آیا فرازمینی‌ها وجود دارند؟ پنج کارشناس به این پرسش پاسخ می‌دهند

حدس‌و‌گمان‌ها درباره مجموعه طبقه‌بندی‌نشده گزارش‌هایی رو‌به‌افزایش‌اند که ماه جاری کارگروه پدیده‌‌های ناشناس هوایی پنتاگون (UAP) آن‌ها را منتشر کردند. این سند که ۲۵ ژوئن منتشر خواهد شد، احتمالا مروری جامع بر اطلاعات دولت ایالات متحده درباره UAPها یا UFOها (اصطلاح متداول‌تر) خواهد بود. با اینکه این گزارش هنوز دردسترس عموم قرار نگرفته، نیویورک‌تایمز مدعی است به این یافته‌ها دسترسی دارد و آن‌ها را یکی از مقام‌های گم‌نام رسمی دراختیارش قرار داده است.

به‌نقل از منابع Times، این گزارش هیچ رابطه واضحی را بین بیش از ۱۲۰ رویداد یوفو در دو دهه گذشه و احتمال بازدید فرازمینی‌ها از زمین ارائه نمی‌دهد. اگر منابع نیویورک‌تایمز معتبر باشند، دلیلی برای تفسیر شیء ناشناس به‌عنوان مدرکی از حضور فرازمینی‌ها وجود ندارد؛ اما ‌آیا با تمام این مدارک می‌توان گفت فرازمینی‌ها اصلا وجود ندارند یا اگر وجود دارند، چگونه می‌توان آن‌ها را پیدا کرد؟ آیا تفاوت زیادی با ما دارند؛ به‌طوری‌که یافتنشان با روش‌های موجود غیرممکن است؟ در این مقاله، به پاسخ‌های پنج کارشناس به این پرسش‌ها اشاره می‌کنیم.

به‌عقیده جونتی هونر، فرازمینی‌ها قطعا وجود دارند؛ اما این پرسش اصلی مطرح می‌شود: آیا فرازمینی‌ها به‌اندازه کافی به ما نزدیک هستند که بتوان آن‌ها را کشف کرد؟ فضا بی‌نهایت بزرگ است. در دو دهه گذشته، نکات زیادی را تقریبا درباره تمام ستاره‌های کیهان دارای سیاره آموختیم. براساس تخمین‌ها، کهکشان راه شیری بیش از چهارصدمیلیارد ستاره دارد. اگر هرکدام از ستاره‌ها پنج سیاره داشته باشند، تنها دو‌تریلیون سیاره در کهکشان راه شیری وجود دارد. می‌دانیم کهکشان‌های بیشتری هم در کیهان وجود دارند که سیاره‌های بیشتری دارند.

با وجود این همه تنوع غیرممکن به‌نظر می‌رسد که زمین تنها سیاره دارای حیات هوشمند و تمدن پیشرفته باشد؛ اما آیا می‌توانیم این نوع حیات فرازمینی را پیدا کنیم؟ سؤال سختی است. فرض کنید از هر یک‌میلیارد ستاره حداقل یک ستاره از شرایط لازم برای میزبانی حیات و توسعه تمدن پیشرفته برخوردار است. در‌ این صورت، چهارصد ستاره در کهکشان راه شیری با احتمال تمدن پیشرفته وجود خواهند داشت؛ اما وسعت کهکشان راه شیری به صدهزار سال نوری می‌رسد. در این‌ حالت، فاصله میانگین ستاره‌ها از یکدیگر می‌تواند به دَه‌هزار سال نوری برسد که برای دریافت سیگنال فرازمینی‌ها حداقل در شرایط فعلی بسیار دور است؛ مگر اینکه روش قوی‌تری برای ارسال سیگنال وجود داشته باشد. در‌نتیجه به‌عقیده هورنر، حیات فرازمینی وجود دارد؛ ولی اثباتش بسیار دشوار است.

به‌عقیده استیون تینگای، فرازمینی‌ها وجود دارند؛ اما اثبات آن‌ها کار ساده‌ای نیست؛ در‌نتیجه، باید به تعریف واضحی از آن‌ها برسیم. تینگای اصطلاح «فرازمینی» را به تمام جانداران خارج از زمین نسبت می‌دهد؛ اما هیچ توافق دقیقی بر سر تعریف حیات وجود ندارد. این مفهوم بسیار پیچیده است؛ ولی اگر حیاتی مثل باکتری را در جای دیگری غیر از زمین پیدا کنیم، می‌توانیم آن را در دسته فرازمینی جای دهیم.

جهان از هزاران‌میلیارد کهکشان تشکیل شده است که هرکدام می‌توانند شامل میلیاردهامیلیارد ستاره باشند. اغلب ستاره‌ها حداقل یک سیاره دارند. این منظومه‌های سیاره‌ای ترکیبی غنی از عناصر ازجمله عناصر لازم برای حیات هستند؛ در‌‌نتیجه، به‌سختی می‌توان باور کرد ترکیب حیات فقط روی زمین پیدا شود و روی تریلیون‌ها سیاره دیگر جهان اثری از حیات نباشد. باوجوداین، باید دید آیا این حیات از نوع حیات میکروسکوپی مثل باکتری‌ است یا تمدنی پیشرفته که می‌توان با آن ارتباط برقرار کرد.

تلاش‌های زیادی برای جست‌وجوی تمدن‌های هوشمند در جریان هستند. در این جست‌وجوها، فرض می‌شود تمدن‌ها از فناوری مشابه با انسان مثل تلسکوپ‌های قدرتمند رادیویی برخوردار هستند که می‌توانند ارتباطات طول موج رادیویی را از منظومه‌های سیاره‌ای دوردست ارسال کنند. البته ممکن است تعریف حیات کاملا محدود باشد و فرازمینی‌ها (درصورت وجود) قوانین کاملا متفاوتی با انسان‌ها داشته باشند.

به‌عقیده هلن ماینارد، یافتن حیات و زیست مشابه زمین در سیاره دیگر فقط به زمان بستگی دارد؛ به‌همین‌دلیل، به‌دنبال یافتن شرایط حیات در منظومه شمسی هستیم. برای مثال، اقیانوس‌های زیرپوسته یخی ماه‌های اروپا و گانیمید (دو ماه بزرگ مشتری) را در نظر بگیرید. در برخی نقاط این ماه‌ها دما مناسب و دسترسی به آب و موادمعدنی هم امکان‌پذیر است. با‌این‌حال، این یافته‌ها از دیدگاه حیات زمینی بررسی شده‌اند و حیات فرازمینی می‌تواند با حیات روی زمین بسیار متفاوت باشد. هلن ماینارد می‌افزاید:

درباره اکتشافات تایتان، ماه زحل، بسیار هیجان‌زده هستم. تایتان از مجموعه‌ای از مولکول‌های جذاب روی سطح و سیستم آب‌و‌هوایی فعال برای انتقال این مولکول‌ها برخوردار است. همچنین، می‌دانیم منظومه‌های ستاره‌ای دیگری در کل کهکشان وجود دارند.

با‌توجه‌به نکات گفته‌شده، وجود حیات و زیست فعال در جای دیگری غیر از زمین اجتناب‌ناپذیر به‌نظر می‌رسد؛ ولی آیا این حیات فرازمینی می‌تواند پیامی برای ما ارسال کند؟ این پرسشی متفاوت است.

به‌عقیده ربکا آلن، فرازمینی‌ها وجود دارند؛ اما احتمالا به ما شباهتی ندارند. براساس تخمین‌ها، تقریبا شش‌میلیارد سیاره مشابه زمین در راه شیری وجود دارد؛ بنابراین، احتمال وجود حیات در جای دیگری غیر از زمین زیاد است؛ اما به اثبات نیاز دارد. وقتی واژه فرازمینی را می‌شنویم، تصویری از حیات و هوش انسانی به ذهنمان خطور می‌کند‌؛ اما حتی روی زمین هم غالب‌ترین شکل حیات بسیار قدیمی‌تر و کوچک‌تر از انسان‌ها است. برخی جانداران میکروسکوپی در حالی به بقای خود ادامه می‌دهند که هیچ شکل دیگری از حیات دوام نمی‌آورد. می‌توان گفت فرازمینی‌ها هم می‌توانند به شکل این جانداران سرسخت وجود داشته باشند.

ناسا به‌تازگی گروهی از تاردیگریدهای (خرس‌های آبی) کوچک را به ایستگاه فضایی بین‌المللی ارسال کرده است تا فضانوردان انسانی بتوانند عملکرد این جانداران را در محیط‌ها و شرایط دشوار فضایی بررسی کنند. با کشف مواد اولیه حیات در منظومه شمسی، به‌نظر می‌رسد سرسخت‌ترین شکل حیات هم در کل کهکشان دوام بیاورند.

به‌عقیده مارتین وان کرانندونک، پاسخ ساده به این پرسش «خیر» است. اگر از داده‌های تجربی استفاده و فرض کنیم این پرسش به انواع حیات فرازمینی اشاره می‌کند که صرفا به انسان محدود نمی‌شوند، پاسخ تا جایی که می‌دانیم، خیر است. بااین‌حال، دانش ما درباره این پرسش محدود است و هنوز تمام گوشه‌های جهان را برای علائم حیات جست‌وجو نکرده‌ایم و حتی نمی‌دانیم عناصر تشکیل‌دهنده حیات در یک سیستم شیمیایی متفاوت چیست‌اند؛ زیرا تعریف توافق‌شده‌ای حتی بر سر حیات کربنی روی زمین هم وجود ندارد. بنابراین، شاید پاسخ تعمیم‌یافته‌تر را هنوز نمی‌دانیم.

در‌واقع، شاید هرگز نتوانیم با قطعیت به این پرسش پاسخ دهیم؛ ولی هنوز تلاش‌های زیادی در این زمینه در دست انجام است. شاید روزی به وجود همسایه‌هایی پی ببریم یا شاید واقعا تنها هستیم یا شاید هرگز نتوانیم حقیقت را پیدا کنیم. ناگفته نماند مقاله اصلی در The Conversation منتشر شده است.