D1-lg

تلسکوپ جیمز وب دو سیاره بیگانه درحال تولد را در همسایگی کیهانی ما مشاهده کرد

سه‌شنبه 14 اسفند 1403 - 20:25
مطالعه 5 دقیقه
منظومه ستاره‌ای PDS70
تلسکوپ فضایی جیمز وب که ستاره‌ی نزدیک PDS 70 را هدف گرفته است، شکل‌گیری سیاره‌های تازه‌متولد‌شده را مقابل چشمان ما با جزئیات بی‌سابقه تماشا کرد.
تبلیغات
D4-mcid4

سیاره‌ها در قرص‌های چرخان گاز و غبار در اطراف ستاره‌های جوان متولد می‌شوند. ستاره‌شناس‌ها علاقه‌ی شدیدی به فرآیند تشکیل سیاره دارند و درک این فرآیند یکی از اهداف علمی اصلی تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) است.

ستاره PDS 70 با دو سیاره درحال شکل‌گیری در نزدیکی زمین قرار دارد. این دو جرم از معدود سیاره‌های فراخورشیدی هستند که ستاره‌شناس‌ها توانسته‌اند به‌صورت مستقیم از آن‌ها تصویربرداری کنند. پژوهشگرها یک رویکرد جدید نوآورانه را برای مشاهده‌ی PDS 70 ابداع کردند و جزئیات بیشتری را درباره‌ی این منظومه ازجمله حضور احتمالی سیاره سوم کشف کردند.

ستاره PDS 70 یک ستاره کوتوله نارنجی است که حدود ۳۷۰ سال نوری از ما فاصله دارد و میزبان دو سیاره جوان و در حال رشد است: PDS 70 b و PDS 70c. تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه جنوب اروپا (VLT) مستقیما از هر دو سیاره تصویربرداری کرد و PDS 70b اولین پیش‌سیاره‌ای محسوب می‌شود که مستقیما از آن عکس‌برداری شده است. VLT در سال ۲۰۱۸ با ابزار پیشگام SPHERE به این موفقیت دست یافت.

مشاهدات SPHERE همراه با یافته‌های دیگر به اخترشناس‌ها امکان دادند تا نگاه بسیار دقیق‌تری به جو، جرم و دمای سیاره‌ها داشته باشند. حالا جیمز وب نگاهی دیگر به این جفت سیاره جوان انداخته و نتایج مشاهدات در مجله استرونومیکال منتشر شده است. دوری بلیکلی دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیک و نجوم دانشگاه ویکتوریا در بریتیش کلمبیای کانادا، نویسنده‌ی اصلی مطاالعه با عنوان «تداخل‌سنج جیمز وب: تشخیص تداخل‌سنجی مبتنی بر فضا برای PDSc و 70b در um 4.8» است.

تصویربردار فروسرخ نزدیک و طیف نگار بدون شکاف جیمز وب (NIRISS) دارای نوعی ویژگی به نام تداخل‌سنج پوششی دیافراگم (AMI) است که به آن امکان می‌دهد به‌عنوان تداخل‌سنج عمل کند. این تلسکوپ از یک ماسک ویژه با سوراخ‌های ریز روی آینه اصلی تلسکوپ استفاده می‌کند و تداخلی که ایجاد می‌کند، وضوح بسیار بالاتری دارد زیرا اندازه مؤثر تلسکوپ بسیار بزرگ‌تر می‌شود. به گفته‌ی نویسندگان:

ما در این پروژه، مشاهدات تداخل‌سنج جیمز وب از PDS 70 را با فیلتر NIRISS F480M ارائه کردیم که اولین مشاهدات تداخل‌سنجی فضایی این سیستم هستند.

پژوهشگرها شواهدی از مواد پیرامون PDS 70b و c را پیدا کردند؛ یافته‌ای که نشان می‌دهد احتمالا سیاره‌ها در حال شکل‌گیری هستند. بلیکلی، نویسنده اصلی این مقاله در یک بیانیه مطبوعاتی گفت:

این رصد درست مانند دیدن یک عکس خانوادگی از منظومه شمسی ما در زمانی است که کودکی نوپا بود. فکرکردن به اینکه چقدر می‌توانیم از یک منظومه بیاموزیم، باورنکردنی است.

مشاهدات قبلی از سیاره‌های PDS 70 در طول موج‌های کوتاه‌تر انجام شده بود که به بهترین نحو با مدل‌های ستاره‌های کم‌جرم و کوتوله‌های قهوه‌ای توضیح داده شد؛ اما جیمز وب آن‌ها را در طول موج‌های طولانی‌تر، درواقع طولانی‌ترین طول موج استفاده‌شده تاکنون مشاهده کرد. این مشاهدات نور بیشتری را نسبت به رصدهای گذشته کشف کردند و مدل‌های کم‌جرم کوتوله‌ی قهوه‌ای نتوانستند نور را درنظر بگیرند.

مشاهدات جیمز وب به وجود مواد گرم در اطراف هر دو سیاره اشاره دارد که به عنوان ماده‌ی درحال برافزایش از یک قرص دور سیاره‌ای تفسیر می‌شود. به نوشته‌ی مؤلفان پژوهش:

نورسنجی ما از هر دو سیاره‌ی PDS 70b و c شواهد اولیه‌ای از نشر دیسک پیرامون ستاره را در طیف فروسرخ میانی ارائه می‌دهد که ازطریق تطبیق‌ مدل‌های توزیع انرژی طیفی با اندازه‌گیری‌های جدید و داده‌های موجود در منابع علمی به‌دست آمده است.

نتایج نشان می‌دهند که PDS 70 و سیاره‌های آن بر سر مواد یکسان موردنیاز برای بزرگ‌تر شدن رقابت می‌کنند. این ستاره از نوع تی ثوری (T- Tauri) است که تنها حدود ۵٫۴ میلیون سال سن دارد و تا ده‌ها میلیون سال دیگر به ستاره رشته‌ی اصلی تبدیل نخواهد شد؛ چرا که هنوز به شکل فعالی در حال انباشت مواد است. داگ جانستون یکی از نویسندگان مرکز پژوهش‌های اخترشناسی و اخترفیزیک هرزبرگ می‌گوید:

این مشاهدات فرصتی باورنکردنی به ما می‌دهد تا شاهد شکل‌گیری سیاره‌ها باشیم. دیدن سیارات در حال برافزایش مواد به ما کمک می‌کند به پرسش‌های دیرینه درباره‌ی چگونگی شکل‌گیری و تکامل منظومه‌های سیاره‌ای پاسخ دهیم. این روند مانند تماشای شکل‌گیری منظومه شمسی در مقابل چشمانمان است.

پژوهش جدید همچنین شواهدی دیگر از وجود سیاره‌ی سوم را در اطراف ستاره‌ها ارائه می‌کند که PDS 70d نامیده می‌شود. مقاله‌ای در سال ۲۰۲۴ سرنخ‌هایی را از سیاره سوم ارائه کرد، بااین‌حال عدم قطعیت مینان زیادی درمورد این یافته وجود داشت. به نوشته‌ی نویسندگان مطالعه‌ی اخیر، ممکن است سیاره فراخورشیدی دیگری وجود داشته باشد؛ اما می‌تواند یک توده غبار یا یک مارپیچ درونی از مواد باشند.

با اینکه پژوهش جدید مطالعه‌ای تکمیلی درباره‌ی سیاره‌ی احتمالی نیست، برخی ویژگی‌های جرم را صرف‌نظر از ماهیت آن محدود کرده است. اگر سیاره سومی وجود داشته باشد، تفاوت قابل توجهی با دو سیاره دیگر دارد. نویسندگان توضیح می‌دهند، اگر انتشار مشاهده‌شده‌ قبلی در طول موج‌های کوتاه‌تر به خاطر وجود یک سیاره باشد، این سیاره فرضی ترکیب جوی متفاوتی با PDS 70b یا c دارد. برای تعیین ماهیت این انتشار به مشاهدات بعدی نیاز است.

مقاله رو دوست داشتی؟
نظرت چیه؟
تبلیغات
D5-b3IranServer
داغ‌ترین مطالب روز
تصویر هوش مصنوعی بازی آنلاین
بهترین سایت‌ های بازی آنلاین بدون نیاز به نصب

در این مقاله بهترین سایت‌های بازی آنلاین بدون نیاز به نصب را به شما معرفی می‌کنیم تا بتوانید با گوشی و کامپیوتر خود با دوستانتان بازی کنید.

53
2 روز قبل
طرح هوش مصنوعی از فرایند غنی سازی اورانیوم
قدرتمند‌ترین فلز جهان؛ اورانیوم چطور غنی‌سازی می‌شود؟

وابستگی عمیق اورانیوم به درصد غنا، این عنصر خاکستری را به یکی از استراتژیک‌ترین و مناقشه‌برانگیزترین منابع جهان تبدیل کرده است.

109
2 روز قبل
بیت کوین در کنار نماد صرافی کوینکس و نوبیتکس
بهترین صرافی های ارز دیجیتال برای کاربران ایرانی

کاربران برای ورود به دنیای رمزارزها، نیاز به فعالیت در صرافی‌ها دارند. در این مقاله بهترین صرافی‌های ارز دیجیتال برای ایرانیان را معرفی خواهیم کرد.

36
1 روز قبل
قبض تلفن ثابت
آبونمان ماهانه تلفن ثابت دو برابر شد [به‌روزرسانی: نامه شرکت مخابرات به سازمان بورس منتشر شد]

آبونمان ماهانه تلفن ثابت، به ۳۳ هزار تومان افزایش پیدا کرد.

93
2 روز قبل
اپلیکیشن ICEBlock
بالاتر از اینستاگرام و ایکس؛ این برنامه به‌شدت در آمریکا محبوب شده است

اعتراض کاخ سفید به اپلیکیشن ناشناخته، نتیجه‌ای غیرمنتظره داشت و موجی از محبوبیت بین کاربران آمریکایی به این اپ ایجاد شده است.

100
1 روز قبل
بهترین والت‌ های ارز دیجیتال
بهترین والت‌ های ارز دیجیتال ۲۰۲۵

کیف پول ارز دیجیتال یکی از مهم‌ترین ابزارهایی است که برای فعالیت در حوزه‌ی رمزارزها باید توجه ویژه‌ای به آن داشت.

23
2 روز قبل
بهترین گوشی‌های گیمینگ بازار ایران
بهترین گوشی مناسب برای بازی [تیر ۱۴۰۴]

اگر به‌‌دنبال گوشی هوشمند برای بازی می‌گردید، نیاز نیست حساب بانکی‌تان را خالی کنید. در این مقاله بهترین گوشی‌های گیمینگ بازار ایران را معرفی ...

1022
1 روز قبل
تبلیغات
DN-DNShatel

نظرات

با چشم باز خرید کنید
زومیت شما را برای انتخاب بهتر و خرید ارزان‌تر راهنمایی می‌کند
ورود به بخش محصولات