اسپیس ایکس دومین نسخه آزمایشی فضاپیمای استارشیپ را حین فرود از دست داد

اسپیس ایکس نسخه‌ی آزمایشی فضاپیمای نسل بعدی‌اش به نام SN9 را سه‌شنبه شب به وقت ایران از سایت پرتاب خود در تگزاس جنوبی در نزدیکی ساحل خلیج مکزیک از روی زمین بلند کرد. به ‌گزارش اسپیس‌دات‌کام، این فضاپیمای ۵۰ متری و ساخته‌شده از فولاد ضد زنگ، در ساعت ۱۵:۲۵ به وقت محلی (۲۳:۵۵ به وقت ایران) پرتاب شد و پروازی ظاهرا مناسب انجام داد. استارشیپ آزمایشی سه موتور رپتور خود را به‌ ترتیب طبق برنامه خاموش کرد، به ارتفاع هدف در فاصله‌ی تقریبا ۱۰ کیلومتری از سطح زمین رسید و مانور پیچیده‌ی بلی‌فلاپ را به ‌نمایش گذاشت؛ اما SN9 همانند نسخه‌ی پیشین در فرود نرم ناکام ماند.

نسخه‌ی SN9 هنگام بازگشت به زمین نتوانست سرعتش را کاهش بدهد و برای فرود در وضعیت عمودی قرار بگیرد. ظاهرا روشن‌ نشدن یکی از دو موتور رپتور لازم برای فرود، عامل سقوط فضاپیما بود. SN9 تقریبا ۶٫۵ دقیقه پس از برخاستن، به محل فرود برخورد کرد و همانند نسخه‌ی SN8 در اثر انفجاری بزرگ از بین رفت. جان اینسپراکر، مهندس ارشد اسپیس ایکس، در جریان پخش زنده‌ی پرتاب گفت: «صرفا باید روی فرود اندکی بیشتر کار کنیم. ما داده‌های خوب فراوانی در اختیار داریم و هدف اصلی (به نمایش ‌گذاشتن کنترل فضاپیما در بازگشت دوباره به جو در سرعت مادون صوت) بسیار مناسب به ‌نظر آمد.»

اسپیس ایکس برای حمل انسان و محموله به ماه، مریخ و دیگر مقاصد دوردست در فضا، در حال ساخت استارشیپ است. این سامانه‌ی حمل‌ونقل فضایی از دو عنصر تشکیل شده است که هردو به ‌منظور استفاده‌ی دوباره‌ی کامل و سریع طراحی شده‌اند: فضاپیما با نام استارشیپ و موشکی غول‌پیکر با عنوان سوپرهوی. به‌ گفته‌ی ایلان ماسک، مدیرعامل اسپیس ایکس، نسخه‌ی نهایی استارشیپ و سوپرهوی به‌ ترتیب مجهز به ۶ و ۳۰ موتور رپتور خواهند بود. استارشیپ قدرت کافی برای برخاستن از سطح ماه و مریخ خواهد داشت؛ اما بدون کمک بوستر عظیم سوپرهوی قادر به رسیدن به مدار نخواهد بود.

اسپیس ایکس از طریق ساخت مجموعه‌ای از نسخه‌های آزمایشی پیچیده، به‌ سوی ساخت نسخه‌ی نهایی استارشیپ گام برمی‌دارد. به‌عنوان مثال، نسخه‌های اولیه صرفا دارای یک موتور رپتور بودند و پروازهای زیرمداری‌ را تا ارتفاع حداکثر ۱۵۰ متر تکمیل کردند. SN8 نخستین نسخه‌ی سه‌موتوره بود که دو ماه پیش پرواز آزمایشی مرتفع را انجام داد اما هنگام فرود منفجر شد.

• استارشیپ اسپیس‌ ایکس چگونه روی سیاره سرخ فرود خواهد آمد؟
• گفت‌وگوی مدیر ارشد اسپیس ایکس با تایم؛ از جمع‌آوری زباله‌های فضایی با استارشیپ تا ساخت استارلینک در مریخ

مقام‌های اداره‌ی هوانوردی فدرال آمریکا (FAA) دیروز در بیانیه‌ای اعلام کردند که پرواز ماه آذر اسپیس ایکس، مجوز پرتاب این سازمان را نقض کرد. این نقض مجوز که ورج نخستین ‌بار آن را گزارش داد، به تحقیق و بررسی و تعلیق پرواز نسخه‌ی SN9 منجر شد. به‌ گزارش آرس تکنیکا، اداره‌ی هوانوردی فدرال با اشاره به خطر پرواز استارشیپ برای جمعیت ساکن اطراف سایت پرتاب، صریحا از اسپیس ایکس خواسته بود نسخه‌ی SN8 را پرتاب نکند؛ اما این شرکت بدون توجه به درخواست FAA، پرتاب را انجام داد که به انفجار فضاپیما ختم شد.

اسپیس ایکس احتمالا نه‌چندان سوگوار از دست ‌دادن SN9 خواهد بود و نه پرواز تقریبا موفق آن را جشن خواهد گرفت. نسخه‌ی آزمایشی سه‌موتوره‌ی بعدی استارشیپ به ‌نام SN10 هم‌اکنون آماده روی سکوی پرتاب است و انتظار می‌رود آزمایش‌های پیش از پرواز را به‌زودی آغاز کند.

ساخت و آزمایش سریع نسخه‌های آزمایشی این‌چنینی، شرط لازم برای آماده‌سازی استارشیپ و پرواز آن در آینده‌ی نزدیک محسوب می‌شود و ماسک همانند اغلب پروژه‌های متنوع خود، جدول زمانی بلندپروازانه‌ای برای فضاپیمای نسل بعدی‌اش تعیین کرده است. این کارآفرین میلیاردر به‌تازگی گفت استارشیپ تا سال ۲۰۲۶ انسان را به مریخ پرتاب خواهد کرد و اگر خوش‌شانس باشد، ممکن است حتی تا سال ۲۰۲۴ به این هدف دست یابد.