ثبت تصویر بیسابقه از کهکشان سنگتراش؛ نمایش ۵۰۰ سحابی جدید در یک قاب
اخترشناسان تصویری خیرهکننده و جدید از کهکشان سنگتراش (Sculptor) بهدست آوردهاند؛ عکسی با هزاران رنگ که پیچیدگیهای سیستمهای کهکشانی را آشکار میکند.
به گزارش لایوساینس، تصویر شگفتانگیز جدید از کهکشانی که در فاصله ۱۱ میلیون سال نوری از زمین قرار دارد و با نام NGC 253 شناخته میشود، با ابزار طیفنگار چندواحدی MUSE روی «تلسکوپ بسیار بزرگ» (VLT) در شیلی ثبت شده است.
تصویر تازه علاوه بر ارائه نمایی گسترده از کل کهکشان سنگتراش، جزئیات دقیقی را نیز از NGC 253 را نشان میدهد که میتوانند به درک بهتر ساختارهای پیچیده و ناشناخته درون کهکشانها کمک کنند.
«انریکو کونگیو»، سرپرست تیم تحقیقاتی از دانشگاه شیلی، در بیانیهای گفت: «کهکشان سنگتراش در یک نقطه ایدهآل قرار دارد؛ بهاندازهای به ما نزدیک است که بتوانیم ساختارهای داخلی آن را با دقتی شگفتانگیز بررسی کنیم و در عین حال، بهقدری بزرگ است که بتوانیم آن را بهعنوان سیستمی کامل ببینیم.»
برای ثبت تصویر با جزئیات بیسابقه، ناحیهای به وسعت ۶۵ هزار سال نوری از کهکشان سنگتراش (که کل پهنای آن حدود ۹۰ هزار سال نوری است) هدف قرار گرفت و بیش از ۱۰۰ نوردهی طی ۵۰ ساعت رصد با MUSE انجام شد. این تلاش بهخوبی نتیجه داد و تصویری بینظیر از کهکشان سنگتراش بهدست آمد که جزئیاتی بیسابقه را فاش میکند.
«کاترین کرکل»، از دانشگاه هایدلبرگ آلمان و عضو تیم پژوهشی گفت: «ما میتوانیم تصویر را تا حدی بزرگنمایی کنیم که نواحی خاصی را که در آنها ستارگان شکل میگیرند، تقریباً در مقیاس یک ستاره منفرد بررسی کنیم، و در عین حال میتوانیم عقب برویم و کهکشان را بهعنوان یک جرم کلی مطالعه کنیم.»
بررسی اولیه تصویر، از همین حالا برای تیم سودمند بوده است. آنها موفق شدهاند ۵۰۰ سحابی سیارهای جدید درون این تصویر کشف کنند؛ ساختارهایی پوستهمانند از گاز و غبار که از ستارگانی مشابه خورشید، پس از پایان عمرشان و گذر از مرحلهی غول سرخ متورم، به فضا پرتاب میشوند. این کشف بسیار چشمگیر است، زیرا اکتشافاتی از این دست در بیرون از کهکشان راه شیری و همسایگان نزدیک آن، نسبتاً نادر محسوب میشود.
تعداد سحابیهای سیارهای که اخترشناسان میتوانند در هر کهکشان شناسایی کنند معمولاً کمتر از ۱۰۰ عدد است
«فابیان شویِرمان»، پژوهشگر دانشگاه هایدلبرگ و یکی دیگر از اعضای تیم، گفت: «در کهکشانهایی که خارج از همسایگی نزدیک راه شیری قرار دارند، معمولاً کمتر از ۱۰۰ سحابی سیارهای شناسایی میکنیم.» این سحابیهای سیارهای که با وجود نامشان هیچ ارتباطی با سیارات ندارند، ممکن است در آینده مفید واقع شوند، چرا که اخترشناسان میتوانند از آنها برای اندازهگیری فاصلهها استفاده کنند.
- در سمت دور کهکشان راه شیری چه میگذرد؟10 اسفند 03مطالعه '5
آدام لروی، عضو تیم پژوهشی از دانشگاه ایالتی اوهایو توضیح داد: «یافتن سحابیهای سیارهای به ما امکان میدهد تا فاصلهی کهکشان را تأیید کنیم؛ قطعهای حیاتی از اطلاعات که باقی مطالعات درباره کهکشان بر پایه آن انجام میشود.»
البته این بدان معنا نیست که کار تیم با این تصویر از کهکشان سنگتراش به پایان رسیده باشد. گام بعدی برای اخترشناسان، بررسی چگونگی جریان گاز داغ درون NGC 253 است؛ گازی که ترکیب خود را تغییر میدهد و در فرآیند شکلگیری ستارگان جدید نقش دارد.
کونگیو در پایان گفت: «اینکه چنین فرآیندهای کوچکی چگونه میتوانند چنین تأثیر بزرگی بر کهکشانی داشته باشند که اندازهٔ کلیاش هزاران برابر بزرگتر از آنهاست، همچنان معما محسوب میشود.»
یافتههای پژوهشگران در مجله Astronomy & Astrophysics منتشر شده است.