صدای مشترک مدیران فینتک: رشد نوآوری در گرو تغییر رفتار رگولاتور و مشارکت بانکهاست
در پنل «چالشگران بانکی: بازآفرینی بازارهای مالی» در حاشیه رویداد «فینتک ایران ۱۴۰۴»، مدیران چند بازیگر بزرگ اکوسیستم مالی دیجیتال ضمن تأکید بر ضرورت نظارت در صنعتی که با «پول مردم» سروکار دارد، از رفتار پیشبینیناپذیر و رویکرد بازدارنده تنظیمگر، نبود سازوکارهایی مثل سندباکس و نیز کمبود سرمایهگذاری بهعنوان موانع اصلی رشد نوآوری در فینتک ایران یاد کردند.
به گزارش زومیت این پنل با حضور محمد نژادصداقت (مدیرعامل داتین)، علی تیموری شندی (مدیرعامل گروه مالی کاریزما)، مجید حسامی (بنیانگذار و مدیرعامل اسنپپی) و امید ترابی (مدیرعامل دیجیپی) برگزار شد و نیما نامداری مدیریت آن را برعهده داشت.
«نظارت باید باشد»؛ تأکید داتین بر حساسیت صنعت مالی
محمد نژادصداقت با اشاره به اینکه صنعت مالی مستقیماً با دارایی مردم در ارتباط است، اصل «رگولیشن» را ضروری دانست و گفت حتی با وجود انتقادها، وجود نظارت و تنظیمگری در این حوزه اجتنابناپذیر است.
نوآوری بدون چارچوب روشن ممکن نیست
علی تیموری شندی فضای فعالیت در بازار مالی را با سایر صنایع متفاوت توصیف کرد و گفت در این حوزه نمیتوان صرفاً با یک ایده وارد اجرا شد؛ چراکه بازار حساس است و تنظیمگر معمولاً با ایدههای نو و خلاقانه بهسادگی کنار نمیآید. او همچنین هشدار داد ارائه سرویس «بدون مجوز» توسط برخی پلتفرمها میتواند به اعتماد عمومی و نگاه رگولاتور لطمه بزند
تیموری شندی در ادامه، ریشه کندی تحول در بانکداری را تا حدی به ساختار تاریخی مالکیت دولتی/حاکمیتی بانکها نسبت داد، هرچند شکلگیری بخش خصوصی قدرتمند در سالهای اخیر را نشانهای از امکان تغییر دانست.
بهجای «بستن»، «آلترناتیو» بدهید
مجید حسامی با پذیرش ضرورت رگولاتوری، پرسش محوری را «کارنامه آسیب به پول مردم» دانست و با اشاره به نمونههایی در نظام بانکی، تأکید کرد وزن ریسک و خسارت لزوماً از سمت فینتکها نیست. او همچنین گفت اگر تنظیمگر از ابتدا از مقیاس رشد برخی پلتفرمها مانند اسنپ و دیجی کالا مطلع بود، احتمالاً برخورد متفاوتی میداشت.
حسامی یکی از تفاوتهای کلیدی ایران با استانداردهای جهانی را اینطور صورتبندی کرد: در بسیاری از کشورها رگولاتور برای نوآوری مسیر جایگزین، چارچوب آزمایشی و سندباکس تعریف میکند، اما در ایران غالباً رویکرد «محدودسازی/انسداد» دیده میشود و همین باعث میشود بخشی از استارتاپها در مسیر رشد شکست بخورند.
او در بخش آیندهنگری هم گفت احتمالاً در یکی دو سال آینده جهش بزرگی رخ نمیدهد، اما در افق پنجساله میتوان به تغییرات مهم امیدوار بود—بهشرطی که بانکها به جای رقابت فرسایشی، به مدل مشارکت با فینتکها برسند؛ مدلی که به گفته او در بسیاری از بازارهای جهانی جا افتاده و تنش سنتی «بانک–فینتک» را کاهش داده است.
دیجیپی: کمبود سرمایهگذاری، ترمز رشد
امید ترابی از ریسکپذیر نبودن سرمایهگذاری در این حوزه گفت و آن را یکی از دلایل عقبماندگی برخی پروژهها دانست. او برای توضیح تفاوت نتایج در بازار، به مثالهایی از نئوبانکها اشاره کرد که چگونه «ریسککردن و هزینهکردن» میتواند مسیر موفقیت را تغییر دهد.
ترابی همچنین با تمرکز بر لندتک و BNPL، مدعی شد سهم خرید اعتباری از بازار تسهیلات خرد و تعداد سفارشهای روزانه هنوز به سطح اثرگذاری نرسیده و «بزرگشدن بازیگران» و گرفتن سهم معنادار از بازار را از مأموریتهای اصلی سالهای آینده عنوان کرد.
به گفته نیما نامداری، پنلیست این گفتگو خروجی مشترک این پنل یک پیام سه بخشی بود:
- اصل رگولاتوری در مالی ضروری است چون پای پول مردم در میان است و مشکل سرمایه گذاری در این حوزه وجود دارد.
- اما بدون پیشبینیپذیر شدن تنظیمگری و تعریف «مسیرهای قانونی برای آزمون نوآوری» (مثل سندباکس)، بهعلاوه تقویت سرمایهگذاری و مشارکت بانکها با فینتکها، رشد پایدار و نوآورانه در اکوسیستم مالی دیجیتال ایران سخت خواهد بود.
- خود استارتاپها و فینتکها نیز باید تلاش کنند و به باور اینکه باید به سهم بازار برسند دست پیدا کنند.