افزایش بودجه پارکهای علم و فناوری؛ چقدر به آنها اختصاص مییابد
بررسیهای مرکز پژوهشهای مجلس از بودجه پارکهای علم و فناوری از رشد بودجه پیشبینی شده برای این بخش نسبت به سال گذشته خبر میدهد که نشان از توجه جدی به توسعه فناوری و تجاریسازی از طریق پارکهای علم و فناوری دارد؛ اما به شرطی که دولت اعتبارات تعیین شده را در واقعیت به این بخش تخصیص دهد.
پارکهای علم و فناوری مدتهاست که به عنوان بسترساز دانشبنیانها مورد توجه هستند؛ اما همچنین برخی کارشناسان معتقدند این پارکها و مراکز رشد یا دارند خالی میشوند و یا گروههایی که در آنها فعالیت میکنند چندان با فرهنگ این حوزه آشنایی ندارند. در کنار این آنها همواره با مشکل بودجه مواجه هستند.
در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ برای پارکهای علم و فناوری افزایش بودجه در نظر گرفته شد که نشان میدهد همچنان مسئولان بر حمایت از این مراکز و شرکتهای دانشبنیان تأکید دارند. به ویژه که به تازگی رئیس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس اعلام کرده در سال گذشته گردش مالی شرکتهای دانشبنیان یک سوم کل بودجه دولت بود.
با اینکه بر اساس اعلام وزارت علوم ۴۹ پارک علم و فناوری در کشور وجود دارد، اما در گزارش مرکز پژوهشهای مجلس از لایحه بودجه ۱۴۰۲ فقط اطلاعات ۳۴ پارک علم و فناوری آمده است. آن دسته از پارکهای علم و فناوری دانشگاهها که از اعتبارات دستگاه اصلی خود استفاده میکنند از کتاب لایحه بودجه ۱۴۰۲ حذف شدهاند.
وضعیت همین ۳۴ پارک علم و فناوری نشان از مشکل بودجهای آنها دارد. به ویژه آن دسته از پارکهای تازه تأسیس که بودجه عمرانی هم برای ایجاد زیرساختها و فضاهای فیزیکیشان نیاز دارند.
بودجه عمومی پیشبینی شده برای پارکهای علم و فناوری در لایحه بودجه ۱۴۰۲ نسبت به قانون بودجه سال ۱۴۰۱ با رشد ۳۰.۴ درصدی به حدود ۱۶ هزار و ۳۲۶ میلیارد ریال رسیده است.
بررسی مجلس نشان داده که مصارف عمومی دولتی هم نسبت به قانون بودجه سال ۱۴۰۱ حدود ۲۱.۸ درصد رشد داشته است. اما نویسندگان گزارش در توضیح این موضوع میگویند که اگر این رقمها بر حسب نرخ تورم به قیمتهای واقعی تبدیل شوند، مصارف عمومی پارکهای علم و فناوری کاهش خواهد یافت.
همچنین در مصارف عمومی دولتی مثل تملک داراییهای سرمایهای اختصاص یافته به پارکهای علم و فناوری و مصارف عمومی اختصاص یافته از محل درآمدهای اختصاصی آنها رشد دیده میشود.
در بند دیگری اعلام شده که در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ تلاش شده بر اساس تبصره ۷ ماده ۳۹ قانون مالیات بر ارزش افزوده مشکل بودجه پارکهای علم و فناوری حل شود اما این موضوع در سال ۱۴۰۱ هم به آنها تخصیص پیدا نکرد و این پارکها با مشکلات بودجهای مواجه بودند. این موضوع به ویژه برای پارکهایی که در مناطق کمبرخوردار هستند مهمتر است و آنها به اعتبارات بیشتری نیاز دارند.
در لایحه بودجه به ترتیب پارک فناوری پردیس، شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان در رتبه دوم و پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی در رتبه سوم بالاترین حجم بودجه عمومی دولتی را در میان پارکهای علم و فناوری دارند.
در مجموع بررسی اعتبارات پارکها در لایحه بودجه ۱۴۰۲ نشان میدهد درست است که بودجه پارکها افزایش پیدا کرده اما بستگی دارد چقدر از این اعتبارات در واقعیت به آنها تخصیص داده شود.
پارکهای علم و فناوری کارکردهایی چون ارتقای خلق و تجاریسازی فناوریها و محصولات نوآورانه را دارند و از این جهت برای رشد و پیشرفت فناوری اهمیت دارند. اگرچه بررسیها نشان میدهد که در پارکهای علم و فناوری که بستر رشد دانشبنیانها به حساب میآیند به طور متوسط فقط ۱۷ درصد شرکتهای دانشبنیان مستقر هستند و نرخ تأسیس شرکتهای نوپا و تبدیل آنها به شرکتهای تولیدی هم بسیار پایین است.