گزارش جدید رگولاتوری: فقط ۸.۲ میلیون خانوار تحت پوشش فیبرنوری هستند

بر اساس آخرین گزارش سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در بهار ۱۴۰۴، شاخص‌های ارتباطی ایران تصویری از یک بازار کاملاً اشباع‌شده در حوزه اینترنت همراه و رشد کند در بخش اینترنت ثابت را نشان می‌دهد.

گزارش رگولاتوری از وضعیت ارتباطات کشور تصویر بازار دوگانه همیشگی در حوزه اینترنت را بازتاب می‌دهد: از یک سو، حوزه ارتباطات سیار با ضریب نفوذ خیره‌کننده و رقابت سنگین دو اپراتور اصلی، یعنی همراه اول و ایرانسل، به رشد خود ادامه می‌دهد و از سوی دیگر، بخش اینترنت ثابت و به‌ویژه فیبرنوری، با وجود سرمایه‌گذاری‌ها و افزایش پوشش، هنوز در جذب مشترک موفق عمل نکرده است.

بر اساس این گزارش، ضریب نفوذ تلفن همراه در کشور با رشدی محسوس نسبت به بهار سال قبل از ۱۸۰ درصد به حدود ۱۹۰ درصد رسیده است. این عدد به معنای آن است که تعداد سیم‌کارت‌های فعال در ایران حدود دو برابر جمعیت کشور است.

در مجموع بیش از ۱۵۴ میلیون و ۸۰۰ هزار سیم‌کارت فعال در ایران وجود دارد. با وجود رشد ۵ درصدی ضریب نفوذ موبایل، ضریب نفوذ تلفن ثابت اما با کاهش ۳ درصدی روبه‌رو شده که نشان‌دهنده افول ادامه‌دار این سرویس سنتی است.

ضریب نفوذ اینترنت پهن‌باند سیار هم در مدت مشابه سال گذشته ۱۳۲ درصد بوده در بهار امسال به ۱۴۰ درصد رسیده است. در مقابل اما اینترنت پهن‌باند ثابت با رشد بسیار ناچیز ۷۷/۰ درصدی به ۱۳ درصد رسیده است که شکاف عمیق بین توسعه اینترنت همراه و ثابت را آشکار می‌کند.

آمارهای این گزارش نشان می‌دهد که بازار موبایل ایران همچنان در سلطه دو اپراتور اصلی قرار دارد. همراه اول با در اختیار داشتن ۵۴ درصد از سهم بازار مشترکین فعال تلفن همراه، همچنان بزرگ‌ترین اپراتور کشور است. ایرانسل نیز با سهم ۴۲ درصدی، تعقیب‌کننده اصلی است. این دو اپراتور مجموعاً بیش از ۹۶ درصد بازار را در اختیار دارند. اپراتور رایتل نیز با سهم ۴ درصدی در جایگاه سوم قرار دارد.

یکی از مهم‌ترین داده‌های این گزارش، وضعیت پوشش پروژه فیبرنوری (FTTx) است که بعد از مدت‌ها آمار جدیدی از آن ارائه شده است. در حالی که در همه گزارش‌های فصلی رگولاتوری در سال ۱۴۰۳، تعداد مشترکین این فناوری در کشور ۸ میلیون و ۶۹ هزار خانوار و کسب‌وکار ذکر شده بود، در بهار ۱۴۰۴ تعداد مشترکین تحت پوشش این فناوری افزایش اندکی یافته و ۸ میلیون و ۲۲۷ هزار مشترک در سراسر کشور رسیده است.

در خصوص سهم بازار مشترکین اینترنت سیار به تفکیک تکنولوژی نیز بیشترین سهم (۹۴ درصد) برای فناوری 4G است؛ نسل سوم اینترنت سهم ۴ درصدی و به‌روزترین فناوری، یعنی 5G سهم ۲ درصدی دارند.

از منظر شاخص‌های کیفیت شبکه اینترنت سیار در بهار ۱۴۰۴، در بخش سرعت انتقال داده در نسل چهارم اپراتور رایتل عملکرد بهتری داشته است. از نظر سرعت انتقال داده در شبکه 3G هم رایتل و همراه اول عملکرد بهتر و نسبتا مشابهی داشته‌اند.

میزان قطعی سرویس داده در شبکه 4G در ایرانسل بیشتر و قطعی در شبکه 3G در رایتل بیش از دو اپراتور دیگر بوده است. در شاخص قطعی سرویس سهم همراه اول کمتر بوده که نشان از عملکرد بهتر این اپراتور دارد.

در مجموع، گزارش بهار ۱۴۰۴ تأیید می‌کند که آینده ارتباطات در ایران به‌شدت به موبایل گره خورده است، در حالی که بخش ثابت برای رقابتی شدن و جلب اعتماد کاربران راه درازی در پیش دارد. این رویه دقیقا برخلاف دنیاست؛ چراکه در اکثر کشورها اینترنت ثابت سهم اصلی از دسترسی به اینترنت کاربران را دارد اما در ایران اکثر کاربران مشترک شبکه اینترنت سیار هستند.

بخشی از علت این اتفاق به قدیمی و توسعه‌نیافته بودن زیرساخت‌های اینترنت ثابت کشور برمی‌گردد. از همین رو، چالش اصلی دولت و اپراتورها، تبدیل پوشش گسترده فیبرنوری به اتصال و اشتراک فعال است تا بتواند شکاف دیجیتالی بین اینترنت همراه و ثابت را پر کند.