انتخاب یک ساعت مچی مردانه، فراتر از یک ابزار ساده برای نمایش زمان، بیانگر سبک شخصی و درک عمیق از مهندسی و هنر است. در دنیای ساعتهای کلاسیک، اولین انتخاب بین دو نوع اصلی نمایشگر صورت میگیرد.
خرید ساعت مچی مردانه عقربهای با نشانگرهای عددی (ساعت آنالوگ)، گزینهای کلاسیک و رسمیتر محسوب میشوند و برای محیطهای کاری یا رویدادهای رسمی ایدهآل هستند. در مقابل، ساعتهای دیجیتال با نمایشگر LCD یا LED، زمان را به صورت عددی نشان میدهند و ماهیتی غیررسمیتر دارند. همچنین مدلهای هیبریدی وجود دارند که با ترکیب هر دو نمایشگر، کاربری چندمنظوره و علایق مشخصی را هدف قرار میدهند.
موتور ساعتها معمولاً به دو نوع کوارتز و مکانیکی تقسیم میشوند. ساعتهای کوارتز میتوانند دیجیتال یا آنالوگ باشند، در حالیکه ساعتهای مکانیکی همواره آنالوگ هستند و با حرکت چرخدندهها و فنرها کار میکنند.
موتور کوارتز نیروی خود را از یک باتری میگیرد. باتری جریانی الکتریکی را به یک کریستال کوارتز کوچک ارسال میکند که باعث میشود این کریستال دقیقاً ۳۲۷۶۸ هرتز (لرزش در ثانیه) ارتعاش کند. یک مدار مجتمع این ارتعاشات را شمرده و به پالسهای منظمی تبدیل میکند که از طریق مکانیزمهای مشخصی، مثلا عقربهها را به حرکت در میآورد و منجر به حرکت «تیک تاک» مانند و پلهای عقربه ثانیه میشود.
مزایای موتور کوارتز:
معایب موتور کوارتز:
در سوی دیگر، خرید ساعت مردانه با موتور مکانیکی شاهکار مهندسی سنتی است که نیروی خود را از انرژی مکانیکی ذخیره شده در یک فنر اصلی میگیرد. این فنر انرژی خود را از طریق مجموعهای از چرخدندهها منتقل میکند. یک قطعه حیاتی به نام escapement این انرژی را به طور منظم به چرخ تعادل آزاد میکند که با نرخی ثابت نوسان کرده و حرکت نرم و جارویی عقربه ثانیه را ایجاد میکند.
مزایای موتور مکانیکی:
معایب موتور مکانیکی:
موتورهای مکانیکی به دو دسته تقسیم میشوند. موتورهای دستی (Manual) نیازمند کوک روزانه توسط کاربر از طریق چرخاندن دسته کوک (crown) هستند؛ این کار ارتباطی سنتی بین ساعت و مالک آن ایجاد میکند و امکان ساخت بدنههای باریکتر را نیز میدهد. در مقابل، موتورهای اتوماتیک (Automatic) یا خودکوک، از یک روتور داخلی بهره میبرند که با حرکات طبیعی مچ دست کاربر میچرخد و فنر اصلی را به طور خودکار کوک میکند. نمونههای بارز این موتورها شامل مجموعه Seiko 5 SRPD و Orient Kamasu هستند.
فراتر از اینها، فناوریهای نوینی نیز وجود دارند. موتورهای سولار (Solar)، مانند Eco-Drive سیتیزن، نوعی کوارتز هستند که انرژی نور را از طریق سلولهای خورشیدی به الکتریسیته تبدیل و در یک باتری قابل شارژ با عمر طولانی (۷ تا ۱۲ سال) ذخیره میکنند. Citizen Promaster Dive Eco-Drive و Seiko Prospex SNE مثالهای مشخصی از این فناوری هستند.
در نهایت، موتور کینتیک (Kinetic) سیکو، یک فناوری هیبریدی است که با استفاده از روتوری شبیه به ساعت اتوماتیک، الکتریسیته تولید کرده و یک باتری قابل شارژ را برای تغذیه موتور دقیق کوارتز شارژ میکند.
جنس بدنه ساعت تاثیر مستقیمی بر دوام وزن، ظاهر و قیمت ساعت مچی مردانه دارد. متداولترین ماده، فولاد ضد زنگ (Stainless Steel) است؛ اکثر برندهای لوکس از گرید 316L استفاده میکنند، در حالی که رولکس آلیاژ اختصاصی 904L خود به نام Oystersteel را به کار میبرد. تیتانیوم به ویژه گرید ۵، گزینهای قویتر، سبکتر و ضد حساسیت نسبت به فولاد است.
در ردههای بالاتر، فلزات گرانبها مانند طلا، معمولاً با خلوص ۱۸ عیار (۷۵ درصد طلا) در رنگهای زرد، سفید و رزگلد (مانند آلیاژ Everose رولکس) و همچنین پلاتین گرانبها و سنگین (معمولاً آلیاژ ۹۵۰) قرار دارند.
مواد مدرنتری نیز محبوبیت یافتهاند؛ سرامیک (ساخته شده از اکسید زیرکونیوم) به دلیل مقاومت بسیار بالا در برابر خراشیدگی و عدم تغییر رنگ و فیبر کربن به خاطر وزن بسیار کم و ظاهر بافتهشده منحصربهفردش مورد توجه هستند. برنز نیز به دلیل ویژگی خاص خود در ایجاد یک پتینه (patina) یا زنگار منحصربهفرد در طول زمان که هر ساعت را از دیگری متمایز میکند، استفاده میشود.
شیشه محافظ صفحه در سه نوع اصلی یافت میشود و خرید ساعت مچی مردانه بدون توجه به آن عملی کاملا مبتدیانه خواهد بود. پلکسیگلس (Plexiglass) یا اکریلیک نوعی پلاستیک و رزین است که کمترین احتمال شکستن و خرد شدن را دارد اما به راحتی خراشیده میشود. شیشه مینرال (Mineral Glass) نوعی شیشه سنتی است که مقاومت بیشتری در برابر خش نسبت به اکریلیک دارد اما در برابر ضربه مستعد شکستن است؛ «هاردلکس (Hardlex)» سیکو یک نوع شناختهشده از شیشه با مواد معدنی است. در نهایت، یاقوت کبود مصنوعی یا سافایر (Synthetic Sapphire) سختترین و مقاومترین ماده در برابر خراشیدگی است، اما در صورت برخورد با ضربهای بسیار شدید، ممکن است خرد شود.
علاوهبر نمایش زمان، ساعتهای مچی میتوانند قابلیتهای متعددی داشته باشند. ویژگیهای استاندارد شامل نمایش تاریخ یا نمایش روز هفته و تاریخ است. قابلیت Hacking Seconds نیز یک مکانیزم کاربردی است که با بیرون کشیدن دسته کوک، عقربه ثانیهشمار را متوقف میکند تا امکان تنظیم دقیق زمان فراهم شود.
قابلیتهای پیچیدهتر شامل کرنوگراف برای عملکرد زمانسنج یا stopwatch، قابلیت GMT یا زمان دوگانه برای نمایش همزمان دو یا چند منطقه زمانی، نمایش فاز ماه و نشانگر ذخیره انرژی است که میزان انرژی باقیمانده در فنر اصلی ساعت مکانیکی را (معمولاً بر حسب ساعت) نشان میدهد.
دقت، یکی از معیارهای کلیدی عملکرد ساعت است. همانطور که اشاره شد، ساعتهای کوارتز با خطای معمول ۱۵ تا ۲۰ ثانیه در ماه، ذاتاً بسیار دقیقتر از ساعتهای مکانیکی با خطای ۵ تا ۴۵ ثانیه در روز هستند. برای ساعت مردانه شیک و لاکچری مکانیکی که به دنبال دقت بالا هستند، گواهی کرونومتر صادر میشود؛ استاندارد COSC (نهاد رسمی تست کرونومتر سوئیس) نیازمند آن است که دقت ساعت در بازه ۴- تا ۶+ ثانیه در روز باشد.
مقاومت در برابر آب نیز یک فاکتور حیاتی است. هیچ ساعتی واقعاً «ضد آب (Waterproof)» نیست و اصطلاح صحیح «مقاوم در برابر آب (Water-resistant)» است که میزان مقاومت تحت شرایط آزمایشگاهی را نشان میدهد.
رتبه 3 ATM (۳۰ متر) تنها در برابر پاشش آب و باران مقاوم است. رتبه 5 ATM (۵۰ متر) برای شستشوی دست و شنا در آبهای کمعمق مناسب است. رتبه 10 ATM (۱۰۰ متر) برای شنا و اسنورکلینگ کافی است. برای غواصی SCUBA به رتبه 20 ATM (۲۰۰ متر) نیاز است و رتبههای 30 ATM (۳۰۰ متر) و بالاتر، نشاندهنده ساعتهای غواصی حرفهای هستند؛ برای حفظ این مقاومت، همیشه باید از بسته بودن کامل دسته کوک اطمینان حاصل کرد، از فشردن دکمهها در زیر آب (مگر آنکه ساعت برای این کار طراحی شده باشد) خودداری کرد و پس از تماس با آب شور، ساعت را با آب شیرین شستشو داد.
قیمت یک ساعت مردانه به شدت تحت تاثیر موتور، مواد سازنده و پیچیدگیهای آن است. موتورهای مکانیکی به دلیل پیچیدگی مهندسی، قطعات بسیار زیاد و هنر و زمان صرف شده برای مونتاژ، به طور معمول گرانتر از موتورهای کوارتز هستند.
جنس بدنه عامل کلیدی بعدی است؛ در حالی که فولاد ضد زنگ یک استاندارد با کیفیت و مقرون به صرفه است، استفاده از تیتانیوم، سرامیک و به ویژه فلزات گرانبها مانند طلا و پلاتین، قیمت را به طور چشمگیری افزایش میدهد. هر پیچیدگی اضافی مانند کرنوگراف یا تقویم دائمی، به دلیل افزایش چشمگیر پیچیدگی مکانیکی موتور، به قیمت نهایی میافزاید. در نهایت، جنس شیشه (یاقوت کبود گرانتر از مینرال یا مواد معدنی است) و البته، اعتبار برند، قیمت نهایی ساعت را تعیین میکنند.
دنیای ساعتها مملو از برندهایی با فلسفههای متفاوت است که انتخابهای متنوعی را در اختیار خریداران قرار میدهند.
برندهای ژاپنی مانند سیکو (Seiko)، سیتیزن (Citizen) و اورینت (Orient) به ارائه ساعتهایی با کیفیت ساخت بالا و ارزش خرید فوقالعاده مشهور هستند. سیکو با سری 5 SRPD (مجهز به موتور اتوماتیک 4R36 با دقت ۴۵+ الی ۳۵- ثانیه در روز) و سری Prospex SNE Solar (با موتور کوارتز خورشیدی V147 و دقت ۱۵ ثانیه در ماه) گزینههای متنوعی ارائه میدهد.
البته ساعت مردانه قیمت مناسب نیز درون بازار فراوان است که از جمله آنها میتوانیم به سری استاندارد (Standard) کاسیو و همچنین سری جیشاک (G-Shock) سیکو اشاره کنیم.
سیتیزن با فناوری Eco-Drive خود در مدلهایی مانند Promaster Dive پیشگام است که ذخیره انرژی ۶ ماهه را فراهم میکند، در حالی که سری Tsuyosa با موتور اتوماتیک ۸۲۱۰ دقتی در حدود ۲۰ ثانیه در روز ارائه میدهد. اورینت نیز با مدلهای اتوماتیکی چون Mako، Kamasu و Bambino که اغلب از موتور F6922 با دقت ۱۵ ثانیه در روز بهره میبرند، در بازار ساعتهای مکانیکی مقرون به صرفه، جایگاه ویژهای دارد.
برندهایی با ریشه آمریکایی مانند تایمکس (Timex) و بولووا (Bulova) نیز حضور پررنگی دارند. تایمکس با مجموعههای ویکندر (Weekender) و اکسپدیشن (Expedition)، ساعتهای کوارتز قابل اعتمادی (با عمر باتری ۲ تا ۵ سال) ارائه میدهد و با سری مرلین (Marlin) به دنیای ساعتهای اتوماتیک نیز ورود کرده است. بولووا نیز با احیای مدل کامپوترن (Computron)، یک ساعت دیجیتال کوارتز با نمایشگر LED و طراحی خاص را عرضه کرده است.
در میان برندهای سوئیسی، تیسوت (Tissot) با مدل PRX Quartz که از موتور دقیق ETA با خطای چند ده ثانیه در سال بهره میبرد، بسیار محبوب است. سواچ (Swatch) نیز با مجموعه Sistem51، یک موتور اتوماتیک نوآورانه با ذخیره انرژی ۹۰ ساعته و دقت عالی ۷ الی ۱۰ ثانیه در روز را به نمایش گذاشته است. علاوهبر این، میکروبرندهایی مانند Dryden Watch Co با مدل Heartlander و Nodus با مدل Sector Sport، طراحیهای جذاب و مشخصات فنی رقابتی را به علاقهمندان ارائه میدهند.
برای خرید آنلاین ساعت مردانه همیشه از فروشگاههای معتبر، شناختهشده و دارای نماد اعتماد الکترونیکی خرید کرده و حتماً نظرات مشتریان قبلی را بررسی کنید.
برای تشخیص اصالت کالا، کد رفرنس حک شده در پشت ساعت را بررسی و آن را در وبسایت رسمی برند بهخصوص برای ساعتهای لوکس جستجو کنید تا از تطابق مشخصات مطمئن شوید.
به جزئیات کوچک مانند کیفیت چاپ لوگو و نوشتههای روی صفحه دقت کنید؛ هرگونه اشتباه املایی یا پرداخت ضعیف، نشان دهندهی این است که شما با یک ساعت مردانه اورجینال مواجه نیستید.
ساعتهای مکانیکی لوکس و اصیل معمولاً صدای تیک بسیار آرامی دارند، در حالی که موتورهای ارزانقیمت در نمونههای تقلبی اغلب پر سر و صداتر هستند. وزن ساعت را مقایسه کنید؛ ساعتهای اصلی به دلیل استفاده از مواد باکیفیتتر (به جز مواردی مانند تیتانیوم) معمولاً سنگینتر هستند. اطمینان حاصل کنید که تمام قابلیتها، مانند عقربههای کرنوگراف، کاربردی هستند و صرفاً تزئینی کار نشدهاند.
در نهایت، قیمتهایی که به طور مشکوکی پایین هستند و عدم ارائه کارت گارانتی بینالمللی معتبر برای ساعتهای لوکس، هشدارهای جدی برای جعلی بودن کالا محسوب میشوند و ساعتهای وارداتی نیز از این قضیه مستثنی نیستند.
موتور کوارتز ساعت از باتری نیرو میگیرد و بسیار دقیق است، در حالی که موتور مکانیکی ساعت با فنر کار میکند، دقت کمتری (چند ثانیه در روز) دارد اما کاملا حاصل هنر دست ساعتسازان حرفهای است.
گواهی COSC تضمین میکند که موتور مکانیکی ساعت تحت آزمایشهای دقیق قرار گرفته و به دقت بالایی کمتر از ۶ ثانیه در روز دست یافته است.
خیر، ساعت با رتبه 10 ATM (۱۰۰ متر) فقط برای شنا و اسنورکلینگ مناسب است و برای غواصی SCUBA باید از ساعت با رتبه حداقل 20 ATM (۲۰۰ متر) استفاده کرد.
ساعت مکانیکی باید هر ۳ تا ۷ سال یکبار (به طور میانگین ۴ تا ۵ سال) توسط متخصص سرویس شود تا قطعات تمیز و روغنکاری شوند.
شیشه یاقوت کبود مصنوعی (Synthetic Sapphire) سختترین و مقاومترین شیشه ساعت در برابر خراشیدگی است، اما نسبت به اکریلیک و رزین شکنندهتر است.
این قابلیت به ساعت اجازه میدهد تا با بیرون کشیدن دسته کوک، عقربه ثانیهشمار متوقف شود و امکان تنظیم دقیق زمان را فراهم کند.