چگونه بدون ریست فکتوری، اندروید خود را از شر یک ویروس نجات دهیم؟

پلت‌فرم اندروید هم مثل سیستم‌های دسکتاپ هر روز در معرض آلودگی ویروس‌ها و بدافزارهای جدید قرار می‌گیرد. اگر گجت اندرویدی شما ویروسی شد یک راهکار معمول این است که آن را ریست‌ فکتوری کنید اما با این اقدام تمام اطلاعات خود مانند عکس‌ها، بازی‌های ذخیره شده، پیامک‌ها و خیلی اطلاعات دیگر را از دست خواهید داد. از این رو بدیهی است که ریست‌ فکتوری را به عنوان آخرین گزینه‌ی موجود کنار بگذارید.

با این حساب، چطور می‌توان یک ویروس را بدون ریست فکتوری از دستگاه اندرویدی خود پاک کنیم؟

اگر گوشی شما مطابق عملکرد مرسوم خود با شما راه نمی‌آید، این شانس وجود دارد که پای یک یا چند نرم‌افزار مخرب در میان باشد. احتمالا با یک تپ ناخواسته روی یک گزینه فایل مخربی از طریق دانلود وارد گوشی شما شده است و حالا می‌تواند مانند زالو به جان شارژ باتری شما بیافتد، به سراغ منابع اینترنتی شما برود و یا سر از اطلاعات شخصی شما در بیاورد.

اما مسئله می تواند طور دیگری هم باشد.

فرض کنید که سیستم عامل اندروید شما در هر بار راه‌اندازی بوت نمی‌شود . یا این که هیچ اپلیکیشنی را نمی‌توانید از پلی‌استور دانلود کنید. وجود چنین مشکلاتی لزوما به دلیل ویروسی بودن گوشی نیست. بنابراین جای نگرانی وجود ندارد. اولین کاری که می‌کنید، لیستی از ۲۰ مشکل رایج اندروید و روش رفع آن‌ها را بررسی کنید.

برای اطمینان از ویروسی شدن گوشی این چند سوال را از خود بپرسید:

۱. آیا این مشکل بعد از دانلود اپلیکیشن یا فایل خاصی به وجود آمد؟

۲. آیا اخیرا اپلیکیشنی را از جایی غیر از پلی‌استور یا منابع معتبر دانلود کرده‌اید؟

۳. آیا تا به حال روی فایل‌ها یا اپلیکیشن‌های دانلودی ناخواسته کلیک کرده‌اید؟

۴. آیا این مشکل فقط وقتی خودش را نشان می‌دهد که اپلیکیشن خاصی را اجرا می‌کنید؟

اگر پاسخ شما به یک کدام از سوالات بالا مثبت باشد، این شانس را دارید که طرف حساب شما به جای ویروس، یک بدافزار باشد و قسمت امیدوار کننده‌ی ماجرا این است که نیازی به ریست فکتوری کردن گوشی نیست.

قدم اول آن است که یک آنتی ویروس نصب کنید تا بدافزار را گیر بیاندازد. اندروید، طیف وسیعی از آنتی ویروس های مختلف را دارد که به هر دو صورت رایگان و پولی در اختیار کاربرانش قرار داده است. ما قبلا تمام این آنتی ویروس‌ها را امتحان کردیم تا بدانیم کدام یک بهتر از بقیه است اما صادقانه باید اعتراف کنیم که هیچ‌کدام نسبت به دیگری برتری خاصی ندارند.

از نظر تشخیص و سهولت استفاده، آنتی‌ویروس رایگان آویرا (Avira) گزینه‌ی خوبی محسوب می‌شود.این آنتی‌ویروس می‌تواند تمام فایل‌ها و اپلیکیشن‌های شما را اسکن و بدافزارهای مخرب را پاک کند. برای یک اسکن کامل‌تر و بهتر، می توانید از "کسپرسکی اینترنت سکیوریتی" (Kaspersky Internet Sec) که هر دو نسخه‌ی آزمایشی و پولی آن موجود است استفاده کنید.

دانلود رایگان آویرا: Avira Antivirus Security for Android

دانلود کسپرسکی: Kaspersky Internet Security for Android

برای انتخاب دیگر گزینه‌ها می‌توانید سری به بهترین‌های AV-TEST بزنید که آنتی‌ویروس‌ها را بر اساس قدرت تشخیص و پاکسازی آن‌ها رده‌بندی کرده است.

در صورتی که آنتی ویروس‌ها موفق به حذف عامل بدافزار نشدند، به سراغ تنظیمات دستی می رویم:

اندروید نیز مانند ویندوز یک حالت Safe Mode دارد که در مواقع ویروسی شدن سیستم می‌توانید روی آن حساب کنید. وقتی Safe Mode فعال است، اپلیکیشن‌هایی که از منبعی غیر از پلی‌استور دانلود شده‌اند، غیر قابل اجرا می‌شوند.

در اکثر گوشی‌های اندرویدی، Safe Mode به این ترتیب بوت می‌شود:

۱. دکمه پاور را فشار داده و نگه دارید تا روی صفحه گزینه های Power Off ظاهر شود.

۲. گزینه ی Power Off را تا حدی فشار دهید که پیغام "Reboot to Safe Mode" ظاهر شود.

۳. پس از آن روی OK ضربه بزنید.

۴. منتظر باشید تا گوشی یا تبلت ریبوت شود. در یکی از گوشه و کنارها، میتوانید واترماکی از "Safe Mode" را ببینید.

این روش ممکن است برای آن دسته از اندرویدهایی که سازندگان آن ها، ROM های آن‌ها سفارشی شده است، پاسخگو نباشد. در این حالت بهتر است به فروم XDA Developers یا فروم رسمی شرکت سازنده ی گوشی خود سر بزنید و روش Safe Mode را در ‌بین سوالات آنجا پیدا کنید.

پس از فعال شدن حالت Safe Mode، به ترتیب مراحل زیر را انجام دهید:

Settings > Apps > Downloaded

البته پیدا کردن اپلیکیشن مقصر در این لیست همیشه کار ساده‌ای نیست و باید به ذهن خود فشار بیاورید که بعد از نصب کدام یک از این اپلیکیشن‌ها این مشکل به وجود آمد. ضمن این که اپلیکیشن‌هایی را که تا کنون دانلود نکرده‌اید اما در لیست هستند را هم مد نظر داشته باشید.

اپلیکیشن مشکوک را uninstall کرده تا حذف شود. حالا گوشی خود را به صورت نرمال ( حالت غیر Safe Mode) ریبوت کنید تا از شر ویروس خلاص شوید.

اگر اپلیکیشن پاک نشد، برای حذف آن از راه حل زیر استفاده کنید:

۱. Settings > Security > Device Administrators

محل برنامه را تعیین کنید و با ضربه، تیک کنار نام آن را فعال کنید.

۳. روی گزینه ی Deactivate ضربه بزنید.

حالا دوباره مراحل Settings > Apps > Downloaded را انجام دهید و اپلیکیشن مورد نظر را حذف کنید.

جدا از پاک کردن برنامه که به منظور امنیت اندروید صورت گرفت، شما می‌توانید از یک فضای اندرویدی تمیز و مرتب برخوردار باشید. پاک کردن کش نیز می‌تواند تجربه‌ی خوبی از محیط اندروید برای ما فراهم کند.

این بار که یک خانه تکانی اساسی در سیستم اندروید خود انجام دادید، سریعا یک نسخه‌ی پشتیبان از آن تهیه کنید تا در آینده، چنانچه مجبور به ریست فکتوری هم شدید حسرت به دل اطلاعات از دست رفته نمانید.

چاره ای نیست. متاسفانه اگر هیچ کدام از راهکارهای بالا عمل نکرد هیچ راهی جز ریست فکتوری ندارید. بله،درست است. با این کار شما تمام اطلاعات ارزشمند خود را از دست خواهید داد اما شرایط، انتخاب بین بد و بدتر است. برای این که گجت شما بیشتر از این آسیب نبیند باید این گزینه را بپذیرید.

آیا تا به حال موفق شده‌اید که از شر یک بدافزار اندرویدی بدون ریست فکتوری خلاص شوید؟ با چه نوع ویروس یا بدافزاری مواجه شده بودید؟