اثری از ایران در فهرست رده‌بندی کشورها در زمینه هوش مصنوعی نیست

بر اساس بررسی Tortoise Media در مورد شاخص هوش مصنوعی جایگاه اول در دسته استراتژی دولت از آن عربستان است. این کشور از نظر شاخص کلی هوش مصنوعی جایگاه ۳۱ را دارد. کشورهای خاورمیانه‌ای دیگری هم در این فهرست رتبه‌های قابل توجه دارند و به عنوان مثال قطر در حوزه تحقیقات هوش مصنوعی با رتبه ۱۷ از ژاپن هم جلو افتاده است و امارات متحده عربی با رتبه ۲۸ بهترین رتبه کشورهای عربی را کسب کرده‌ است. بهترین امتیاز در همه‌ی دسته‌ها را ایالات متحده، چین و سنگاپور از میان ۶۲ کشور به دست آورده‌اند.

به گزارش انتخاب از المانیتور این رتبه‌بندی با استفاده از بیش از ۱۰۰ شاخص برای اندازه‌گیری سطوح هوش مصنوعی انجام شده که در مقوله‌های مختلفی مثل استعداد، زیرساخت، تحقیق و توسعه و استراتژی‌های خارجی و ملی در آن بررسی شده‌اند. صدرنشینی عربستان در مقوله استراتژی دولت عمق تعهدات و استراتژی‌های ملی این کشور را نشان می‌دهد. در استراتژی دولت به‌ترتیب کشورهای عربستان سعودی، مصر،‌ امارات، ترکیه، قطر، اسرائیل، مراکش، تونس و بحرین، کشورهای پیشرو خاورمیانه هستند.

به طور کلی اما کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا در دسته‌بندی‌های استعدادهای ماهر و تحقیق و توسعه، امتیاز پایین‌تری کسب کرده‌اند.

امارات توانسته در زیرساخت‌‌های هوش مصنوعی جایگاه چهارم را داشته باشد. در این شاخص قابلیت ثبات اینترنت و برق و توانایی‌های ابررایانه‌ها اندازه‌گیری می‌شود که امارات در آن‌ها وضعیت خوبی دارد.

عربستان سعودی از اواخر ۲۰۲۰ استراتژی ملی داده‌ها و هوش مصنوعی را راه‌اندازی و هدف‌گذاری کرد که تا سال ۲۰۳۰، ۲۰ میلیارد دلار سرمایه داخلی و خارجی جذب کند.

امارات از سال ۲۰۱۷ استراتژی هوش مصنوعی را ایجاد کرد که هدف آن تشکیل شورای هوش مصنوعی از سوی دولت، توسعه مهارت‌های استعدادها و ایجاد قوانین برای استفاده ایمن از هوش مصنوعی است.

بر اساس برآورد این گزارش، سریع‌ترین رشد هزینه‌های هوش مصنوعی در جهان تا ۲۰۲۶ در خاورمیانه پدید می‌آید.

اما ایران در این رده‌بندی جایی ندارد. هرچه کشورهای حاشیه خلیج فارس در حال سرمایه‌گذاری‌های گسترده و ایجاد زیرساخت‌ها برای رشد در زمینه هوش مصنوعی‌اند، ایران با محدودیت‌های زیرساختی و تنظیم‌گری، از رشد در حوزه دیجیتال و نوآوری‌های این حوزه جلوگیری می‌کند.

این در شرایطی است که ایران به نیروی انسانی متخصص هم دسترسی دارد، موضوعی که کشورهایی چون عربستان، امارات و قطر تلاش می‌کنند با استفاده از سرمایه‌های انسانی سیال دنیا کمبود خود را در آن جبران کنند. آن‌ها همچنین زیرساخت‌های پیشرفت در حوزه‌های فناوری را به راه انداخته و امکان رشد استارتاپ‌ها و شرکت‌های این حوزه را با ایجاد ثبات اقتصادی فراهم کرده‌اند. قطر و امارات مدت‌ها است که در بررسی‌های اسپیدتست از نظر سرعت اینترنت موبایل و ثابت رتبه‌های اول را از آن خود کرده‌اند و عربستان هم با فاصله زیاد از ایران، وضعیت بهتری دارد.

پیش از این داده‌های سالنامه مهاجرت ۱۴۰۱ هم نشان داد که خاورمیانه اکوسیستم استارتاپی مهم در حال ظهور است و کشورهایی چون امارات، عربستان و عمان برای جذب نیروی انسانی متخصص و صاحبان شرکت‌ها، تسهیلاتی در نظر گرفته‌اند. در مقابل در فضای کاری فناوری ایران، خبرها حکایت از مهاجرت و فرار متخصصان و شرکت‌های این حوزه‌ها از کشور دارند.

هرچند وزیر ارتباطات در خرداد امسال خبر داد که شورای عالی فضای مجازی در حال تدوین سند توسعه هوش مصنوعی است اما با وجود محدودیت‌ها و اقدامات حوزه زیرساختی به نظر نمی‌رسد تدوین این سند تأثیر مثبتی بر رشد این فناوری در کشور داشته باشد.