۰ سال دارند. و فکر می‌کنم این اتفاق گسترده‌تر خواهد شد و در آینده، قهرمانان ۳۵ و ۴۰ ساله بیشتری در جهان خواهیم داشت.