تجدیدنظرخواهی استارتاپ‌های بیمه‌ای در برابر رأی شورای رقابت درباره سوییچ بیمه مرکزی
اوایل اردیبهشت ماه امسال بود که شورای رقابت در واکنش به شکایت سه استارتاپ حوزه بیمه آنلاین از بیمه مرکزی به دلیل راه‌اندازی سوییچ بیمه مرکزی با موضوع ایجاد انحصار و ارتکاب رویه‌های ضدرقابتی اعلام کرد که این شکایت رد شده و به این ترتیب به راه‌اندازی سوییچ بیمه مرکزی رأی داد. این خبر اوایل هفته گذشته در رسانه‌ها اعلام شد.
حالا ازکی، بیمه بازار و بیمه دات کام به‌عنوان شاکیان این پرونده در بیانیه‌ای اعلام کرده‌اند که برای این رأی بدوی شورای رقابت درخواست تجدید نظر ثبت کرده‌اند. در ابتدای متن این بیانیه چنین آمده است:
«اوایل هفته گذشته خبری با موضوع رای شورای رقابت در خصوص بلامانع بودن اجرای سوییچ و رد دعوی استارتاپ‌های دانش‌بنیان فعال در صنعت بیمه از سوی مدیران بیمه‌ی مرکزی منتشر و در رسانه‌ها پوشش داده شد. در ادامه، قائم‌مقام محترم رئیس‌کل بیمه مرکزی، در کانال خبری خود اعلام کردند که حکم محکومیت استارتاپ‌ها صادر شده و ادعاهای نادرستی نیز به آن‌ها نسبت دادند. به دنبال این دو موضوع ایشان با ارسال یک نامه به مدیران عامل شرکت‌های بیمه، خواستار انجام اقدامات اجرایی فعال‌سازی سوییچ شدند و رئیس کل محترم بیمه مرکزی نیز با حضور در صداوسیما بر همین نکات تأکید کردند.»
این استارتاپ‌ها همچنین به این نکته اشاره کرده‌اند که در خصوص این موضوع نوعی اعمال نظر شخصی صورت گرفته است: «آنچه تا کنون رخ داده، پیشینه بیش از یک سال جلسات متعدد کارشناسی استارتاپ‌ها با مدیران لایه‌های مختلف بیمه مرکزی و توافق‌های انجام‌شده در زمینه اصلاح آیین‌نامه‌های مربوطه را نادیده گرفته است؛ نکته‌ای که ریاست محترم بیمه مرکزی هم در گفت‌وگوی تلویزیونی خود روی آن تأکید کردند. کنار هم قرار دادن مجموع این اظهارنظرها و تصمیم‌گیری‌ها نشان از چندصدایی و اعمال سلایق شخصی دارد. رویه‌ای که انتظار می‌رود نهاد ناظر از آن پرهیز کند و شأن نظارتی و قانون‌مدارانه خود را مدنظر داشته باشد.»
همچنین در متن این بیانیه بر این نکته که این رأی بدوی بوده و امکان تجدید نظر برای آن وجود داشته، تأکید شده: «از سوی دیگر، در متن منتشرشده عبارت «رأی بدوی» به وضوح اشاره شده است. رأی بدوی در ادبیات حقوقی به معنی «قطعی نبودن» تلقی می‌شود، یعنی رأیی که از سوی مراجع دادرسی، در رسیدگی ابتدایی به پرونده صادر می‌شود. در این مرحله حق اعتراض و تجدیدنظرخواهی برای شاکیان محفوظ بوده و به محض اعتراض به آن، ارزش حقوقی خود را از دست می‌دهد. خوانش ما پس از مشورت با متخصصین حقوقی بعد از رأی بدوی این بود که برخلاف آنچه نهاد ناظر به آن استناد می‌کند، ایرادهای فنی ما به راه‌اندازی سوییچ توسط شورای رقابت تأیید شده و بسیاری از بخش‌های این رأی را در تقابل با خواسته‌هایمان نمی‌دانیم و در مجموع کلیت آن را منطقی و قابل قبول یافتیم.»
بنابراین، نویسندگان این بیانیه توضیح داده‌اند که به دلیل بدوی بودن رأی شورای رقابت، این موضوع را پیش از این اعلام عمومی و رسانه‌ای نکرده بودند. این بیانیه همچنین به نکات فنی دیگری هم اشاره کرده است که در ادامه متن کامل آن را می‌خوانید:
با احترام به بدوی بودن رأی از رسانه‌ای کردن محتوای آن پرهیز کردیم و هر اقدام یا اظهارنظری را به زمان صدور رأی قطعی و پس از مرحله تجدیدنظر موکول کرده‌ایم؛ اما در شرایط کنونی و با اصرار نهاد ناظر بر استناد به «رأی بدوی» لازم می‌دانیم به چند نکته فنی در این زمینه اشاره کنیم:
۱. طرح موضوع در شورای رقابت توسط شرکت‌های ازکی، بیمه بازار و بیمه دات‌کام انجام شده و بیمه مرکزی در این پرونده نقش خوانده را داشته است. درنتیجه، تعبیر به صدور حکم محکومیت از اساس نادرست است. شأن جایگاه حقوقی افراد مسئول ایجاب می‌کند که در تریبون‌های رسمی از انتخاب عبارت‌هایی که می‌توانند بار حقوقی داشته باشند یا شائبه‌برانگیز باشند، پرهیز کنند.
۲. همان‌طور که اشاره کردیم در رأی بدوی شورا، بر بسیاری از نکات مدنظر ما صحه گذاشته شده است. برای نمونه، امکان عقد قرارداد مستقیم فروش و برقراری تعاملات تجاری و مالی با شرکت‌های بیمه توسط کارگزاران برخط به‌صراحت به رسمیت شناخته شده و بر قانونی بودن آن تأکید شده است.
۳. در مورد مدیریت صدور بیمه‌نامه توسط سوئیچ نیز، متن حکم با اشاره به این که بیمه مرکزی چنین موضوعی را رد کرده، شکایت ما را وارد ندانسته و در عین حال بر آزادی عمل کارگزار در انتخاب واحد صدور و عدم امکان ایجاد اجبار در این زمینه تأکید شده است. به بیان دیگر، بیمه مرکزی هرگونه ورود سوییچ به حوزه صدور به هر شکل را از اساس تکذیب کرده و حکم بر همین مبنا صادر شده است. در این راستا از نهاد محترم ناظر انتظار می‌رود که در راستای دفاعیاتی که در شورای رقابت داشته‌اند و سخنان رئیس کل محترم در برنامه صف اول شبکه خبر مبنی بر تکذیب هرگونه ورود سوییچ به بحث پرداخت و صدور، دستورالعمل اجرایی مصوب هیئت عامل را که برای سوییچ چنین شأنی را قائل شده بود، اصلاح کنند تا هرگونه شائبه و ابهام در این زمینه مرتفع گردد.
۴. در مورد تصدی‌گری و انحصار نیز، شورای محترم رقابت با توجه به این که هنوز سوئیچ اجرایی نشده، این دو مورد را منتفی دانسته است. همان‌طور که پیش از این اشاره کرده‌ایم، در صورتی که سوییچ بیمه وارد فضای کسب‌و‌کاری نشده باشد یا به شکل انحصاری اجرای آن به یک شرکت واگذار نشده باشد، وجود آن مانع نوآوری و فعالیت دانش‌بنیان در صنعت بیمه نخواهد بود.
۵. یکی از دغدغه‌های اساسی ما بسته شدن باب تعلیق یک‌باره و فاقد مستندات قانونی بوده است؛ رویه‌ای که بیمه مرکزی سابق بر این در پیش گرفته بود و باعث ایراد صدمات جدی به شرکت‌های دانش‌بنیان این حوزه و صدها نخبه فعال در این شرکت‌ها شده بود. جالب است که در متن حکم شورای رقابت بر لزوم توقف این رویه و ایجاد سازوکاری چند لایه، مستدل و غیردفعی برای برخورد با تخلفات احتمالی تأکید شده است.
با تأکید مجدد بر موضع همیشگی ما مبنی بر به رسمیت شناختن حق نهاد ناظر برای اعمال نظارت عادلانه و غیرتبعیض‌آمیز به کل شبکه فروش، انتظار داریم روند تعاملی و کارشناسی طی‌شده با کارگزاران برخط در عمل نیز ادامه پیدا کند و از هرگونه اقدام شتاب‌زده و سلیقه‌ای پرهیز شود.
نظرات