سکونتگاه‌های بادی آینده زندگی در فضا را می‌سازند؟ شرکتی آمریکایی به‌زودی پاسخ می‌دهد

ساخت ایستگاه فضایی بین‌المللی شبیه حل‌کردن یک پازل غول‌پیکر و گران‌قیمت بود؛ ماژول به ماژول ساخته شد و هر بخش آن با موشک‌هایی بسیار پرهزینه و از نظر لجستیکی پیچیده به مدار زمین رسید. نتیجه‌ی این تلاش، بزرگ‌ترین سازه‌ مهندسی تاریخ بشر در فضا بود، اما حالا باد موافق به سمت ایده‌ای کاملاً متفاوت می‌وزد.

اکنون نگاه‌ها به مدلی کاملاً متفاوت و جسورانه دوخته شده است: زیستگاه‌های فضایی بادشدنی که پس از رسیدن به مدار، مانند یک بادکنک باز می‌شوند و فضای داخلی بسیار بزرگ‌تری را در اختیار فضانوردان قرار می‌دهند؛ مدلی که با تنها یک پرتاب، بیشترین استفاده ممکن را از فضای مداری اطراف زمین فراهم می‌کند.

نمونه شاخص این ایده، استارتاپی به نام مکس‌اسپیس است که به‌تازگی از طرح زیستگاه فضایی خصوصی خود با عنوان «ایستگاه تاندربرد» رونمایی کرده است. این سازه بادی می‌تواند تا ۳۴۸ متر مکعب گسترش یابد که حجمی معادل حدود یک‌سوم کل حجم ایستگاه فضایی بین‌المللی است، در حالی که برای رسیدن به مدار تنها به یک پرتاب موشک فالکون ۹ شرکت اسپیس‌ایکس نیاز دارد.

بر اساس گزارش مکس‌اسپیس، این شرکت سال ۲۰۲۹ را به‌عنوان تاریخ موقت برای پرتاب زیستگاه عظیم بادشدنی در نظر گرفته است. هدف، ارائه‌ی حجمی بی‌سابقه و قابل‌استفاده برای فضانوردانی است که قرار است در آینده‌ای نزدیک، ساکنان جدید مدار زمین باشند.

بااین‌حال، هنوز مشخص نیست مکس‌اسپیس بتواند هدف بلندپروازانه‌اش را به واقعیت تبدیل کند. این استارتاپ تنها یکی از چندین شرکتی است که روی زیستگاه‌های بادی فضایی کار می‌کنند و مسیر پیش‌رو، هم از نظر فنی و هم اقتصادی، چالش‌های جدی بسیاری دارد. با این‌حال، چشم‌انداز ارائه‌شده، آینده‌ای بسیار جادارتر و حتی بالقوه لوکس‌تر را برای حضور انسان در مدار زمین ترسیم می‌کند.

در طرح ایستگاه تاندربرد، پنجره‌های بزرگ و گنبدی‌شکل در نظر گرفته شده‌اند که امکان تماشای مناظر گسترده و چشمگیر زمین و فضا را فراهم می‌کنند. افزون بر این، نمایشگرهای عظیم نیز برای پخش زنده تصاویر زمین و فضا طراحی شده‌اند که به‌طور هم‌زمان نقش ابزار سرگرمی و سامانه‌های ارتباطی را ایفا می‌کنند.

برای حفظ حریم خصوصی فضانوردان، کپسول‌های جداگانه‌ای نیز در این زیستگاه پیش‌بینی شده است. علاوه بر این، چیدمان داخلی ایستگاه قابلیت بازپیکربندی دارد و به فضانوردان امکان می‌دهد حتی در طول مأموریت، فضاهای کاری و زیستی را متناسب با نیازهای خود تنظیم و ایجاد کنند؛ قابلیتی که شرکت آن را یکی از نقاط قوت اصلی طرح می‌داند. سلیم میان، مدیرعامل مکس‌اسپیس، در گفتگو با اسپیس‌نیوز اعلام کرد:

کاملاً واضح بود که این فرصتی است تا پیشنهادی ارائه کنیم و نشان دهیم ماژول‌ها چگونه می‌توانند واقعاً برای سکونت انسان به کار گرفته شوند. پیشنهاد CLD به ما انگیزه داد به‌صورت راهبردی مسیر توسعه‌ی پروژه را بررسی کنیم و دقیقاً همین کار را انجام دادیم.

بااین‌حال، مسیر تبدیل طرح مفهومی به سازه‌ای عملیاتی بسیار دشوار خواهد بود. مکس‌اسپیس امیدوار است نسخه‌ای کوچک‌تر و آزمایشی از این زیستگاه را زودتر از اوایل سال ۲۰۲۷ و در قالب مأموریتی اشتراکی با اسپیس‌ایکس به فضا پرتاب کند.

یکی از آزمون‌های حیاتی پروژه، بررسی توانایی ماژول در مقاومت در برابر برخورد ریزشهاب‌سنگ‌ها و زباله‌های فضایی است؛ مسئله‌ای بسیار مهم برای هر سازه‌ای که قرار است در فضای مداری هرچه شلوغ‌تر زمین باقی بماند. به‌تازگی، چین پس از آسیب‌دیدگی یکی از فضاپیماهای متصل به ایستگاه فضایی خود، دو فضانورد را برای نصب صفحات محافظ در برابر زباله‌های فضایی به خارج از ایستگاه فرستاد.

با وجود چالش‌های مهندسی فراوانی که هنوز باید بر آن‌ها غلبه شود، میان نگاه خود را به اهداف جاه‌طلبانه‌تری دوخته و معتقد است این زیستگاه می‌تواند برای مأموریت‌های ماه و حتی مریخ نیز اصلاح و استفاده شود. او تأکید کرد: «کاربردهای بسیار جالبی وجود دارد که در آن‌ها به زیستگاه‌ها، چه مخصوص حضور انسان و چه بدون نیاز به حضور انسان، نیاز است. تصور می‌کنم دقیقاً در همین حوزه‌ها بتوانیم خودمان را متمایز کنیم.»