با ریزشهای شدید ارز دیجیتال، چطور میتوان سرمایهگذاری مطمئنتری در بازار کریپتو داشت؟ مجید خاکپور، مدیرعامل فراسواپ در یادداشتی برای زومیت به این سوال پاسخ میدهد.
اخیرا با کاهش شدید قیمت رمزارزها، برخی سرمایهگذاران دچار ترس و وحشت یا زیانهای قابل توجه شدهاند؛ اما این اولین ریزش شدید رمزارزها نیست و آخرینش هم نخواهد بود. در شرایطی که هر ایرانی، هر روز از خود میپرسد چطور در مقابل تورم شدید کنونی، از دارایی و پس انداز خود محافظت کنم، تعجبی ندارد که میبینیم بیتکوین و سایر رمزارزها مورد توجه کاربران ایرانی قرار گرفته و طبق بررسیها، حدود ۱۴ درصد جمعیت کشور داراییهای رمزارزی دارند.
در نگاه اول، رمزارزها ممکن است بازدهی بسیار بالایی داشته باشند اما در عین حال، بسیار پرریسک و پرنوسان نیز هستند. با اطمینان نسبتاً بالایی میتوان گفت ریسکی که سرمایهگذاری در بازار رمرزارزها دارد بیشتر از کلاسهای دارایی عموماً دردسترس ایرانیان مثل سهام، طلا و املاک است.
رمزارزها، یکی از نقدپذیرترین داراییها در ایران هستند
البته در مقایسه با سایر بازارهای مالی، رمزارزها، یکی از نقدپذیرترین داراییها در ایران هستند چراکه با وجود تعداد زیادی از پلتفرمهای تبادل رمزارز در ایران، با چند کلیک میتوان در زمانی کوتاه، دارایی رمزارزی را به ریال تبدیل کرد.
اما سوال مهم این است که چطور میتوان ریسکهای متعدد سرمایهگذاری در رمزارزها را مدیریت کرد؟ این یادداشت تلاشی است برای پاسخ دادن به همین سوال.
از کجا آوردهاید؟
اولین سوال مهم در سرمایهگذاری در هر بازاری این است که منبع تامین این سرمایه کجاست؟ آیا مبلغ سرمایهگذاری را خودتان تامین میکنید؟ بخشی از پسانداز ریالی خود را کنار میگذارید؟ آن را از کسی قرض گرفتهاید؟ بخشی از وام دریافتی یا اعتبار مالی خود را به سرمایهگذاری در رمزارزها تخصیص دادهاید؟
توصیه کلی و اکید این است که هرگز مبلغ مورد نیاز برای سرمایهگذاری در رمزارزها را از طریق ایجاد بدهی تامین نکنید. همچنین مبلغ سرمایهگذاری در رمزارزها نباید به گونهای باشد که با از دست رفتن کل مبلغ سرمایهگذاری، روند زندگی شما تحت تاثیر منفی و یا بروز فاجعه قرار گیرد.
شاید بهترین تصمیم این باشد که فقط از محل دارایی یا پس انداز خود اقدام به سرمایهگذاری یا ترید در بازار پرریسک رمزارزها کنید و نه از محل بدهیهایتان.
تخممرغهای شما در کدام سبد است؟
معیار مهم دیگر چگونگی تنوع سبد سرمایهگذاری شماست. با این پیشفرض مورد انتظار که حتماً داراییهای شما دارای تنوع مناسبی از انواع داراییهای مختلف با سطوح ریسک متفاوت است، بهترین روش برای مدیریت ریسک بالای سرمایهگذاری روی رمزارزها، در نظر گرفتن نسبت مناسب برای آن، از کل سبد سرمایهگذاری شماست.
توصیه میشود با در نظر گرفتن حداکثر ۵ تا ۱۰ درصد از کل سبد دارایی/پساندازتانبرای رمرزارزها، خود را تا حدود زیادی از ریسکهای بالای این بازار دور نگاه دارید.
آیا شما یک ابرقهرمان ترید هستید؟
واقعیت این است که هیچ کسی نمیتواند با قاطعیت بگوید چه زمانی برای ورود یا خروج به بازار مناسب است. پس چطور میتوانیم روشهای مناسب سرمایهگذاری و ترید در رمزارزها را پیدا کنیم؟
در سالهای اخیر، پژوهشهای متعددی در رابطه با بازدهی انواع روشهای ترید رمزارزها انجام شده است. ما در اینجا مروری گذرا خواهیم داشت بر روشهای تریدی که بالاترین سود را برای تریدرهای عادی (عموم کاربران) داشتهاند.
در نظر داشته باشید که در اینجا فقط به عناوین این روشها اشاره میکنیم؛ هرگز بدون تسلط و تجربه کافی، آنها را امتحان نکنید.
در روش DCA لازم است منضبط باشید و طاقت نگهداری رمزارزهایتان بین ۵ تا ۷ سال را داشته باشید
براساس آخرین پژوهشهای انجامشده برای تریدرهای غیرسازمانی، با ابزارهای دردسترس عمومی و روشهای قابل اجرا با تخصص متوسط یا پایین، روشهای محدودی بازدهی مناسبی داشتهاند. مثلاً یک روش کمریسک و پربازده در بلندمدت، استفاده از روش Dollar-Cost Averaging یا DCA روی رمزارزهای قدیمیتر، دارای عمق بازار بیشتر، نقدشوندگی بالاتر و ریسک تقلب/کلاهبرداری کمتر مثل بیتکوین و اتریوم است.
در روش DCA، خرید میزان ثابتی به دلار یا ریال روی بیتکوین بهصورت هفتگی یا ماهانه و نگهداری آن به مدت ۵ تا ۷ سال، بیشترین سودآوری را برای سرمایهگذاران عادی نشان داده است. توجه کنید که این روش زمانی بهخوبی قابل اجراست که کنترل خوبی روی احساسات خود داشته باشید، منضبط باشید و امکان نگهداری رمزارزهای خود در بازههای زمانی طولانی را داشته باشید.
اما اگر میخواهید کمی حرفهایتر ترید کنید، Trend-following/Momentum روشی است که اگر بهدرستی و با تخصص لازم انجام شود، در بازار رمزارزها احتمال موفقیت نسبتا بالایی داشته است. در این روش با روند بازار حرکت میکنید و مطابق آن شروع به خرید یا فروش میکنید و به محض اتمام روند، شما هم خرید یا فروش خود را متوقف میکنید.
دقت کنید که برای استفاده بهینه از این روش، لازم است تجربه و مهارت زیادی کسب کنید، حتما حد ضرر داشته باشید و اندازه مناسبی برای پوزیشنهای خود تعیین کنید.
کدام روشها غیر قابل اعتمادند؟
در مقابل، تحقیقات علمی نشان میدهد بسیاری از سایر روشهای ترید مثل روش ترید روزانه، اهرمی و فیوچرز برای بیش از ۹۰ درصد تریدرها، نهایتاً منجر به ضرر میشوند.
مطابق این بررسیها، سرمایهگذاری حجیم و بدون دانش لازم روی انبوهی از آلتکوینها که فاقد شفافیت مناسب، تیمهای قوی و محصولات نرمافزاری که مسائل واقعی را حل کنند، فقط منجر به زیان تریدرها شدهاند. شاید به همین دلیل است که سازمانها و شرکتهای بزرگ هم برای سرمایهگذاری بلندمدت، تمرکز خود را فقط روی چند رمزارز خاص مطرح و شفاف میگذارند.
بیش از ۹۰ درصد تریدرها با روشهای ترید روزانه، هرمی و فیوچرز ضرر میکنند
نکته مهم دیگر در روش HODL یا نگهداری میانمدت یا بلندمدت رمزارزها این که لازم است هر ۶ ماه تا یک سال، سبد یا پورتفوی خود را بازبینی کنید، بازدهی خود را ارزیابی کنید و در صورت نیاز در خریدهای بعدی، تغییراتی ایجاد کنید.
پیشنهاد عمومی این است که نه با فروش دارایی قبلی که با تغییر در روند خریدهای بعدی، ترکیب پورتفوی خود را تغییر دهید چراکه دورههای ۶ ماهه تا یکساله، نمیتوانند تصویر دقیقی از بازده 5 تا 7 ساله سبد شما به دست دهند و از طرف دیگر، تبدیل داراییها یعنی پرداخت کارمزد بیشتر، ریسکهای تبدیل و همینطور احتمال اتخاذ تصمیمهای احساسی و خطرناک و خارج شدن از استراتژی تدوینشده.
پس سعی کنید اگر استراتژی شما نگهداری میانمدت و یا بلندمدت است، از تبدیل زیاد داراییها دوری کنید.
کیفتان یک قفله است یا دو قفله؟
از مهمترین اصول ترید، انتخاب پلتفرم یا صرافیای است که اولاً از امنیت لازم برخوردار باشد، ثانیا امکان احراز هویت یا KYC کامل در آن را دارا باشید و همیشه امکان ریکاوری برای دسترسی به آن از طریق روشهای ریست پسورد مطمئن را داشته باشید.
در روش نگهداری میانمدت/بلندمدت، ملاحظه مهم چگونگی نگهداری امن دارایی رمزارزی است. در شرایطی که بسیاری از کیفهای گرمی که روی گوشیهای موبایل نصب شدهاند، مخصوصاً اگر چندامضایی نباشند، بهراحتی قابل هک هستند و باعث از دست رفتن دارایی میشوند، توصیه این است که برای نگهداری میانمدت یا بلندمدت هرگز از کیفهای گرم تکامضایی استفاده نکنید.
روش نگهداری مناسب رمزارزها، در بهترین حالت، کیفهای سرد (مثل انواع کیفهای سختافزاری) و پس از آن، کیفهای گرم چندامضایی است.
ترید و سرمایهگذاری روی رمزارزها از جهاتی جذاب است اما ریسکهای زیادی دارد. در این بازار، صبر و شکیبایی و حفظ آرامش، مهمترین مهارتهای شما برای تبدیل شدن به یک سرمایهگذار یا تریدر موفق است. همانطور که وارن بافت در نامه سالانهاش در سال ۱۹۹۱ خطاب به سهامدارن برکشایر در رابطه با بازار سهام–که برای بازار رمزارزها نیز صادق است- گفت: «بازار سهام برای این ساخته شده که پول را از کسانی که زیاد دست به عمل میزنند، به کسانی منتقل کند که صبوری میکنند.»