گزارش سال ۱۴۰۳ دیجی‌کالا: رشد ۹۰ درصدی درآمد در همکاری با ۴۶۶ هزار فروشنده

فروشگاه اینترنتی دیجی‌کالا در گزارش آماری سال ۱۴۰۳ خود جنبه‌های مختلفی از فعالیتش را واکاوی کرده است. با نگاهی به آمارهای ارائه‌شده در این گزارش می‌توان به این نتیجه رسید که رشد دیجی‌کالا طبق روال سال‌های گذشته همچنان ادامه دارد. 

گزارش سالانه دیجی‌کالا، بیش از یک مجموعه آمار و ارقام، تصویری از پویایی یک اکوسیستم بزرگ در دل اقتصاد دیجیتال ایران است. در سالی که گذشت، رهبر تجارت الکترونیکی در ایران با تکیه بر نوآوری و هوش مصنوعی، دو بال اصلی خود، یعنی «بازارگاه» (Marketplace) و «فناوری‌های مالی» (Fintech)، را تقویت کرد تا نه‌تنها به مشتریانش در ایران، بلکه به هزاران فروشنده در سراسر کشور، ابزارهای رشد و بقا ارائه کند.

دیجی‌کالا در این گزارش اعلام کرده که سهم خرده‌فروشی آنلاین در ایران به عدد ۶.۴ درصد رسیده و از کل این بازار، دیجی‌کالا سهمی ۲۸ درصدی در اختیار دارد. ۳۲ درصد بازیگران این بازار متشکل از ۲۰۰ هزار فروشگاه آنلاین دیگر هستند و ۴۰ درصد بازار نیز به تجارت اجتماعی تعلق دارد.

۵.۵ میلیون متوسط بازدید روزانه دیجی‌کالا در سال گذشته بوده است. سالی که دیجی‌کالا با همکاری بیش از ۴۶۶ هزار فروشنده به تنوع کالایی ۱۴.۵ میلیونی رسیده و متوسط جست‌وجوی روزانه ۴.۴ میلیونی را به ثبت رسانده است. دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۳ بیش از ۱۱۰ هزار و ۵۰۰ همکار داشته و ظرفیت پردازش یک میلیون کالا در روز را داشته است.

نیروی محرکه اصلی دیجی‌کالا، فروشندگان آن هستند. در سال ۱۴۰۳، تعداد فروشندگان این پلتفرم با رشد ۱۱.۳۲ درصدی به ۴۶۶ هزار و ۱۶۹ نفر رسید؛ گویی دیجی‌کالا بازاری به وسعت ۱۱۶۵ برابر بازار بزرگ تجریش تهران ساخته است.

این فروشندگان از همه نقاط ایران، از تهران (با بیش از ۱۵۰ هزار فروشنده) تا کهگیلویه و بویراحمد (با ۸۱۱ فروشنده)، کالاهای خود را عرضه می‌کنند. این توزیع جغرافیایی گسترده نشان می‌دهد که دیجی‌کالا به سکوی پرتابی برای کسب‌وکارهای کوچک در سراسر کشور تبدیل شده است.

وجود بیش از ۴۶۶ هزار فروشنده از ۱۶۱۵ شهر و روستا و بیش از ۵.۲ میلیون مشتری در شهرهای غیر از تهران، نشان می‌دهد که دیجی‌کالا فروشگاهی مختص ساکنین پایتخت نیست و به تمامی کشور خدمات ارائه می‌دهد. البته استان‌های تهران، البرز و اصفهان بیشترین مشتریان را دارند و بوشهری‌ها مانند سالیان گذشته همچنان رکورددار گران‌ترین خریدها هستند.

این گستره وسیع جغرافیایی، نشان از همه‌گیر شدن فرهنگ خرید آنلاین و دسترسی برابر به کالاها در سراسر کشور دارد که به آن عدالت اجتماعی گفته می‌شود.

دیجی‌کالا در سال ۱۴۰۳ مانند اکثر کسب‌وکارهای دنیا سرمایه‌گذاری بی‌سابقه‌ای روی هوش مصنوعی انجام داد و این فناوری را در لایه‌های مختلف عملیات و تجربه کاربری خود پیاده‌سازی کرد. در ادامه به بخش‌های کلیدی این حوزه اشاره می‌شود.

• تجربه کاربری هوشمند: قابلیت‌هایی مثلجست‌وجوی تصویری و توصیفی (با ۲۹۸ هزار و ۳۹۷ هزار جست‌وجوی انجام‌شده) به کاربران اجازه می‌دهد بدون نیاز به نام دقیق کالا، محصول مورد نظرشان را پیدا کنند.
• خلاصه‌سازی نظرات: هوش مصنوعی، نظرات ده‌ها هزار کاربر را خلاصه می‌کند تا خریداران در کمترین زمان ممکن، نکات مثبت و منفی کالا را از دیدگاه دیگران بخوانند. این قابلیت، رضایت ۹۰ درصدی کاربران را به همراه داشته است.
• عملیات و لجستیک: هوش مصنوعی در بخش عملیات برای پیش‌بینی بار کاری مراکز پردازش، مدیریت ترافیک خطوط تولید و حتی پیش‌بینی رفتار فروشندگان به کار گرفته شد. این بهینه‌سازی‌ها، افزایش ۱۵ درصدی بهره‌وری و کاهش زمان رسیدگی به درخواست‌های خدمات پس از فروش را به دنبال داشته است.
• منابع انسانی: حتی در این بخش نیز، ابزارهای هوشمند به کار گرفته شدند. پلتفرم «زیگو»، یک چت‌بات هوشمند، به پرسش‌های پرتکرار کارکنان پاسخ می‌دهد و پلتفرم «مسیر»، مدیریت حمل‌ونقل ۷۵ اتوبوس را به صورت هوشمند انجام می‌دهد.

دیجی‌کالا در سال گذشته تنها به دنیای دیجیتال محدود نماند و با افتتاح فروشگاه فیزیکی خود، یک مدل کسب‌وکار هیبریدی را معرفی کرد. این فروشگاه، که در آن کالاهای دیجیتال و موبایل به فروش می‌رسد، با امکاناتی مانند اتاق بازی و اتاق صدا، توانست در سال ۱۴۰۳ بیش از ۲۰۰ هزار بازدیدکننده جذب کند.

در کمپین‌های بلک فرایدی و «۳۰ روز، ۳۰ کالای شگفت‌انگیز»، این فروشگاه رکوردهای بی‌سابقه‌ای در رشد فروش داشت و فروش روزانه خود را ۳ برابر افزایش داد. گفتنی است تاسیس فروشگاه‌های فیزیکی این مجموعه ادامه دارد و چندی پیش اولین سوپرمارکت فیزیکی دیجی‌کالا نیز تاسیس شد.

در کنار این، دیجی‌کالا با توسعه خدمات پس از فروش، فرایند مرجوعی کالا را آسان‌تر و سریع‌تر کرد و توانست رضایت ۸۱ درصدی مشتریان را در بخش «دیجی‌کالا سرویس» به دست آورد. این شرکت همچنین با کاهش ۷۰ درصدی زمان واریز وجه در صورت لغو سفارش، اعتماد مشتریان را بیش از پیش جلب کرد.

گزارش دیجی‌کالا، آینه‌ای بی‌واسطه از وضعیت اقتصادی جامعه است. با نگاهی به سبد خرید کاربران، می‌توان به وضوح تأثیر تورم و کاهش قدرت خرید را مشاهده کرد. فروش گوشی‌های موبایل در تمام رده‌ها، از پرچمدار تا اقتصادی، کاهش یافت و حتی خرید اعتباری چندان به این زمینه کمک نکرده است.

داده‌ها نشان می‌دهند که خرید طلا و سکه، به‌ترتیب رشد ۱۱۱ درصدی و ۱۰۸ درصدی داشته و خرید شمش طلا هم ۱۲۶ درصد افزایش یافته است. این موضوع نشان می‌دهد مردم به دنبال سرمایه‌گذاری پول خود هستند.

این بخش از گزارش سالانه دیجی‌کالا تصویری واضح از سبک زندگی ایرانیان در مواجهه با عدم قطعیت‌های اقتصادی و زیرساختی است. با توجه به نوسانات ارزی و تورم، مردم به جای سرمایه‌گذاری در بازارهای نوین، به دارایی‌های امن و سنتی روی آورده‌اند.

این رفتار، که توسط مدل هوش مصنوعی جمینی نیز تحلیل شده، نشان‌دهنده تلاش مردم برای حفظ ارزش دارایی‌های خود در شرایط اقتصادی کنونی است. در مقابل، بازار کالاهای فناورانه با رکود مواجه شد؛ به طوری که فروش گوشی‌های پرچمدار ۱۱.۸ درصد و حتی گوشی‌های اقتصادی ۱۰.۸ درصد کاهش یافت.

این تغییر الگو نشان می‌دهد که خانوارها، با اولویت‌بندی نیازهای ضروری، ترجیح می‌دهند نقدینگی خود را برای مقابله با شرایط سخت اقتصادی حفظ کنند.

این در حالی است که مردم به کالاهای فرهنگی و سرگرمی مانند کتاب (با رشد ۱۳.۹۶ درصدی) و اسباب‌بازی (با رشد ۱۲.۵۷ درصدی) روی آوردند که نشان می‌دهد در شرایط سخت اقتصادی، تفریح و رشد کودکان همچنان در اولویت قرار دارد.

در همین حال، خرید قطعات یدکی لوازم خانگی با رشد ۲۵.۳ درصدی، نشان‌دهنده تلاش خانواده‌ها برای تعمیر و نگهداری به جای جایگزینی کالاهای گران‌قیمت است. از سوی دیگر، رشد خیره‌کننده ۱۴ برابری فروش کارت هدیه سازمانی، حکایت از جایگزینی این شیوه با هدایای سنتی و افزایش تمایل شرکت‌ها به هدیه دادن دیجیتالی دارد.

بحران‌های زیرساختی مانند قطعی برق و آلودگی هوا، به شکل‌گیری «سبد اضطراری» در میان مردم منجر شده است. فروش موتور برق با رشد ۱۳۹ درصدی و چراغ‌های اضطراری با ۳۶.۶ درصد افزایش، نشان از واکنش مردم به قطعی‌های مکرر برق دارد.

همچنین، با شدت گرفتن آلودگی هوا، تقاضا برای دستگاه‌های تصفیه هوا با رشد ۵۷.۷ درصدی همراه بود. این آمار، گویای این حقیقت است که مردم در نبود راه‌حل‌های عمومی، برای جبران مشکلات به سراغ راه‌حل‌های شخصی و پرهزینه می‌روند.

در این میان، کالاهای مرتبط با کودکان همچنان در اولویت قرار داشته و خرید اسباب‌بازی و وسایل کودک ۱۲.۵ درصد رشد داشته است. این آمارها در کنار رشد ۱۲۹ درصدی خریدهای اعتباری، وابستگی مردم به ابزارهای مالی برای تامین نیازها را تأیید می‌کند.

در مجموع، گزارش دیجی‌کالا، سبد خرید ایرانیان را از الگوی «مصرف» به الگوی «بقا» تغییر داده و تصویری دقیق و بی‌سابقه از زیست روزمره ایرانیان را به نمایش گذاشته است.

دیجی‌پی، بازوی مالی دیجی‌کالا، نقشی کلیدی در تسهیل خرید و فروش ایفا کرد. این سرویس در سال ۱۴۰۳ با گسترش خدمات خود، از جمله پرداخت‌های اعتباری و تسهیلات وام، به ابزاری قدرتمند برای مقابله با کاهش قدرت خرید تبدیل شد.

در سالی که تورم به اوج رسید، خرید اعتباری در دیجی‌کالا ۱۲۹ درصد رشد را تجربه کرد. مردم با استفاده از «وام دیجی‌پی»، «اعتبار یک قسطی» و «اعتبار چهار قسطی»، کالاهای مورد نیاز خود را خریداری کردند. این روش‌های پرداخت، به‌خصوص برای کالاهای گران‌قیمت مانند لپ‌تاپ‌های اپل و موتورسیکلت، بسیار محبوب بود.

آمار کالاهای پرطرفدار در خرید اعتباری اطلاعات جالبی درباره اولویت‌های مردم ارائه داده که از تغییر رفتار مصرف‌کننده نشانه‌هایی دارد:

• کالاهای روزمره: کالاهایی مانند نوار بهداشتی، پنیر و شکر بیشترین سهم را در خریدهای اعتباری داشتند. این موضوع نشان می‌دهد که مردم حتی برای مایحتاج روزمره خود نیز به دنبال تسهیلات مالی هستند.
• کالاهای دیجیتال و طلا: موبایل‌های شیائومی، سامسونگ و اپل، و همچنین انواع سکه و شمش طلا، در صدر لیست خریدهای اقساطی قرار داشتند. این آمار، بار دیگر بر جذابیت این کالاها برای سرمایه‌گذاری و مصرف تاکید می‌کند.

دیجی‌پی همچنین با ارائه وام‌های ۲۰۰ میلیون تومانی برای خرید موتورسیکلت، به اقشار مختلف جامعه کمک کرد تا بتوانند این وسیله نقلیه را با اقساط ۱۲ تا ۱۸ ماهه خریداری کنند.

در شرایطی که جامعه ایران با چالش‌های جدی دسترس‌پذیری برای افراد دارای معلولیت روبه‌روست، دیجی‌کالا در حوزه مسئولیت اجتماعی خود اقداماتی نوآورانه برای بهبود این وضعیت انجام داده است.

طبق گزارش سال ۱۴۰۳، موانع اصلی کار با اپلیکیشن از جست‌وجو تا پرداخت برای کاربران دارای معلولیت برداشته شده و امکاناتی مانند انتخاب نوع معلولیت و پشتیبانی متناسب با نیازهای افراد ناشنوا، نابینا و دارای معلولیت جسمی-حرکتی اضافه شده است.

این اقدامات که با الهام از راهنمای جهانی WCAG طراحی شده‌اند، شامل انتشار ویدئوهای دارای زیرنویس و فراهم کردن ارتباط متنی با پشتیبانی برای ناشنوایان نیز می‌شود.

علاوه بر این، دیجی‌کالا با ارائه مشاوره رایگان به استارتاپ‌های دیگر و همکاری با شرکت‌هایی مانند دیوار و همراه اول، تلاش می‌کند تا فرهنگ دسترس‌پذیری را در اکوسیستم دیجیتال ایران گسترش دهد و تجربه خرید آنلاین را برای همه کاربران، بدون استثنا، عادلانه‌تر و راحت‌تر کند.

در گزارش سال ۱۴۰۳ دیجی‌کالا، نقش این شرکت در حمایت از کسب‌وکارهای کوچک و محلی برجسته شده است. این فصل با عنوان «ما و کسب‌وکارهای کوچک» نشان می‌دهد که دیجی‌کالا از سال ۱۳۹۹ فعالیت خود را با هدف ایجاد فضایی برای این مشاغل آغاز کرده و در سال گذشته، تعداد فروشندگان بومی‌محلی با رشد ۵۱ درصدی به ۱۴,۳۴۰ نفر رسیده است.

این پلتفرم با ارائه امکاناتی همچون دوره‌های آموزشی اختصاصی فروش و بازاریابی آنلاین، افزایش مهلت ارسال کالا، پشتیبانی ویژه و تسهیل ارسال مستقیم، به این کسب‌وکارها کمک کرده تا از دل خانه‌های خود، محصولاتشان را به بازاری ملی عرضه کنند. برای مثال، پرفروش‌ترین فروشنده بومی‌محلی در سال ۱۴۰۳ توانسته به‌طور میانگین فروش سالانه ۱۲ میلیارد تومانی را تجربه کند.

این رویکرد نه‌تنها باعث رشد این کسب‌وکارها شده، بلکه به دیجی‌کالا در ساختن آینده‌ای بهتر و فراگیرتر کمک می‌کند. همچنین، در این راستا، دیجی‌کالا با همکاری سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای و صندوق جمعیت ملل متحد (UNFPA)، مرکزی دیجیتال را با هدف توانمندسازی گروه‌های آسیب‌پذیر از جمله زنان سرپرست خانوار و افراد دارای معلولیت در استان کهگیلویه و بویراحمد راه‌اندازی کرده است.

در گزارش سال ۱۴۰۳ دیجی‌کالا بر اساس فروش ریالی، گوشی‌های موبایل سامسونگ مدل Galaxy S24 Ultra و اپل مدل iPhone 13 CH، در صدر لیست پرفروش‌ها قرار دارند.

در بخش پرفروش‌ترین برندها بر اساس فروش ریالی، برندهای سامسونگ، اپل، شیائومی، ایسوس و طلای نیک در میان پنج برند برتر قرار گرفته‌اند که حاکی از رقابت تنگاتنگ میان برندهای خارجی و داخلی در بازار است.

در بخش پرفروش‌ترین‌ها بر اساس تعداد فروش، کالاهای مصرفی و روزانه مانند پنیر فتا دوشه هراز، شکر سفید الماس دانه، نوار بهداشتی پنبه‌ریز و گوشی موبایل شیائومی مدل Redmi Note 13 4G بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند.

گزارش سال ۱۴۰۳ دیجی‌کالا نشان می‌دهد که «دیجی‌کالا ادز»، با الگوبرداری از نمونه‌های موفق جهانی، به اولین آژانس خرده‌فروشی‌محور ایران تبدیل شده است. این سرویس تبلیغاتی و بازاریابی دیجیتال با اتکا به داده‌های رفتاری مشتریان، به برندها و فروشندگان کمک می‌کند تا کمپین‌های هدفمندی را اجرا کنند. دیجی‌کالا ادز سال گذشته با ۱۳۰ برند همکاری داشته و بیش از ۱۳۶ میلیون کلیک روی بنرهای تبلیغاتی خود ثبت کرده است. 

این سرویس با برگزاری ۴۰۰ کمپین، نتایج چشمگیری را برای برندها به همراه داشته است؛ از جمله رشد ۹۶۱ درصدی فروش برند چرم مشهد در کمپین بلک‌فرایدی. این پلتفرم برای فروشندگان بسیار موثر بوده و به‌طور میانگین ۱۳۰ درصد افزایش فروش برای آن‌ها به ارمغان آورده است.

گزارش سالانه دیجی‌کالا، «دیجی‌کالا مهر» را فراتر از یک وظیفه اخلاقی، یک رویکرد استراتژیک برای تأثیرگذاری پایدار در جامعه معرفی می‌کند. این پلتفرم در سال گذشته، با تمرکز بر شفاف‌سازی، آگاهی‌بخشی و بهبود تجربه نیکوکاران، کمک‌های نقدی و غیرنقدی کاربران و دیجی‌کالا را به سمت پروژه‌های هدفمند هدایت کرده است.

مهم‌ترین محورهای فعالیت «دیجی‌کالا مهر» در سال ۱۴۰۳ عبارتند از: توانمندسازی و سلامت، پویش‌های محیط‌زیستی و شفافیت و مشارکت.

برای خواندن گزارش کامل ۱۴۰۳ دیجی‌کالا می‌توانید به این لینک مراجعه کنید.