تقریبا سه سال پیش، آژانس پروژه‌های پژوهشی پیشرفته دفاعی ایالات متحده (DARPA) از قصد خود برای ساخت یک سامانه‌ی پیش‌رانش گرماهسته‌ای پروازپذیر خبر داد. هدف این سازمان، ابداع فناوری جدیدی بود که هدایت مناسب‌تر فضاپیماها در مدار زمین، مدار ماه و فضای بین این دو را امکان‌پذیر و آزادی عمل برای انجام عملیات در این حوزه‌ها را فراهم کند.
دارپا، برنامه‌ی یادشده را موشک آزمایشی برای عملیات‌های چابک در فضای بین زمین و ماه یا به اختصار DRACO نامید. این برنامه شامل ساخت دو عنصر است: یک رآکتور شکافت هسته‌ای و فضاپیمایی برای پرواز با آن. در سال ۲۰۲۱، دارپا برای ساخت رآکتور مبلغ ۲۲ میلیون دلار به جنرال اتمیکس، شرکت سازنده‌ی تجهیزات نظامی اعطا کرد و برای ساخت عنصر فضاپیما، کمک‌های مالی کوچک به ارزش ۲٫۹ میلیون دلار و ۲٫۵ میلیون دلار به ترتیب دراختیار لاکهید مارتین و بلو ارجین قرار داد.
در همان زمان، سازمان فضایی آمریکا به این نتیجه رسیده بود که اگر واقعا بخواهد یک روز انسان را به مریخ بفرستد، بهتر است که وسیله‌ی نقلیه‌ای سریع‌تر و کم‌مصرف‌تر برای رسیدن به سیاره سرخ داشته باشد. یک گزارش مهم در سال ۲۰۲۱، نتیجه گرفت که تنها راه واقع‌بینانه‌ی ناسا برای اعزام انسان‌ها به مریخ در دهه‌های آینده، استفاده از پیش‌رانش هسته‌ای است.
سامانه‌های موشکی کنونی ناسا ازجمله اسپیس لانچ سیستم (SLS) که در ماه آبان، ماموریت تاریخی آرتمیس ۱ را پرتاب کرد، برپایه‌ی روش قدیمی و سنتی پیش‌رانش شیمیایی عمل می‌کنند. در این موشک‌ها، یک اکسیدکننده (اکسیژن مایع) با سوخت اشتعال‌پذیر (معمولا کروسین یا هیدروژن مایع) ترکیب می‌شود تا فواره‌ای آتشین از نیروی رانش به‌وجود آورد و موشک را به جلو براند.
درمقابل، پیش‌رانش گرماهسته‌ای شامل یک موتور موشک است که در آن رآکتور هسته‌ای جایگزین محفظه‌ی احتراق می‌شود. رآکتور برای رساندن موشک به مریخ در مقایسه با پیش‌رانش شیمیایی نیازمند سوخت بسیار کمتر است و می‌تواند زمان پرواز به سیاره سرخ را از هفت ماه کنونی به فقط ۴۵ روز برساند. برای ماموریتی مریخی که به چندین ماموریت پیش‌زمینه به‌منظور رساندن محموله نیاز دارد، پیش‌رانش هسته‌ای گزینه‌ای بسیار کارآمدتر محسوب می‌شود.
به‌نقل از ارز تکنیکا، ناسا این هفته اعلام کرد که برای پیشبرد پروژه دریکو به دارپا ملحق می‌شود. بیل نلسون، مدیر ناسا گفت: «ناسا با دارپا، شریک همیشگی خود وارد همکاری خواهد شد تا فناوری پیش‌رانش گرماهسته‌ای پیشرفته را تا سال ۲۰۲۷ به نمایش بگذارد. با کمک این فناوری جدید، فضانوردان می‌توانند سریع‌تر از همیشه به فضای دوردست سفر کنند.»
آژانس فضایی آمریکا درحال‌حاضر هیچ کمک مالی مستقیمی ارائه نخواهد داد. بااین‌حال، واحد فناوری ماموریت‌های فضایی ناسا هدایت ساخت فنی موتور گرماهسته‌ای را برعهده خواهد داشت. موتور، یکی از عناصر کلیدی فضاپیما است که از انرژی رآکتور هسته‌ای استفاده خواهد کرد. دارپا نیز همچنان مسئول توسعه‌ی کلی برنامه ازجمله تهیه و یکپارچگی سامانه‌های موشکی خواهد بود.
پیش‌رانش گرماهسته‌ای از مدت‌ها پیش هدف طرفداران فضا بوده است و ایده‌ی آن به دوران ورنر فون براون، دانشمند موشکی آلمانی و پروژه‌ی NERVA ناسا بازمی‌گردد. اما آن برنامه‌ها هرگز محقق نشدند و ایده‌ی چنین موشکی برای دهه‌ها به تعویق انداخته شد. اما اکنون پروژه‌ی مشترک ناسا و دارپا، جدی‌ترین تلاش آمریکا برای ساخت موشک گرماهسته‌ای محسوب می‌شود.
بااین‌حال، ساخت نسل بعدی موشک‌ها سریع اتفاق نخواهد افتاد. فناوری موشک گرماهسته‌ای دشوار و اثبات‌نشده است و البته پرتاب یک رآکتور هسته‌ای به فضا، مشکلات خودش را دارد. سال ۲۰۲۷ برای ارائه‌ی نسخه‌ی آزمایشی این فناوری خوش‌بینانه به‌نظر می‌آید و بعید است در بهترین حالت تا پیش از اواخر دهه ۲۰۳۰ از آن برای پرتاب انسان‌ها به مریخ استفاده شود.
نظرات