ماه گوزن ۲۰۲۵؛ درخشش ماه کامل در دوردست‌ترین نقطه مداری زمین

نخستین ماه کامل تابستان در نیم‌کره شمالی در شرف طلوع است. این ماه کامل که با نام «ماه گوزن» (Buck Moon) شناخته می‌شود، پنجشنبه، ۱۰ ژوئیه (۱۹ تیر) به وضعیت کامل خواهد رسید و یکی از کم‌ارتفاع‌ترین ماه‌های کامل سال در آسمان خواهد بود.

ماه امروز پنجشنبه در ساعت ۱۹:۲۸ به وقت تهران طلوع می‌کند و کمی بعد از نیمه‌شب در ساعت ۰۰:۰۶ در وضعیت کامل قرار می‌گیرد. بهترین زمان برای تماشای ماه گوزن هنگام طلوع آن خواهد بود؛ زمانی که به صورت گوی نارنجی‌رنگی در افق شرقی پدیدار می‌شود.

ماه گوزن امسال در صورت فلکی «کمان» (قوس) یا Sagittarius، یکی از مشهورترین صورت‌های فلکی تابستانی در نیم‌کره شمالی خواهد بود. بااین‌حال، این صورت‌فلکی ستاره‌های بسیار درخشانی ندارد، بنابراین انتظار مشاهده ستاره‌های چشم‌گیری در کنار ماه کامل را نداشته باشید.

ماه کامل ژوئیه، یکی از کم‌ارتفاع‌ترین ماه‌های سال است و تنها «ماه توت‌فرنگی» در ۱۱ ژوئن از آن پایین‌تر بود. علت آن این است که این ماه کامل در اوایل تابستان رخ می‌دهد. بر اساس تعریف، ماه کامل در مقابل خورشید در آسمان قرار دارد و جایگاه آن، مانند آیینه‌ای موقعیت خورشید را منعکس می‌کند. وقتی خورشید در اوج آسمان است، مثل انقلاب تابستانی در ۲۰ ژوئن، ماه کامل در پایین‌ترین بخش آسمان دیده می‌شود.

نزدیکی ماه گوزن به افق در سراسر شب باعث می‌شود که اندازه و رنگ آن بیشتر از حالت عادی به‌نظر برسد. این پدیده باعث می‌شود ماه بزرگ‌تر و پررنگ‌تر دیده شود، هرچند این تنها یک خطای دید است. ناسا می‌گوید این پدیده با عنوان «توهم ماه» شناخته می‌شود؛ یعنی مغز ما ماهِ نزدیک افق را بزرگ‌تر از واقعیت درک می‌کند.

علاوه بر این، ماه گوزن دورترین ماه کامل سال از خورشید خواهد بود. دلیل این موضوع، بیضوی بودن مدار زمین به دور خورشید است. در تاریخ ۱۲ تیر، زمین به دورترین فاصله‌ی سالانه‌اش از خورشید رسید که به آن «اوج مداری» (Aphelion) می‌گویند. از آنجا که ماه کامل بعدی (ماه گوزن) در سمتی از زمین قرار دارد که رو به خورشید نیست، در نتیجه دورترین ماه کامل سال نسبت به خورشید خواهد بود.

طبق گفته‌ی وب‌سایت تایم‌اند‌دیت، نام ماه گوزن به شاخ‌های تازه‌روییده‌ی گوزن‌های نر اشاره دارد که در ماه ژوئیه در آمریکای شمالی رشد می‌کنند. برخی دیگر از نام‌های بومی آمریکایی برای ماه کامل این ماه عبارت‌اند از: «ماه ماهی سالمون»، «ماه تمشک»، و «ماه رعد و برق».

در سنت انگلیسی، ماه کامل ژوئیه را «ماه یونجه» (Hay Moon) نیز می‌نامند که به فصل برداشت محصولات تابستانی اشاره دارد. در فرهنگ سلتیک هم نام‌هایی چون: «ماه گردآوری»، «ماه گیاهان دارویی» و «ماه شهد» برای آن به کار می‌رفته است که نشان می‌دهد ماه ژوئیه زمان جمع‌آوری گیاهان دارویی برای خشک‌کردن و استفاده به عنوان ادویه و دارو است.

ماه کامل بعدی، با نام «ماه ماهی خاویاری» (Sturgeon Moon)، روز شنبه ۹ اوت (۱۸ مرداد) طلوع خواهد کرد.