تاریخچه‌ی بصری آیکن‌های سیستم عامل مایکروسافت؛ از ویندوز ۱ تا ویندوز ۱۱
در طول بیش از سه دهه، آیکن‌های مایکروسافت ویندوز در کنار ویژگی‌هایی مثل کیفیت صفحه نمایش و عمق رنگ بهبود یافته‌اند. در ادامه نگاهی به تکامل این آیکن‌ها از نظر اندازه و سبک و تغییر آن‌ها می‌پردازیم.
ویندوز 1.x و ویندوز 2.xا(۱۹۸۵-۱۹۸۷)
در دو انتشار اولیه‌ی ویندوز، آیکن برنامه تنها در صورتی ظاهر می‌شد که برنامه را در نوار وظیفه‌ی پائین صفحه (در ویندوز 1.x) یا در دسکتاپ (ویندوز 2.x) مینیمایز می‌کردید. آیکن‌ها به‌صورت سیاه‌وسفید و ساده، در ابعاد ۳۲ در ۳۲ پیکسل نمایش می‌یافتند.
برای اجرای اپلیکیشن در ویندوز ۱ یا ۲ باید نام آن را از فهرست برنامه‌ای به نام MS-DOS Executive انتخاب می‌کردید. MS-DOS Executive آیکن‌ها را نمایش نمی‌داد و تنها اسامی فایل‌ها را نشان می‌داد (با تایپ دستور dir در DOS). در آن روزها ویندوز به‌صورت پوسته‌ی گرافیکی ساده‌ای روی MS-DOS اجرا می‌شد که از نظر بصری جذابیت زیادی نداشت.
ویندوز ۳ (۱۹۹۰)
ویندوز ۳ از قابلیت نمایش آیکن ۱۶ رنگ با ابعاد ۳۲ در ۳۲ پیکسل برخوردار بود. به لطف سوزان کر طراح، این آیکن‌ها ظاهری سه‌بعدی با سایه‌هایی شبیه‌سازی‌شده داشتند. کر قبلا هم آیکن‌ها و فونت‌هایی برای مکینتاش طراحی کرده بود.
آیکن‌ها در ویندوز ۳ برای اولین بار به‌صورت رنگی نمایش داده شدند. سوزان کر ظاهر ترکیبی سرگرم‌کننده و تجاری به این آیکن‌ها داد که باعث جذابیت آن‌ها شد. او از کهن‌الگوها در طراحی آیکن‌ها استفاده کرد که به اپلیکیشن‌ها و نسخه‌های آینده‌ی ویندوز راه پیدا کردند.
ویندوز ۳.۱ (۱۹۹۲)
آیکن‌های ویندوز ۳.۱ مشابه آیکن‌های ویندوز ۳ بودند؛ اما با ابعاد ۳۲ در ۳۲ پیکسل و ۱۶ رنگ، جزئیات بیشتری داشتند. هنرمندان مایکروسافت با استفاده از ترکیب رنگ و شبیه‌سازی عمق رنگ بیشتر و همچنین بهبود جلوه‌های سایه در سبک تصویرسازی به این آیکن‌ها رسیدند.
ویندوز ۹ (۱۹۹۵)
در ویندوز ۹۵ بسیاری از طرح‌های آیکن تغییرات اساسی پیدا کردند؛ البته برخی از آن‌ها ویژگی‌هایی از ویندوز ۳.۱ را به ارث بردند. اغلب آیکن‌های سیستم ویندوز ۹۵ به‌صورت پیش‌فرض از نوع تصاویر ۱۶ رنگی با ابعاد ۳۲ در ۳۲ پیکسل بودند. البته Win32 API به‌کاررفته در ویندوز ۹۵ برای اولین بار از آیکن‌های ۲۵۶ در ۲۵۶ پیکسل با ۱۶٫۷ میلیون رنگ پشتیبانی کرد. در واقع با بسته‌ی افزونه‌ی Plus! یا هک رجیستری می‌توانستید آیکن‌هایی با ۶۵َ۵۳۶ رنگ را فعال کنید گرچه تعداد زیادی از کاربران ویندوز ۹۵ از آن استفاده نمی‌کردند.
ویندوز ۹۸ (۱۹۹۸)
ویندوز ۹۸ با آیکن‌های پیش‌فرض ۲۵۶ رنگی با ابعاد ۳۲ در ۳۲ پیکسل به بازار آمد. برای اولین بار مایکروسافت برای این ویندوز تعداد زیادی آیکن سیستمی با ابعاد بزرگ‌تر ۴۸ در ۴۸ پیکسل طراحی کرد. این آیکن‌ها برای اهداف دسترسی و برای صفحه‌نمایش با رزلوشن بالاتر ایده‌آل بودند؛ اما به‌ندرت از آن‌ها استفاده می‌شد. بسیاری از طرح‌های آیکن ویندوز ۹۸ از جمله My Computer و Recycle Bin به‌روزرسانی شدند؛ اما ویندوز ۹۸ تعداد زیادی از آیکن‌های خود را از ویندوز ۹۵ و حتی در برخی موارد از ویندوز ۳.۱ به ارث برد.
ویندوز ۲۰۰۰ و ویندوز Meا(۲۰۰۰)
ویندوز ۲۰۰۰ مانند ویندوز ۹۸ از آیکن‌های ۲۵۶ رنگی برخوردار بود که در ابعاد ۳۲ در ۳۲ و ۴۸ در ۴۸ پیکسل در دسترس بودند. بسیاری از آیکن‌های دسکتاپ در این نسخه از نظر ظاهری دستخوش تغییراتی شدند و جزئیات و عمق رنگ آن‌ها افزایش پیدا کرد. ویندوز Me مانند ویندوز ۲۰۰۰ دارای تعداد زیادی آیکن جدید از جمله آیکن My Computer بود.
ویندوز XPا(۲۰۰۱)
ویندوز XP برای اولین بار از آیکن‌های ۳۲ بیتی (با ۱۶٫۷ میلیون رنگ و یک کانال آلفا برای شفافیت) پشتیبانی کرد. به این ترتیب به لطف بهبود ویژگی anti aliasing (هموار کردن ناصافی‌ها) سایه‌ها و جلوه‌های شیشه‌ای و همچنین لبه‌های نرم‌تری به آیکن‌ها اضافه شد. اغلب آیکن‌های سیستمی XP مانند ویندوز ۲۰۰۰ در ابعاد ۳۲ در ۳۲ یا ۴۸ در ۴۸ پیکسل طراحی شدند.
طراحی آیکن‌های XP شروع جدیدی برای استفاده از ویژگی‌هایی مثل گوشه‌های گرد، عمق رنگ بیشتر و استفاده از گرادیانت‌های مسطح‌تر در طراحی آیکن بود که تفاوت قابل توجهی با سبک طراحی آیکن ویندوز ۳ داشت؛ اما آیکن اپلیکیشن‌های کم‌کاربردتر شباهت زیادی به آیکن نسخه‌های قبلی ویندوز داشت.
ویندوز ویستا (۲۰۰۷)
مایکروسافت واسطه‌ی کاربری Aero را برای ویندوز ویستا طراحی کرد که بر جلوه‌های نیمه‌شفاف و سایه‌های برجسته تأکید دارد. برای اولین بار مجموعه‌ای از آیکن‌های ۲۵۶ در ۲۵۶ پیکسلی برای این ویندوز طراحی شد. البته این مجموعه کامل نبود و ابعاد آیکن‌های کوچکتر به‌صورت خودکار برای انطباق با طراحی جدید تغییر پیدا می‌کرد. بر همین اساس ویندوز اکسپلورر در ویندوز ویستا امکان تغییر اندازه‌ی داینامیک آیکن‌ها به اندازه‌های غیر استاندارد را بر اساس اولویت‌های فردی کاربر فراهم کرد. مایکروسافت در تلاش برای تطبیق با ظاهر مدرن و مستقل از رزولوشن Mac OS X بسیاری از آیکن‌ها ویندوز ویستا را مجددا طراحی کرد.
ویندوز ۷ا(۲۰۰۹)
مجموعه آیکن‌های ویندوز ۷ شباهت زیادی به آیکن‌های ویندوز ویستا داشت؛ اما در این ویندوز مجموعه‌ای از آیکن‌های کلیدی برنامه‌هایی مثل Control Panel و Microsoft Paint تغییر کرد. تعدادی از آیکن‌های جدید هم ظاهری تخت‌تر به خود گرفتند و این آغاز حرکت مایکروسافت از آیکن‌هایی با نمای سه‌چهارم به آیکن‌های تخت‌تر بود.
ویندوز ۸ و ویندوز ۸.۱ا(۲۰۱۲ تا ۲۰۱۳)
رابط کاربری ویندوز ۸ به نام Metro از اساس با نمونه‌های قبلی متفاوت بود. این رابط کاربری دارای نوع جدیدی از آیکن به نام Live Tile بود که امکان نمایش به‌روزرسانی‌های اطلاعات را به شکل موزاییکی در منوی Start می‌داد.
در ویندوز ۸ بسیاری از آیکن برنامه‌ها به سیلوئت‌های ساده‌ی سفید از اشیاء یا شکل‌های یکپارچه با پس‌زمینه‌ی رنگی تبدیل شدند. علاوه بر این ویندوز ۸ شامل آیکن‌های متداول دسکتاپ (File Explorer) بود که اغلب آن‌ها از ویندوز ۷ و نسخه‌های قبل‌تر به ارث رسیده بودند.
ویندوز ۱۰ا(۲۰۱۵)
ویندوز ۱۰ آیکن‌های live tiles را از ویندوز ۸ به ارث برده است و همچنین از آیکن‌های File Explorer ویندوز ۸ و ویندوز ۷ استفاده می‌کند. طراحی مجموعه‌ای از آیکن‌های دسکتاپ در این ویندوز تغییر کرد و ظاهری زاویه‌دار با گرادیانت‌های نرم‌تر به خود گرفت. ویندوز در سال ۲۰۲۰ آیکن‌های جدید برنامه را در مایکروسافت استور معرفی کرد و از ظاهر زاویه‌دار Live Tile و مسطح دست کشید. به‌طور کلی مجموعه آیکن‌های ویندوز ۱۰ ترکیبی گسترده از حداقل سه یا چهار سبک طراحی آیکن مختلف است که همه از نسخه‌های قبلی ویندوز گرفته شده‌اند.
ویندوز ۱۱ و بالاتر (۲۰۲۱)
مایکروسافت در طول سال‌های گذشته مجموعه‌ی یکپارچه‌ای از آیکن‌های جدید را برای ویندوز ۱۰ طراحی کرد و برای اولین بار در ویندوز 10X به انتشار آن‌ها پرداخت و سپس تصمیم گرفت آن‌ها را در به‌روزرسانی Sun Valley منتشر کند. حالا به نظر می‌رسد این آیکن‌ها با ویندوز ۱۱ منتشر خواهند شد.
به نظر می‌رسد ویندوز ۱۱ ظاهر Live Tile Metro ویندوزهای ۸ و ۱۰ را کاملا رها کرده و دارای مجموعه آیکن‌های کاملا جدیدی با عمق و رنگ بیشتر است. مایکروسافت همچنین ظاهری تخت و کارتون‌مانند با جزئیات کمتر و گرادیانت‌های نامحسوس برای آیکن‌ها طراحی کرده است. این تغییر برای اغلب کاربران خوشایند است؛ چرا که مایکروسافت مجموعه‌ای از آیکن‌های قدیمی را هم برای ویندوز ۱۱ در نظر گرفته است.
نظرات