منشاء سیارک «ویرانگر شهر» به محدوده‌ای غیرمنتظره از منظومه شمسی بازمی‌گردد

زمانی که سیارک 2024 YR4 برای نخستین بار در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۴ شناسایی شد، به نظر می‌رسید که ناگهانی و به طور غیرمنتظره ظاهر شده است. اما سیارک‌ها به سادگی از هیچ پدید نمی‌آیند و اکنون ستاره‌شناسان موفق شده‌اند ترکیب، ظاهر و منبع پیدایش 2024 YR4 را شناسایی کنند.

به گزارش ساینس‌آلرت، سیارک معروف به ویرانگر شهر از مرکز کمربند اصلی سیارک‌ها که بین مدارهای مریخ و مشتری واقع شده، نشأت گرفته و با تأثیر گرانشی مشتری به سمت زمین حرکت کرده است. این سیاره معمولاً از محدوده‌ی داخلی منظومه شمسی در برابر سنگ‌های فضایی محافظت می‌کند.

«بروس بولین»، ستاره‌شناس از شرکت آمریکایی یورکا ساینتفیک، می‌گوید: «ما از منبع این سیارک در کمربند اصلی شگفت‌زده هستیم، زیرا این ناحیه مکانی است که انتظار نداشتیم بسیاری از سیارک‌های نزدیک به زمین از آنجا نشأت بگیرند.»

از آن زمان، خطر ناشی از سیارک به طور قابل توجهی کاهش یافته است؛ هرچند هنوز احتمال برخورد آن با ماه در حد چند درصد وجود دارد. 2024 YR4 به عنوان سیارک «ویرانگر شهر» شناخته می‌شود، نه به دلیل اینکه حتماً به زمین برخورد خواهد کرد، بلکه به خاطر ویرانی عظیمی که می‌تواند در صورت برخورد ایجاد کند.

زمانی که سیارک‌های بالقوه خطرناک شناسایی می‌شوند، مطالعه دقیق آنها برای دفاع سیاره‌ای بسیار اهمیت دارد. اندازه، نحوه حرکت در فضا و ترکیب آنها همگی می‌توانند بر عواقب برخورد تأثیرگذار باشند. کشف منبع پیدایش آن‌ها به ما کمک می‌کند تا تعیین کنیم آیا باید آن ناحیه از منظومه شمسی را برای خطرات احتمالی دیگر تحت نظر داشته باشیم یا خیر.

بنابراین، کشف 2024 YR4 و زنگ خطر اولیه‌ای که به صدا درآمد، دانشمندان را به فعالیت واداشت. بولین و همکارانش از تلسکوپ‌های «کِک» و «جمنای جنوبی» برای به دست‌آوردن مشاهدات دقیق از این سنگ فضایی استفاده کردند تا ویژگی‌های آن را به دقت توصیف کنند.

بولین می‌گوید: «سیارک YR4 هر بیست دقیقه یک بار به دور خود می‌چرخد و در جهت معکوس دوران می‌کند. این سیارک دارای شکلی صاف و نامنظم است و چگالی آن به سنگ‌های جامد شباهت دارد.»

بولین افزود: «شکل سیارک به ما اطلاعات مهمی درباره نحوه شکل‌گیری و ساختار آن می‌دهد. دانستن این ویژگی‌ها برای تعیین میزان تلاش و نوع تکنیک‌هایی که باید برای انحراف سیارک در صورت بروز تهدید به کار گرفته شود، بسیار حیاتی است.»

سیارک‌ها در انواع مختلفی وجود دارند. رایج‌ترین نوع آن‌ها، سیارک‌های کربنی هستند که از ترکیبی از مواد معدنی گوناگون تشکیل شده‌اند و ممکن است (هرچند همیشه این‌طور نیست) دارای ساختاری شل و نامنظم باشند؛ مانند سیارک‌های «بنو»، «ریگو» و «دیمورفوس» که آخری سوژه‌ی یک مأموریت آزمایشی برای انحراف سیارک بوده است.

سیارک‌های نوع S چگالی بسیار بیشتری دارند و معمولاً تکه سنگ‌هایی سیلیکاتی هستند. محققان بر این باورند که YR4 2024 از همین نوع سیارک‌ها محسوب می‌شود. چنین اطلاعاتی می‌تواند بر استراتژی‌های کاهش اثر برخورد تأثیر بگذارد.

سیارک ویرانگر شهر دارای عرضی بین ۳۰ تا ۶۵ متر است و شکلی صاف دارد. در حالی که اکثر سیارک‌ها به شکل سیب‌زمینی یا دیسک‌های چرخان شناخته می‌شوند، این ویژگی آن را به سوژه‌ای جالب و شگفت‌انگیز تبدیل کرده و ممکن است به دانشمندان کمک کند تا درک بهتری از نحوه شکل‌گیری 2024 YR4 پیدا کنند.

طبق گفته تیم تحقیق، اطلاعات یادشده می‌تواند به دانشمندان در ارزیابی ویژگی‌های دیگر سیارک‌های بالقوه خطرناک کمک کند. همچنین به بهبود روش‌های مشاهده سریع برای شناسایی سیارک‌هایی که مانند 2024 YR4 به طور ناگهانی ظاهر می‌شوند، یاری خواهد رساند. محققان با اشتیاق منتظرند ببینند این سنگ فضایی در آینده چه تغییراتی خواهد داشت.

بولین می‌گوید: «این یکی از بزرگ‌ترین اجسام در تاریخ معاصر است که ممکن است به ماه برخورد کند. اگر چنین اتفاقی بیفتد، فرصتی نادر برای دانشمندان فراهم می‌شود تا بررسی کنند چگونه اندازه یک سیارک با اندازه دهانه‌ای که ایجاد می‌کند ارتباط دارد؛ موضوعی که پیش از این نتوانسته‌ایم به طور مستقیم اندازه‌گیری کنیم.»

تحقیق در نشریه ژورنال اخترفیزیکی منتشر خواهد شد و اکنون در پایگاه داده آرکایو در دسترس قرار دارد.