قدیمی ترین نمونهی DNA از انسان نئاندرتال در ایتالیا استخراج شد
در سال ۱۹۹۳ گروهی غارشناس به طور اتفاقی موفق به کشف مرد آلتامورا در اعماق غار کارستیک در نزدیکی شهر آلتامورا میشوند. این منطقه بسیار غنی از یافتههای ماقبل تاریخ است، منجمله ردپای یک دایناسور. اسکلت مرد آلتامورا به صورت تقریباً کامل و در بهترین شرایط ممکن توسط لایههای کلسیت محافظت میشود، این اسکلت به صورت سر و ته به بدنهی غار جوش خورده است. سالم ماندن معجزه آسای mtDNA به دانشمندان اجازهی تجزیه و تحقیق بر روی آن را داده است. این اسکلت در عمق ۸ متری غار و در تونلی ۶۰ متری که از یک سو به حفرهای بزرگ و از سمت دیگر به یک غار متصل است خوابیده بود. غارشناسان در هنگام مطالعهی تودههای مرجانی به طور اتفاقی این جمجمه را یافتهاند. بجز جمجمه و بخشی از شانه بقیهی اسکلت در لایههای کلسیت مدفون شده است. محققان احتمال میدهند که نئاندرتال بخت برگشته در آن تونل به دام افتاده و بر اثر گرسنگی و تشنگی از بین رفته است؛ با گذشت زمان رسوبات سنگ آهک بقایای وی را تا چندین هزار سال بعد محافظت کرده است.
اگرچه در اروپای شرقی بقایای دیگری از انسانها نئاندرتال یافت شده اما هیچکدام به خوبی مرد آلتامورا سالم و دست نخورده باقی نمانده است. پس از گذشت سالها از کشف این اسکلت اطلاعات ما از آن فقط به عکسها و نمونه گیری از کلسیتهای نزدیک اسکلت محدود شده بود تا سرانجام ۶ سال پیش به دانشمندان اجازه داده شد قطعهی کوچکی از کتف اسکلت را برداشت کرده و بر روی آن آزمایشهایی انجام دهند، آزمایشهایی که اکنون به نتیجه رسیدهاند. بررسی اولیهی DNA مرد آلتامورا را متعلق به نژادی که از ۴۰ تا ۲۰۰ هزار سال پیش در اروپا زندگی میکرده نشان داده و تحقیقات بیشتر عمر این نئاندرتال را حدود ۱۵۰ هزار سال تخمین میزند. بررسی نیمه عمر اورانیم-توریون مشخص میکند که کلسیمی که بر روی اسکلت اشباع شده عمری ۱۳۰ تا ۱۷۲ هزار ساله دارد و به میانهی عصر دوم یخبندان باز میگردد. با استخراج DNA این اسکلت و تحلیل ژنومی کدهای آن میتوان به اطلاعات زیادی در مورد این نسل منقرض شده و نسبت آنها با نسل کنونی انسانها دست پیدا کرد.