تاثیر تغییرات اقلیمی جهانی بر اثرات اسب های آبی روی اکوسیستم آبی

یک اسب آبی متوسط دارای وزنی بیش از ۱۳۶۰ کیلوگرم است و حدود ۴۵ کیلوگرم گیاه در روز مصرف می‌کند. این موضوع به طور طبیعی موجب تخلیه مقادیر زیادی کود در رودخانه‌ها و دریاچه هایی که اسب‌های آبی روز خود را در آن می‌گذرانند، می‌شود. مواد مغذی که توسط اسب‌های آبی به این اکوسیستم‌های آبی افزوده می‌شود، مفید تلقی می‌شوند. هزاران سال است آنها منبع طبیعی از کود را تولید می‌کنند که موجب تغذیه زنجیره‌های غذایی آبی می‌شود. چیزی که اکنون الگوی آن در حال تغییر است.

آبگیر اسب‌های آبی طی فصول مرطوب با آب زلال

در صحرای جنوب آفریقا، کشاورزی تحت سیستم آبیاری فشرده و اکنون نیز تغییرات اقلیمی به طور معنی داری در حال تغییر چرخه‌ی آب و خشک شدن رودخانه‌ها هستند. این که چگونه تغییرات اقلیمی در حال تغییر اثر اسب های آبی روی اکولوژی سیستم‌های آب شیرین است در مطالعه‌ای که در Proceeding of the national academy of science منتشر می‌شود، آمده است.

در این مطالعه تاثیر کود اسب‌های آبی روی خصوصیات آب شیرین منطقه و تغییرات در الگوهای تنوع زیستی وابسته به این کودها در اثر تغییرات اقلیمی بحث می‌شود. طبق این پژوهش، تاثیر اسب‌های آبی روی اکوسیستم‌های رودخانه‌ای از لحاظ دینامیکی توسط هیدرولوژی رودخانه کنترل می‌شود و این نشان دهنده‌ی ظرفیت مداخله‌های انسانی در جریان رودخانه و تغییر شدید نقش گونه‌های مرتبط با اکوسیستم است.

استیرز و گروهش جریان رودخانه و تراکم اسب‌های آبی را در رودخانه روآها در پارک ملی روآهای تانزانیا مورد مطالعه قرار دادند. این منطقه با وسعت زیادی که دارد خانه‌ی گروه‌های بزرگی از برخی از شناخته‌شده‌ترین گونه‌های بومی آفریقا است. رودخانه‌ی روآها ستون اصلی زندگی در این منطقه‌ی خشک است؛ اگرچه از سال ۱۹۹۳، رودخانه‌ای که تا قبل از آن، دارای جریان دائمی آب بود، طی فصل خشک جریان آبی ندارد.

پژوهشگران تقریبا دوازده ویژگی از خصوصیات کیفی آب و تنوع زیستی و فراوانی زندگی آبی در آبگیرهای اسب‌های آبی را طی چندین سال، اندازه‌گیری کردند، هم زمانی که جریان آب زیاد بود و هم طی دوران خشک، زمانی که جریان آب رودخانه متوقف می‌شد. استیرز توضیح داد:

طی فصل خشک زمانی که جریان آبی وجود نداشت، این آبگیرها از هم کاملا جدا بودند. ما توده‌های زیادی از کود اسب‌های آبی را مشاهده می‌کردیم و غلظت مواد مغذی درون آبگیرهایی با تراکم بالای اسب آبی، بالا بود. تراکم بالای مواد مغذی موجب کاهش یافتن سطح اکسیژن محلول تا سطحی خطرناک برای اکثر گونه‌های ماهی می‌شد.

داگلاس مک کالی محقق ارشد این پروژه این نتایج را زنگ خطری برای حیات وحش آفریقا خواند و گفت:

اسب‌های آبی آفریقا مشابه وضعیت خرس‌های قطبی را دارند. اکوسیستم‌های آفریقایی در حال تغییرند. تغییرات جهانی موجب این شده است که آبگیرهای اسب‌های آبی که زمانی سرشار از زندگی و ماهی بود، تبدیل به فاضلاب‌های متعفن شود.

زمانی که رودخانه‌ها خشک می شوند، فقط گونه‌های معدودی از ماهی‌ها و حشرات قادر به زنده ماندن درون این آبگیرها هستند و علت آن کاهش زیاد سطح اکسیژن محلول در این آبگیرها است. استیرز و همکارانش به کاهش عظیم در تنوع و فراوانی ماهی‌ها درون این آبگیرها با افزایش کودها، در زمان خشکی رودخانه‌ها، اشاره کردند. البته با بازگشت باران و جریان یافتن رودخانه‌ها، تنظیم مجددی در بسیاری از تاثیرات کود اسب‌ها روی کیفیت آب و تنوع زیستی مشاهده شده طی دوره‌ی خشکی، رخ داد.

استیرز گفت:

این بیانگر وجود نوعی انعطاف پذیری درون این سیستم است که امکان بازیابی را پس از این برهم خوردن هیدرولوژیکی طی هر فصل خشک را فراهم می‌کند. برای این سیستم، این انعطاف پذیری نوعی امیدواری است اما بدون مداخله موثر، به زودی تنش مزمنی که توسط خشکی رودخانه و تجمع بیش از حد کود اعمال می‌شود، موجب از بین رفتن گونه‌ها در طولانی مدت خواهد شد.

طبق گفته‌های استیرز این یافته‌ها اهمیت اعمال سیاست‌های کارآمد مدیریت آب و مدیریت خاک را نه تنها برای حفاظت از اسب‌های آبی بلکه برای تضمین سلامت پایدار و عملکرد حوضچه‌های آبریز آفریقا در محیطی در حال تغییر، نشان می‌دهد.

استیرز گفت:

بسیاری از نتایج ما نشان دهنده‌ی این است که چگونه تغییر جریان رودخانه موجب تغییر تاثیر اسب‌های آبی روی تنوع زیستی و عملکرد حوضچه‌های آبریز می‌شود. اگرچه در این میان تاثیر فصول خشک روی جوامع محلی که به رودخانه‌ها به عنوان منبع غذایی متکی هستند، نیز قابل توجه است. بر اساس نتایج ما فراوانی ماهی تیلاپیا که یک ماهی مصرفی معمول در سراسر آفریقا است، ۴۱ درصد کاهش می‌یابد که این مساله نه تنها تاثیرات اکولوژیکی دارد بلکه روی جمعیت‌های انسانی که به این رودخانه‌ها وابسته هستند، نیز تاثیر می‌گذارد.