هم‌مدیرعامل جاب‌ویژن: اقتصاد انقباضی مانع رشد شرکت‌ها در سال ۱۴۰۳ شد
آمارهای اقتصادی نشان می‌دهد سال ۱۴۰۳ سال سختی برای شرکت‌ها بوده است. نوساناتی که نرخ دلار داشت، در کنار میزان بالای تورم چالش‌های مختلفی برای کارفرماها ایجاد کرده بود. مشکل نقدینگی و تامین مالی در شرایط نامطلوب اقتصادی تبدیل به اولین دغدغه مدیران می‌شود و حفظ وضع موجود را هم دشوار می‌کند، چه برسد به توسعه.
مقداد ولایی، هم‌مدیرعامل جاب‌ویژن، هم در تحلیل تاثیر وضعیت اقتصادی سال گذشته بر کسب‌وکارها شرکت‌ها به همین از بین رفتن امکان رشد برای شرکت‌ها اشاره کرده و به زومیت می‌گوید:
وقتی اقتصاد انقباضی است و رشد اقتصادی کم می‌شود، همه تحت تاثیر قرار می‌گیرند؛ کیک اقتصاد بزرگ نمی‌شود و رشد همه شرکت‌ها کاهش پیدا می‌کند. وقتی توان خرید مردم کم می‌شود فروش شرکت‌ها و درآمدشان هم پایین می‌آید. وقتی هم که شرکت با کاهش درآمد روبه‌رو است کمتر می‌تواند برای توسعه هزینه کند. سال ۱۴۰۳ به خاطر همین شرایط اقتصادی سال خیلی سختی بود.- مقداد ولایی، هم‌مدیرعامل جاب‌ویژن
ناترازی انرژی مانع جذب نیروی انسانی در بخش تولیدی شد
گزارشی که هم‌مدیرعامل جاب‌ویژن از آمارهای اشتغال بر مبنای میزان آگهی‌های شغلی منتشرشده در این پلتفرم در سال ۱۴۰۳ می‌دهد هم نشان‌دهنده افت در تعداد مشاغل است:
گزارش‌های فصلی را که نگاه می‌کنیم در بهار ۱۴۰۳ نسبت به بهار سال قبل از آن تعداد مشاغل رشد و افزایشی نداشته است. در تابستان ۱۴۰۳ نسبت به بهار پارسال افت معناداری در حدود ۸ درصد در تعداد آگهی‌های منتشرشده داشتیم که بیشتر در مشاغل تولیدی و صنعتی بیشتر اتفاق افتاده بود و در میان شهرها هم البرز و تهران بیشترین میزان افت را تجربه کرده بودند.- مقداد ولایی، هم‌مدیرعامل جاب‌ویژن
پخش از رسانه
این افت البته دلیل احتمالی مهمی دارد. به گفته ولایی، با توجه به این که تعداد آگهی مشاغل تولیدی کم شده که در تهران و کرج بوده‌اند که کارخانه‌های بسیاری در آن مستقر هستند، احتمالا ناترازی انرژی باعث این افت شده است. او می‌گوید:
«چون عمده کارخانه‌ها در اطراف تهران و استان البرز مستقر هستند و وقتی با ناترازی مواجه می‌شوند ظرفیت تولیدشان پایین می‌آید، شاید حتی مجبور شوند تعدادی از نیروهایشان را بفرستند خانه و قطعا در این شرایط نیروی جدیدی نمی‌توانند جذب کنند. بنابراین، این موضوع هم درآمدزایی شرکت‌ها را کمتر و هم توسعه‌شان را دچار اختلال کرد.»
اقتصاد نابه‌سامان و بی‌انگیزگی نیروی انسانی
ولایی تاثیر وضعیت نابه‌سامان اقتصادی بر شرکت‌ها را به همین کاهش درآمد و امکان توسعه محدود نمی‌داند. او با اعتقاد به این که «مهم‌ترین سرمایه شرکت‌ها نیروی انسانی است» از تاثیرات وضع نامطلوب اقتصاد بر نیروی انسانی می‌گوید:
در شرایط اقتصادی نامناسب یک مشکل مهم کاهش انگیزه، ناامید شدن و پایین آمدن بهره‌وری نیروی انسانی است. به همین دلیل شرکت‌ها هم در جذب نیروی انسانی دچار مشکل هستند، هم در نگهداشت و هم در جبران خدمات‌شان.- مقداد ولایی، هم‌مدیرعامل جاب‌ویژن
نیروی انسانی در ایران روزبه‌روز ناامیدتر می‌شود و این در حالی است که ولایی رشد یک شرکت را در گرو نیروی انسانی خوب می‌داند: «وقتی یک شرکت رشد می‌کند به خاطر سرمایه انسانی خوب است و اگر رشد نمی‌کند به خاطر دسترسی نداشتن به نیروی انسانی خوب است. به همین دلیل، هزینه نیروی انسانی یک هزینه ضروری برای شرکت‌هاست.»
گزارش حقوق و دستمزد توافق بین کارفرما و نیروی انسانی را تسهیل می‌کند
جاب‌ویژن برای کمک به کارجوها و شرکت‌ها برای اتصال آن‌ها به یکدیگر، به طوری که هم کارجو شغل مد نظرش را پیدا کند و هم کارفرما بتواند نیروی دلخواهش را جذب کند، از آمار و اطلاعاتی که دارد استفاده کرده و گزارش‌های مختلفی را برای کمک به بازار کار کشور منتشر می‌کند.
یکی از این گزارش‌ها گزارش حقوق و دستمزد است که جاب‌ویژن هر سال منتشر کرده و با وجود بعضی انتقادها در مورد آن، هم‌چنان مرجعی برای کارجویان و کارفرمایان برای به توافق رسیدن در مسیر تعیین حقوق است. مقداد ولایی در مورد گزارش حقوق و دستمزد جاب‌ویژن این طور توضیح می‌دهد:
ما یک تیم مسئولیت اجتماعی داریم که یکی از رسالت‌هایش تولید این نوع گزارش‌ها با هدف شفاف‌تر کردن بازار کار است. گزارش حقوق و دستمزد را ۵ سال است که تولید و منتشر می‌کنیم و مورد استقبال قرار می‌گیرد؛ به طوری که قبل از پایان سال بسیاری از سازمان‌ها با ما تماس می‌گیرند و زمان انتشارش را می‌پرسند چون حقوق را براساس این گزارش می‌بندند. گزارش حقوق و دستمزد ما مشابه داخلی ندارد و نتایج خوبی هم داشته است.- مقداد ولایی، هم‌مدیرعامل جاب‌ویژن
او در توضیح اهمیت وجود این گزارش می‌گوید: «کشور ما ۲۴ میلیون شاغل دارد، اگر شاغلین بخش دولتی را کنار بگذاریم، چون خود دولت حقوق و دستمزدشان را تعیین می‌کند و خویش‌فرماها را هم در نظر نگیریم، حدود ۱۲ میلیون شاغل بخش خصوصی، اصناف، کارگاه‌های چندنفره و... داریم. این ۱۲ میلیون نفر هر سال باید درباره حقوق و دستمزدشان مذاکره کنند. بنابراین، این یک مساله خیلی جدی است و در شرایط اقتصادی ما موضوع بسیار تاثیرگذاری هم بر زندگی شاغل و هم در هزینه‌های کارفرماست.»
در این گزارش ۸۰ گروه شغلی را مشخص شده، هر گروه شغلی به ۳ تا ۴ سطح ارشدیت تفکیک و در جغرافیای مختلف، تهران، شهرهای بزرگ و شهرهای کوچک دسته‌بندی شده است.
به گفته او، جاب‌ویژن در گزارش حقوق و دستمزد داده‌هایی را در اختیار کارجویان و کارفرماها قرار می‌دهد تا بر اساس واقعیت در مورد رقم دستمزد به توافق برسند. در پنجمین گزارشی که این مجموعه منتشر کرده حدود ۱۰۰ هزار نفر شرکت کرده‌اند و از آن‌ها حقوق سال گذشته‌شان پرسیده شده است. هم‌چنین از آن‌ها سوال شده که با چقدر افزایش حقوق در سال جدید با کارفرما به توافق می‌رسند. ماحصل پاسخ این شرکت‌کنندگان گزارش حقوق و دستمزد را می‌سازد.
ولایی: یافته‌های ما نشان می‌دهد میانه داده‌های قبل از توافق و رقم توافق‌شده بین شاغل و کارفرما ۵ درصد تفاوت دارد
جاب‌ویژن از ابزار دیگری هم استفاده می‌کند که نشان می‌دهد ارقام موجود در گزارش حقوق و دستمزد به واقعیت و دستمزدهای واقعی نزدیک است:
ما در طول سال هم یک ماشین حساب حقوق و دستمزد در سایت داریم که افراد می‌توانند حقوق توافق‌شده و دریافتی‌شان را آن‌جا وارد کنند. ما رقم توافقی که افراد قبل از سال اعلام کرده‌اند را با رقمی که دریافت می‌کنند مقایسه می‌کنیم و متوجه می‌شویم که میانه داده‌های قبل از توافق و رقمی که در نهایت توافق کرده‌اند ۵ درصد تفاوت دارد. بنابراین، می‌توانیم نتیجه بگیریم که ارقام موجود در گزارش حقوق و دستمزد معتبر و به واقعیت نزدیک است.- مقداد ولایی، هم‌مدیرعامل جاب‌ویژن
ایجاد یک ابزار جدید تعیین حقوق و دستمزد برای شرکت‌ها
با وجود کاربردهایی که گزارش حقوق و دستمزد می‌تواند داشته باشد اما انتقاداتی هم به این گزارش مرطح است. هم‌مدیرعامل جاب‌ویژن می‌گوید:
این انتقاد مطرح می‌شود که اعداد دستمزد در بازار پایین‌تر یا بالاتر از اعداد موجود در این گزارش است. این موضوع کاملا طبیعی است. چون هر کسی در یک جایی از این توزیع قرار می‌گیرد و بیشتر هم اطرافیان خودش را می‌بیند و دید درستی به بازار ندارد. اعدادی که ما اعلام می‌کنیم در مورد ۲۵ تا ۷۵ درصد از افراد شاغل در آن حوزه و آن سطح ارشدیت است و مابقی ممکن است بیشتر یا کمتر از آن رقم را دریافت کنند.- مقداد ولایی، هم‌مدیرعامل جاب‌ویژن
به جز گزارش سالانه حقوق و دستمزد، جاب‌ویژن ایده دیگری هم تعیین حقوق دارد که به کمک شرکت‌ها خواهد آمد:
«امسال ابزاری به کارفرماها دادیم که ۱۵۰۰ سازمان دریافتش کردند برای این که در تعیین حقوق و دستمزد از آن استفاده کنند. این ابزار یک فایل اکسل است که از شما می‌خواهد داده‌های مربوط به کارمندان سازمان خود را وارد کنید بعد این ابزار برای شما حقوق سال جدید را محاسبه می‌کند، بودجه واحدهای مختلف سازمان را اعلام می‌کند، میزان رشد بودجه منابع انسانی را می‌گوید و از این طریق به سازمان برای تعیین حقوق و دستمزد کمک می‌کند.»