چطور بازی‌ها و برنامه‌های ویندوز را در اندروید اجرا کنیم؟

مدت‌ها است که دستگاه‌های اندرویدی قدرتمند این روزها، توانایی‌های خارق‌العاده‌ی خود را در شبیه‌سازی سیستم‌های پیچیده‌ای مانند پلی‌استیشن ۲ و حتی اجرای برخی بازی‌های نینتندو سوییچ نشان‌ داده‌اند؛ اما تاکنون به این فکر کرده‌اید که نرم‌افزارها و بازی‌های ویندوزی را روی دستگاه اندرویدی خود اجرا کنید؟

به لطف پیشرفت‌های روزافزون ابزارهای شبیه‌ساز ویندوز در اندروید و لایه‌های انطباق‌پذیری مانند Wine، که از دیرباز برای اجرای برنامه‌های ویندوزی در سیستم‌های لینوکسی استفاده می‌شود، حال استفاده از نرم‌افزار‌ها و لذت بردن از بازی‌های مختص سیستم‌عامل مایکروسافت در دستگاه‌های اندرویدی هم ممکن است.

وینلاتور (Winlator)، یکی از بهترین برنامه های کاربردی اندروید و از شبیه‌سازهایی است که با بهره‌گیری از قابلیت‌های واین، نصب برنامه‌های کامپیوتری را روی گوشی امکان‌پذیر می‌کند؛ از جمله مزایای وینلاتور نسبت‌به سایر گزینه‌ها برای اجرای برنامه های ویندوز در اندروید، می‌توان به راحتی نصب و استفاده، پشتیبانی از برنامه‌های ۳۲ و ۶۴ بیتی، سازگاری با کنترلر‌ها و هم‌چنین به‌روزرسانی‌ها‌ی متعدد آن اشاره کرد.

در این راهنما، به پیش‌نیازها، چگونگی نصب و استفاده از وینلاتور برای اجرای نرم‌افزار و بازی‌های ویندوزی روی اندروید می‌پردازیم و نکاتی درباره‌ی رفع‌ ایراد‌های احتمالی این شبیه ساز ویندوز برای اندروید بیان می‌کنیم.

استفاده از وینلاتور برای اجرای برنامه های ویندوز در اندروید، با نصب ویندوز روی اندروید تفاوت دارد؛ پیش از پرداختن به قدم‌های عملی اجرای نرم‌افزارهای ویندوزی در اندروید، بد نیست کمی با اجزا و نحوه‌ی عملکرد وینلاتور آشنا شویم.

Wine، مخفف «Wine Is Not an Emulator»، هسته‌ی اصلی وینلاتور است؛ یک لایه‌ی انطباق‌پذیر متن‌باز قدرتمند که اجرای نرم‌افزارهای ویندوزی در سیستم‌های‌ عامل شبه یونیکس، از جمله اندروید را ممکن می‌کند.

برخلاف شبیه‌سازهای سنتی، Wine فراخوانی‌های API ویندوز را به‌صورت آنی به فراخوانی‌های POSIX، رابط سیستم‌های عامل شبه یونیکس، ترجمه می‌کند؛ بدین ترتیب، نرم‌افزار ویندوزی می‌تواند به عنوان یک نرم‌افزار بومی روی سیستم‌عامل میزبان اجرا شود.

واین با معرفی نسخه‌ی ۳٫۰ در ژانویه‌ی ۲۰۱۸، پشتیبانی از اندروید را اضافه کرد؛ از آن زمان تاکنون واین پیشرفت‌های بسیار چشم‌گیری به خود دیده است؛ از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به پشتیبانی از معماری ۶۴ بیتی Arm اشاره کرد.

جدیدترین نسخه‌ی وینلاتور (در زمان نگارش مقاله، نسخه‌ی ۷٫۱)، از واین ۹٫۲ بهره می‌برد؛ از جمله پیشرفت‌های این نسخه‌ی واین، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درایور گرافیکی Wayland بهبود‌یافته با پشتیبانی اولیه از Vulkan و مقیاس‌بندی با وضوح بالا (High-DPI Scaling)
• Mono Engine به‌روز شده (نسخه‌ی 9.0.0) برای پشتیبانی بهتر از اپلیکیشن‌های .NET
• پشتیبانی بهبودیافته از پلتفرم ARM، از جمله Exception Handling بهتر
• ترجمه‌ی پیشرفته Direct3D به Vulkan از طریق vkd3d به‌روز شده
• مدیریت بهتر دستگاه‌های ورودی (موس، کیبورد و ...)

افزون بر واین، Box86 و Box64 دو جزء حیاتی دیگر وینلاتور هستند؛ بسیاری از نرم‌افزارهای ویندوزی برای معماری‌های x86 یا x86_64 کامپایل شده‌اند و پردازنده‌های مبتنی بر ARM اندروید، به طور بومی از آن‌ها پشتیبانی نمی‌کنند.

Box86 و Box64، می‌توانند با استفاده از کتابخانه‌های موجود Arm و جلوگیری از به وجود آمدن سرباری که با ترجمه‌ی کل معماری x86 یا x86_64 به وجود می‌آید، مجموعه‌ دستورالعمل‌های x86 و x86_64 را با کارایی بالایی به مجموعه‌ دستورالعمل‌های قابل فهم برای Arm ترجمه کنند.

بدین ترتیب، با ترکیب واین و Box86 و Box64، وینلاتور می‌تواند برنامه‌های ۳۲ بیتی و ۶۴ بیتی مخصوص ویندوز را روی اندروید اجرا کند.

علاوه بر واین و Box64/Box86، اجزای زیر نیز دست‌به‌دست هم می‌دهند تا اجرای نرم‌افزارهای ویندوزی توسط وینلاتور ممکن شود:

• Ubuntu RootFs (Focal Fossa) به‌عنوان یک سیستم‌عامل پایه عمل می‌کند تا محیط لازم برای اجرای واین را فراهم کند.
• PRoot یک محیط لینوکس ایزوله داخل اندروید ایجاد می‌کند.
• کامپوننت‌های Mesa (مانند Turnip/Zink/VirGL) رندر گرافیک را مدیریت می‌کنند.
• DXVK و VKD3D عملکرد اپلیکیشن‌های Direct3D را بهبود می‌بخشند.
• D8VK و CNC DDraw سازگاری با اپلیکیشن‌های قدیمی ویندوز را که به Direct3D 8 و DirectDraw وابسته هستند ممکن می‌کنند.

برای اجرای برنامه‌های ویندوز روی اندروید از طریق وینلاتور، به دستگاهی نسبتاً قدرتمند نیاز است:

• تراشه: درایورهای گرافیکی، که وینلاتور از آن‌ها استفاده می‌کند، با پردازنده‌های گرافیکی آدرنو، که در تراشه‌های اسنپدراگون یافت می‌شوند، عملکرد بهینه‌تری دارند؛ بنابراین بهتر است دستگاه اندرویدی به تراشه‌ی اسنپدراگون مجهز باشد.

نکته: وینلاتور هنوز برای تراشه‌های جدیدتر اسنپدراگون از جمله اسنپدراگون ۸ نسل ۳ بهینه نشده است؛ از طرفی، برخی کاربران گزارش داده‌اند که وینلاتور هنوز سازگاری مناسبی با پردازنده‌های گرافیکی Adreno 7xx، مانند Adreno 730 مورد استفاده در اسنپدراگون ۸ نسل ۲، ندارد.

• رم: حداقل ۶ گیگابایت برای اجرای بهینه‌ی بازی‌های سه‌بعدی؛ نرم‌افزارهای سبک‌تر و بازی‌های قدیمی‌تر یا دوبعدی ممکن است به رم کمتری نیاز داشته باشند.
• سیستم عامل: اندروید ۸ به بالا.
• فضای ذخیره‌سازی: از آنجایی که بسیاری از نرم‌افزارها و به خصوص بازی‌های ویندوزی حجم بالایی دارند، بهتر است فضای ذخیره‌سازی داخلی دستگاه اندرویدی شما تا حد امکان بالا باشد.

دستگاه‌های مجهز به پردازنده‌ی گرافیکی Mali، که بیش‌تر در تراشه‌های مدیاتک به کار می‌روند، نیز می‌توانند از وینلاتور استفاده کنند اما ممکن است عملکرد بهینه‌ای نداشته باشند.

دانلود وینلاتور: نصب و راه‌اندازی وینلاتور فرآیند نسبتاً سرراستی دارد؛ به صورت زیر عمل کنید:

• به صفحه‌ی گیت‌هاب وینلاتور مراجعه و فایل APK آخرین نسخه‌‌ی آن (در زمان نگارش مقاله، نسخه‌ی ۷٫۱) را دانلود و نصب کنید.

تنظیم اولیه‌ی وینلاتور: برای راه‌اندازی اولیه‌ی وینلاتور به‌صورت زیر عمل کنید:

• اپلیکیشن وینلاتور را باز کنید و منتظر بمانید تا فرآیند نصب آن به‌اتمام برسد.

Zoomit

• با ضربه زدن روی آیکون + یک کانتینر بسازید.

Zoomit

• تنظیمات کانتینر ساخته شده را با توجه به مشخصات دستگاه اندرویدی خود تنظیم کنید:

اندازه‌ی تصویر (Screen Size): رزولوشن‌های پایین‌تر عملکرد را بهبود می‌بخشند. برای مثال، نسبت تصویر ۱۶:۹ با رزولوشن ۹۶۰x۵۴۴ برای دستگاه‌هایی مانند Poco F5 مناسب است.

Zoomit

درایور گرافیکی (Graphics Driver): گزینه‌ی Turnip (Adreno) را برای تراشه‌های اسنپدراگون و VirGL (Universal) را برای پردازنده‌های گرافیکی دیگر، مانند Mali، انتخاب کنید.

Zoomit

DX Wrapper: تنظیمات این بخش کمی پیچیده‌اند:

Zoomit

• WineD3D بهترین سازگاری را با بازی‌های مختلف دارد.
• DXVK (نسخه‌ی 1.10.3) برای بازی‌های Direct3D 9-11 بهتر است.
• VKD3D نرخ فریم بازی‌های Direct3D 12 بهبود می‌بخشد.
• CNC DDraw نیز برای بازی‌های قدیمی مانند عناوین Command and Conquer مناسب‌تر است.

میزان حافظه‌ی گرافیکی (Video Memory Size): در تب Wine Configuration، میزان حافظه‌ی گرافیکی را مطابق با رم گوشی خود تنظیم کنید.

Zoomit

پیش‌تنظیمات (Preset-های) Box86 و Box64: در بخش Advanced، می‌توانید پیش‌تنظیمات Box86 و Box64 را تنظیم کنید:

Zoomit

• برای بازی‌هایی مانند Hollow Knight و Dragon’s Dogma: Dark Arisen از پیش‌تنظیمات Performance استفاده کنید.
• ممکن است بازی‌هایی مانند Crysis و Cuphead تنها با پیش‌تنظیمات Compatibility اجرا شوند.

برای نصب و اجرای نرم‌افزارهای ویندوز با وینلاتور، به صورت زیر عمل کنید:

۱. انتقال نرم‌افزار به گوشی: پیش از اجرای نرم‌افزار مورد نظر در وینلاتور، باید آن را به دستگاه اندرویدی خود منتقل کنید:

• تمامی فایل‌های مربوط‌به نرم‌افزار مورد نظر را در پوشه‌ی Downloads دستگاه اندرویدی خود کپی کنید (اگر برنامه از پیش‌ نصب‌شده یا نسخه‌ی پرتابل است، تمامی پوشه‌ی حاوی فایل‌های آن و اگر فایل نصبی (با پسوند exe.) است، آن را به همراه تمامی فایل‌های مورد نیازش در گوشی کپی کنید).

۲. اجرای نرم‌افزار: برای اجرای نرم‌افزار در وینلاتور به‌صورت زیر عمل کنید:

• کانتینر مورد نظر را بسازید یا یکی از کانتینر‌هایی را که قبلاً ساخته‌اید اجرا کنید.

Zoomit

• با استفاده از فایل اکسپلورر داخلی محیط شبه‌ویندوز، درایو D را باز کنید.

Zoomit

• فایل‌های مربوط به نرم‌افزار مورد نظر را پیدا کنید و برای نصب یا اجرای آن روی فایل اجرایی (exe.) دوبار کلیک کنید (دوبار ضربه روی صفحه‌ی لمسی).

۳. ایجاد میانبر: برخی از نرم‌افزار‌ها و بازی‌ها تنها در صورتی در وینلاتور اجرا می‌شوند که برای آن‌ها یک میانبر ایجاد و آن‌ها را از طریق آن اجرا کنید. برای ایجاد میانبر به‌صورت زیر عمل‌ کنید:

• روی فایل اجرایی نرم‌افزار راست‌کلیک کرده (ضربه با دو انگشت روی صفحه‌ی لمسی) و گزینه‌ی Create Shortcut را انتخاب کنید.

Zoomit

• از طریق تب Shortcuts در منوی وینلاتور می‌توانید به میانبرها دسترسی پیدا کنید.

وینلاتور از بازی‌های مختلف مخصوص ویندوز پشتیبانی می‌کند؛ فرآیند نصب و اجرای بازی‌ها نیز درست مانند فرآیند بیان شده برای نرم‌افزارهای ویندوزی است.

با وجود سادگی نصب و راه‌اندازی، عملکرد وینلاتور در اجرای بازی‌ها می‌تواند متغیر باشد؛ طبق بررسی‌های هدلی سیمونز از Android Authority، از حدود ۱۰ بازی تست شده روی وینلاتور، بسیاری برای اجرا نیاز به تنظیم رزولوشن تصویر و تغییر درایور گرافیکی داشتند. برخی دیگر اصلاً اجرا نمی‌شدند یا پس از ورود به منو کرش می‌کردند. بازی‌های زیر با موفقیت روی وینلاتور اجرا شدند:

• Deus Ex: عملکرد عمدتاً روان.
• Hitman 2: نرخ فریم متغیر اما قابل بازی.
• Undertale: عمدتاً قابل بازی اما گاهی اوقات کاهش شدید نرخ فریم داشت.
• Far Cry 2: بخش‌های اولیه‌ی بازی با نرخ فریم در محدوده ۱۰ تا ۲۰ فریم شروع شد و چند دقیقه بعد بازی کرش کرد.
• Prince of Persia: The Sands of Time: بازی اجرا شد اما دارای مشکلات گرافیکی شدید بود.
• کاربران دیگر از موفقیت در اجرای عناوینی مانند Trackmania Nations Forever و Gothic خبر داده‌اند.

طبق این شواهد، واضح است که نباید انتظار اجرای بازی‌های بزرگ کامپیوتری که طی دهه‌ی گذشته منتشر شده‌اند را با وینلاتور داشته باشید. عناوین سنگینی مانند ویچر ۳، سایبرپانک ۲۰۷۷ یا کنترل به هیچ وجه روی این پلتفرم قابل اجرا نیستند.

• بازی‌های بدون DRM: سازگاری وینلاتور با استیم کم است، بنابراین بازی‌های بدون DRM، مانند آن‌هایی که در فروشگاه GOG عرضه می‌شوند، مناسب‌تر هستند.
• بازی‌های کلاسیک: معمولاً بازی‌های عرضه شده تا ۲۰۱۰ به خوبی روی وینلاتور اجرا می‌شوند. اجرا شدن یا نشدن بازی‌های جدیدتر تنها با تست کردن مشخص می‌شود.
• بازی‌های دوبعدی سبک: این بازی‌ها معمولاً شانس بیش‌تری برای اجرای بدون مشکل روی وینلاتور را دارند.

Zoomit

• کنترل‌های لمسی: به‌صورت پیش‌فرض می‌توان بازی‌ها را از طریق کنترل‌های لمسی روی صفحه تجربه کرد. برای مپ کردن کلید‌های درون بازی به کنترل‌های لمسی روی صفحه، باید از بخش Input Controls در منوی اصلی وینلاتور اقدام کنید.

• کنترلر بلوتوث: برای تجربه‌ی بهتر هنگام بازی‌کردن، می‌توان یک کنترلر بلوتوثی را به وینلاتور متصل کرد. توجه داشته باشید که باید از طریق بخش Input Controls در منوی اصلی وینلاتور، پروفایل‌های مختص آن‌ها را تنظیم یا ویرایش کنید.

• پشتیبانی از کیبورد و موس: وینلاتور موس و کیبورد سیمی و بلوتوث را تشخیص می‌دهد. ممکن است نیاز به تنظیم‌مجدد برخی کلیدها (مانند ESC و Enter) با استفاده از نرم‌افزار‌های شخص ثالث مانند Key Remapper داشته باشید.

همانند هر اپلیکیشن دیگری، ممکن است هنگام کار با وینلاتور با مشکلات و ایراداتی رو‌به‌رو شوید:

۱. افت‌ فریم و لگ در بازی‌ها:

• رزولوشن کانتینر مورد نظر را روی مقدار پایین‌تری تنظیم کنید و تنظیمات گرافیکی دیگری را امتحان کنید.
• روی گوشی‌های شیائومی، ابزار Joyos را غیرفعال کنید.
• تنظیمات گرافیکی بازی مورد نظر را از طریق تنظیمات آن پایین‌تر بیاورید.

نکته: یکی دیگر از شبیه‌ساز‌هایی که امکان اجرای نرم‌افزار یا بازی‌های ویندوزی روی اندروید را فراهم می‌کند، Mobox است. طبق گزارش کاربران، Mobox می‌تواند بازی‌های ویندوزی را با نرخ فریم بالاتری نسبت‌به وینلاتور اجرا کند؛ اما فرآیند نصب و استفاده از آن به آسانی وینلاتور نیست.

۲. کرش کردن وینلاتور یا نرم‌افزارها:

• از نصب تمامی پیش‌نیازهای نرم‌افزار یا بازی مورد نظر در محیط کانتینر وینلاتور مطمئن شوید.
• تنظیمات Compatibility گوناگونی را امتحان کنید.

۳. نکاتی برای عملکرد بهتر:

• همانطور که پیش‌تر اشاره شد، دستگاه‌های مجهز به نسل‌های جدید تراشه‌ی اسنپدراگون (به‌جز اسنپدراگون ۸ نسل ۳ که هنوز در وینلاتور پشتیبانی نمی‌شود) عملکرد بهتری در وینلاتور دارند.
• اپلیکیشن‌های پس‌زمینه‌ی دستگاه اندرویدی خود را ببندید.
• با انتخاب بهترین آنتی ویروس اندروید، از آلوده نبودن دستگاه خود به بد‌افزار مطمئن شوید.
• همیشه اپلیکیشن وینلاتور را به روز نگه دارید. نسخه‌های جدید اپلیکیشن را می‌توانید از صفحه‌ی گیت‌هاب پروژه دانلود کنید.

تا چند سال پیش، حتی فکر اجرای نرم‌افزارها و بازی‌های ویندوزی روی دستگاه‌های اندرویدی به ذهن کسی نمی‌رسید؛ اما امروزه به‌ کمک پروژه‌هایی خارق‌العاده مانند وینلاتور و قلب تپنده‌ی آن، واین، می‌توان آن بازی قدیمی خاطره‌انگیزی را که سال‌ها پیش تجربه‌ کرده‌اید بار دیگر روی گوشی یا تبلت خود اجرا کنید و از آن لذت ببرید.

برای شخصی‌سازی بیش‌تر دستگاه اندرویدی خود، سری به مقاله‌ی زومیت از بهترین لانچر اندروید بزنید؛ اگر هم دل‌خوشی از موزیک پلیر پیش‌فرض گوشی یا تبلت خود ندارید، می‌توانید بهترین موزیک پلیر اندروید را انتخاب کنید.

تجربه‌ی خود درباره‌ی شبیه‌سازی بازی‌ها یا نرم‌افزارها روی دستگاه‌ها مختلف و هم‌چنین سوالاتتان درباره‌ی وینلاتور را در بخش دیدگاه‌ها با ما به اشتراک بگذارید.

این مقاله در مرداد ۱۴۰۰ توسط سارا ارجمند نوشته شده بود و در مرداد ۱۴۰۳ توسط مهدی بازیار بازنویسی شد.