تماشا کنید: شکستن دیوار صوتی توسط اف/ای-۱۸ بر فراز ناو هواپیمابر
در هوانوردی، دیوار صوتی نقطهای است که اگر متحرک بخواهد به مافوق صوت برسد باید از آن عبور کند. علیرغم اینکه سرعت صوت وابسته به عواملی چون چگالی، دما و رطوبت است، اما در حالت استاندارد و در دمای ۲۰ درجهی سانتیگراد، حرکت با سرعت ۱۲۲۴ کیلومتر در ساعت، حرکت برابر سرعت صوت است. در صنعت هوانوردی، سرعت صوت اصطلاحا ماخ نامیده میشود.
جذابترین موضوع، زمانی که دیوار صوتی شکسته میشود، ایجاد تودهای در کنار شی در حال حرکت است. شاید این سوال برای شما مطرح شده باشد که علت تشکیل این توده چیست؟ عامل اصلی ایجاد دیوار صوتی، امواج ضربهای است که در واقع تغییر ناگهانی در فشار و دمای یک لایه از هوا است. این تغییر ناگهانی به لایههای دیگر نیز منتقل میشود و این انتقال در قالب یک موجود در هوا پیش روی چشم ناظرین شکل میگیرد. در سرعتهای نزدیک به صوت، ضریب تراکم هوا به ۱۶ درصد میرسد و این هوای متراکم در جلوی بال یا لبهی هواپیما، متراکم شده و دما و فشار به طرز قابل توجهی افزایش مییابد. میتوان حرکت هواپیما در این حالت را به حرکت قایق تندروی روی آب شبیه دانست. در این حالت خطی سفید رنگ در پشت هواپیما تشکیل میشود که هر روز در آسمان شاهد آن هستیم. علت تشکیل این رد سفید، دور شدن ذرات از هواپیما است، اما در سرعت صوت، دیگر فرصتی برای ذرات برای دور شدن از هواپیما وجود ندارد و از اینرو تودهی مورد نظر در اطراف شی پرنده تشکیل میشود.
با حرکت هواپیما نزدیک سطح، به دلیل وجود بخار آب، توده بهراحتی تشکیل میشود که این موضوع با صدای رعد و برق مانندی نیز همراه است. در ویدئویی که در ادامه میتوانید تماشا کنید، یک فروند جنگندهی f/A-18 با عبور از روی ناو هواپیمابر، امکان ثبت این لحظات را به ناظران داده است. اف/ای-۱۸ از سال ۱۹۹۹ میلادی و بهعنوان جانیشین اف-14 تامکت (که هم اکنون در نیروی هوایی کشورمان خدمت میکند)، در ناوهای هواپیمابر آمریکا به انجام وظیفه مشغول است.