ائتلاف دیجیتال، آنسوی بحران؛ تجارت الکترونیک ایران بهدنبال تابآوری و حکمرانی نوین
رویداد روز ملی تجارت الکترونیکی و اقتصاد دیجیتال (۷۲۴) امسال با شعار «ائتلاف دیجیتال، آنسوی بحران» برگزار شد؛ جایی که فعالان و مدیران حوزه ICT بر نقش تجارت الکترونیک در تابآوری اقتصاد کشور، ضرورت اصلاح قوانین قدیمی و لزوم حرکت بهسمت حکمرانی مشارکتی تأکید کردند.
به گزارش زومیت، این رویداد با همراهی انجمن تجارت الکترونیکی ایران و سازمان نظام صنفی رایانهای کشور برگزار شد و فضایی برای مرور دستاوردها، بررسی چالشها و ارائه راهکارهای تازه در مسیر توسعه اقتصاد دیجیتال ایران فراهم آورد.
از کرونا تا جنگ ۱۲ روزه؛ نقش تجارت الکترونیک در تابآوری کشور
علی حکیمجوادی، رئیس نصر کشور، در سخنرانی خود با یادآوری دوران کرونا و نیز جنگ ۱۲ روزه اخیر، گفت: «تنها گروهی که در آن روزهای سخت همچنان خدمترسانی میکردند فعالان تجارت الکترونیک بودند؛ از پلتفرمهای دارویی و پزشکی آنلاین گرفته تا تاکسیهای اینترنتی. همان زمان بود که کشور به نقش این حوزه در تابآوری پی برد.»
او با اشاره به رشد چشمگیر ارزش تجارت الکترونیک ایران افزود: «در سال ۱۴۰۲ ارزش تجارت الکترونیک به بیش از ۳۱۸۸ همت رسید که نسبت به سال قبل ۷۳ درصد رشد داشت. این رقم در سال ۱۴۰۳ به ۴۵۰۰ همت رسیده و پیشبینی میشود تا پایان ۱۴۰۴ از ۹ هزار همت عبور کند.»
حکیمجوادی همچنین از بازنگری قانون تجارت الکترونیک پس از ۲۰ سال خبر داد و ابراز امیدواری کرد انجمنها و بخش خصوصی در این فرآیند نقشآفرینی مؤثر داشته باشند.
اقتصاد دیجیتال فقط ۲.۵ درصد GDP؛ عقبماندگی در مقایسه منطقه
میثم بشیری، مدیر نوآوری انجمن تجارت الکترونیکی ایران، با استناد به آمار Statista گفت: «سهم اقتصاد دیجیتال از تولید ناخالص داخلی در ایران تنها ۲.۵ درصد است؛ در حالی که این رقم در کشورهای منطقه تا ۸ درصد هم میرسد.»
به باور او، مشکل اصلی در نبود استراتژی توسعه و نگاه ابزاری به تجارت الکترونیک است: «ما باید از نگاه لوکس به تجارت الکترونیک عبور کنیم و آن را به ابزاری برای عبور از بحرانها بدل کنیم؛ از تحریمها تا بحرانهای اینترنتی. اولین گام هم سرمایهگذاری روی زیرساختهای ارتباطی و اعتماد دولت به حکمرانی مشارکتی است.»
بشیری افزود: «در دنیا مسیر از اینماد به سمت تراستای رفته است؛ مدلی که در آن دولت، کسبوکارها و مصرفکنندگان بهطور مشترک در اعتمادسازی و نظارت مشارکت دارند. ایران هم باید به این سمت حرکت کند.»
از تحریمها تا فیلترینگ؛ چالشهای قدیمی پابرجاست
محمد وحیدی، مدیر استانداردسازی انجمن علمی تجارت الکترونیک، در این رویداد تأکید کرد که پایداری کسبوکارها باید در اولویت باشد: «تجارت الکترونیک میتواند ابزار تابآوری صنایع باشد، اما خود این حوزه هم باید تابآور شود. محدودیتهای اینترنتی و سیاستهای سلیقهای مانع این تابآوری هستند.»
او هشدار داد فیلترینگ و وابستگی بالای کاربران به VPN به چالشی جدی بدل شده است: «بیش از ۸۰ درصد کاربران از VPN استفاده میکنند و این موضوع نهتنها به اقتصاد دیجیتال آسیب میزند بلکه اعتماد عمومی را هم کاهش میدهد.»
ائتلاف دیجیتال؛ مسیری برای حکمرانی نوین
سخنرانان در بخشهای مختلف رویداد بر یک نکته مشترک تأکید داشتند: بدون همکاری دولت، بخش خصوصی و نهادهای مدنی، اقتصاد دیجیتال ایران نمیتواند به جایگاه واقعی خود برسد.
به باور کارشناسان، ابزارهایی مانند رمزارزها، شیوههای نوین پرداخت و پلتفرمهای مبتنی بر هوش مصنوعی میتوانند به کشور در عبور از بحرانهای اقتصادی و تحریمی کمک کنند. اما برای تحقق این اهداف، باید نگاه امنیتی از روی اقتصاد دیجیتال برداشته شود و زمینه برای نوآوری و رقابت سالم فراهم شود.
مدیران این رویداد تاکید داشتند رویداد ۷۲۴ با شعار «ائتلاف دیجیتال، آنسوی بحران» تلاش کرده نشان دهد که تجارت الکترونیک صرفاً یک صنعت نوپا نیست، بلکه ابزاری برای تابآوری ملی است. از نگاه فعالان این حوزه، اگرچه اقتصاد دیجیتال ایران در مسیر رشد قرار دارد، اما بدون اصلاح قوانین قدیمی، توسعه زیرساختها و اعتمادسازی میان ذینفعان، این رشد نمیتواند به یک جهش پایدار منجر شود.